Tesisat Dergisi 266. Sayı (Şubat 2018)

Tesisat / Şubat 2018 147 tesisat.com.tr liliğine önemli katkı sağlamaktadır. Çünkü pompalar ihtiyaç duyulan maksimum yüke, yani ihtiyaca göre seçilmekte, ancak ömürlerinin çok büyük bölümünü kısmi yüklerde, yani çok daha düşük ihtiyaçları karşılayarak geçirmektedirler. Buna en tipik örnek olarak ısıtma sisteminde kullanılan sirkü- lasyon pompalarını verebiliriz. Bu pompaların debi değerleri, çalışacakları ısıtma periyodunda o bölgenin maruz kalacağı en soğuk hava şartlarına göre seçilirler. Ancak bu en soğuk hava şartları tüm çalışma döneminin sadece yüzde 2’sinde geçerlidir, yani geri kalan yüzde 98’lik süreçte bu seviyede bir debi ihtiyacı söz konusu değildir. Frekans konvertörlü sirkülasyon pompaları, ısıtma peri- yodunun yüzde 98’ine karşılık gelen kısmı yük ihtiyaçla- rında frekansı düşürerek, pompanın gerçekte ihtiyaç duyulan değere (aşağıdaki şekildeki kırmızı nokta) daha yakın bir noktada çalışmasına olanak tanırlar ve önemli bir enerji tasarrufu sağlarlar. Frekans konvertörü ile güç tüketimi arasındaki matema- tiksel bağıntıyı açıklamak gerekirse, frekans ile güç tüketimi arasında küpüyle doğru bir orantılı bir ilişki var: Bu matematiksel ifadeden anlaşıldığı gibi kabaca bir hesap yapılırsa, frekansı yarıya düşürdüğümüzde harcanan gücü de 8 kat düşürmüş oluruz. Enerji verimliliğini etkileyen bir diğer konu ise, pompala- rın seçimine ilişkindir. Eğer pompa yanlış noktada seçilmiş ise motor ve hidrolik verimliliğinin yüksek olmasının avantajları neredeyse ortadan kalkıyor. Pompanın doğru seçimi için şu yolu izlemek gerekiyor: Pompa eğrisi üzerinde belirtilen en yüksek hidrolik verim noktasının ±%20 aralığındaki bölgede seçilmesi gerekiyor. Eğer bu bölgede seçilmezse yaşanabi- lecek olumsuzluklar aşağıdaki grafikte belirtilmiştir. Bir pompayı tercih ederken, verimliliğini etkileyen fak- törlerin bilinmesi, pompanın tasarruflu çalışmasının yanında uzun ömürlü ve sessiz çalışmasını da sağlayacaktır. Sonuç olarak enerji tasarruflu yeni nesil ürünlerin kulla- nımı, hem ödediğimiz bedel anlamında bireysel, hem de ülke- nin geleceği açısından da toplumsal fayda sağlayacaktır. n (n 1 ) 3 P 1 (n 2 ) 3 P 2 = n 1 : Frekans (ilk durum) n 2 :Frekans (İkinci durum) P 1 :Motor gücü (ilk durum) P 2 :Motor gücü (ilk durum)