Tesisat Dergisi 268. Sayı (Nisan 2018)

tesisat.com.tr 96 Tesisat / Nisan 2018 TEKNİK TANITIM Ş işirme ile kalıplama yönteminde ürünler basınçlı hava ile şişirilmektedir. Isı, parçanın dış yüzeyinden kalıp yüzeyine aktarılır. Şişirilmiş parçanın iç yüzeyi, kalıp soğutma işlemi sırasında çok daha yüksek bir sıcaklıkta kalır. Dış ve iç yüzey sıcaklığı arasındaki büyük fark malzeme stresine neden olur. Malzeme stresi kötü bir ürün kalitesine neden olur ve ürün sızıntı, yük veya düşme testlerinde başa- rısız olabilir. Şişirme kalıpçıları, genellikle testleri geçirmek için duvar kalınlığını % 10’a kadar arttırmak zorunda kalırlar. Ağırlığın artırılması, daha yüksek malzeme maliyeti ve daha uzun çevrim süresi ile birleştirilir. Geleneksel su ile yapılan soğutma sistemi şişirme kalıbı- nın tüm bölgelerinden homojen olarak ısıyı almakta yeter- sizdir. Kalıp içerisindeki su yolluklarının tasarımı genellikle yetersizdir. Su ile yapılan soğutmada kalıp yüzeyinde terleme olmaması için soğutma suyu sıcaklığı artırılmakta bu da çevrim süresini uzatmaktadır. NEDEN BLAST-AIR? Şişirme işlemi sonrasında parçanın içindeki aşırı ısınma- dan kurtulmak için dâhili soğuk hava uygulaması dünyada yeni uygulanmaya başlayan bir soğutma tekniğidir. Kalıplama işlemi sonrasında parçanın içindeki aşırı ısınmadan kurtulmak için -35 °C kuru hava verilmesi ile ürün kalitesinin artırılması ve üretim süresinin kısaltılması hedeflenmektedir. Şişirme ile kalıplama prosesinde, soğutma süresi boyunca -35 °C soğutulmuş kuru hava verilmesi ile yüzeyden ısı geri çekilir ve üründeki soğutulmuş hava değişimi mal- zeme stresini azaltır. Sonuç olarak soğuma süresini önemli ölçüde azaltır. İstenilen iyileşmeyi sağlamak için üründeki hava dağılımı çok önemlidir. Üfleme pimleri ve üfleme iğneleri, daha kalın duvarlara ve kalıp tarafından çok iyi soğutulmayan bölgelere havayı yönlendirmek için münferit ürünler için özel olarak tasarlanabilir. Ürün içindeki türbülanslı hava akımı da çok önemli bir faktördür. Şişirme valfleri, işlem için en yüksek hava basıncıyla ürünü oluşturmak üzere tasarlanabilir. ÇALIŞMA PRENSİBİ Sistemin çalışma prensibi olarak 2 kademeli mekanik soğutma sistemi kullanılır. Önce hava +5 °C’ye soğutularak nemden kısmi olarak arındırılır. Daha sonra hava, içi adsor- PLASTİK ŞİŞİRMEDE SOĞUTMA PROBLEMLERİ