Tesisat Dergisi 266. Sayı (Şubat 2018)

Tesisat / Şubat 2018 129 tesisat.com.tr iletkenler, kısa devreye neden olacaklarından, sonlandırma işlemini yaparken bu ana iletkenlerin kırılmamasına özen gösterilmelidir. Montaj ve kulanım sırasında ısıtıcı banda zarar vereceğinden metal bilezik, çember veya keskin uçlu teller kullanılmamalıdır; bunun yerine önerilen kablo bağları kullanmak daha uygundur. 6. TERMOSTATLAR • Genel: Endüstriyel ısıl izleme(HT) uygulamalarında kul- lanılan en yaygın kontrol elemanı termostattır. • Ortam Sıcaklığını Denetleyen Termostatlar: Bu tip ter- mostatlar, ortam sıcaklığının belirlenen değerlerin altına düşmesi üzerine ısıtıcı devreye enerji verir. • Duyar Elemanlar: Boru üzerine yerleştirilen duyar ele- manlar kapiler bir boru ile termostata boruda hissettikleri sıcaklığı iletirler. 7. ISI YALITIMI Isıl izleme sistemlerinde yalıtımın çok önemli bir yeri vardır. İyi bir yalıtım her şeyden önce sistemin performansını arttırır. Bu da daha az enerji kullanımı, dolayısıyla tasarruf demektir. Yalıtım ısı kayıplarını azaltarak daha az enerji kul- lanılmasını sağlamanın yanı sıra en üst düzeyin daha serin olmasını sağlayarak çevrede çalışanlar için tehlikeyi önler, bu arada çevreden gelebilecek her türlü mekanik ve korozif tehlikelere engel olur. Isıtıcı kabloların döşeme işi bittikten sonra tesisatın zarar görmemesi için yalıtım işleri hemen başlatılmalıdır. Yalıtımın üzeri tamamen bir metal mantolama ile kaplıysa, ısıtıcı ban- dın mekanik darbelerden etkilenmemesi için yalıtım giriş kiti konulması önerilir. Yalıtım başlamadan önce kuru ortamda kabloların yalıtım dirençleri ölçülmelidir. Bu testin kabloların döşenmesinden sonra ve de yalıtımın tamamlanmasından sonra iki kez yapılması önerilir. Montaja başlamadan önce hem boru tesisatı hem de yalıtım malzemesinin kuru olduğundan emin olunmalıdır. Aksi takdirde ıslak malzeme yalıtımı olumsuz etkileyecektir. Yalıtım malzemesini döşerken bazı elemanların çevresini yalıtmak için fazla boşluk bırakılmadan yalıtımmalzeme oyu- larak döşenmelidir. Standart tek kabloda sıradan bir yalıtımın daha kalın bir yalıtımla değiştirilmesine gerek olmayabilir. Çoklu kabloların kullanıldığı ısıtıcı sistemlerde, eğer yalıtım malzemesi kalsiyum silikat veya cam yünü ise 100 mm çaplı borularda yalıtımı 13 mm daha kalınlaştırmakta yarar vardır. Yapılan yalıtımdan sonra, sistemi hava koşullarına daya- nıklı hale getirmek gerekir, bunun için de her türlü bağlantının (vana, pompa, flanş, termostat vb., etrafını uzun ömürlü malzeme ile kapatmak ve hava ile temasını kesecek duruma getirmelidir. Isı yalıtımı sonrasında uyarı markalaması yapılmalı ve her bir devrenin yalıtım direncini ölçülmelidir. Sistem devreye alınmadan önce topraklama işlemi tamamlanmalı ve de top- raklamanın standartlara uygunluğu araştırılmalıdır; özellikle mineral yalıtımlı kablolarda topraklama çok daha önemlidir. Topraklamanın hangi standarda göre yapıldığı da bir plaka ile sistem üzerinde belirtilmelidir. 8. KORUYUCU BAKIM Hat üzerindeki termostatlarla kontrol edilen sistemle- rin kontrolü senede iki kez, ortam sıcaklığına göre çalışan termostatların kontrolü de her kış öncesinde yapılmalıdır. Eğer kontroller sırasında borularda düşük sıcaklık veya yalı- tım direnci değerlerinde sapmalar saptanırsa sorunun ne olduğunu belirleyip, onarıma geçilmelidir. Bakımlarda ve testlerde elde edilen sonuçların kayıtları daha sonraki arıza ve bakımlarda çok önemli olduğu için bu kayıtlar titizlikle izlenmeli ve arşivlenmelidir. Bakım sırasında etkilenebilecekleri düşüncesiyle diğer devrelerin de elektrik beslemelerini kesiniz. Bakım yaparken elektrik kablolarını olası mekanik darbelerden korumalısınız. Daha önce de kabloların montajını anlatırken belirttiğimiz gibi pompa, vana, flanş gibi elemanların ısı izleme işlemi için bırakılan fazla ısıtıcı kablolar bakım sırasında çok büyük bir kolaylık sağlayacaktır; eğer bakım sırasında bu bölgelerde de çalışılmış veya bu kablolar değiştirilmek zorunda kalınmış ise yeni kablo montajı sırasında bu elemanlar için fazlalık bırakılması unutulmamalıdır. Bakım sırasında ısıtıcı kabloları kıvırmayınız, katlamayı- nız, kesmeyiniz. Bu kablolar, bölgede yapılacak onarım veya bakımdan sonra tekrar eski işlevini yerine getirebilmelidirler. 9. TEHLİKE SINIFI YÜKSEK TESİSLERDEKİ UYGULAMALAR Tehlike sınıfı yüksek olan tesislerde mutlaka yönetmelikler ve standartlarda belirtilmiş elemanlar kullanılmalıdır; bağlan- tılar yapılırken istenen hava boşluklarının bırakılmasına özen gösterilmelidir. Mutlaka tehlike sınıfına göre önerilmiş sıcaklık limitleri kullanılmalıdır. Zaten ısıtıcı kablo veya bantların hiçbir zaman tasarlandıkları sıcaklık değeri üzerinde çalışmasına izin verilmez; özellikle tehlike sınıfı yüksek uygulamalarda bu husus son derece önemlidir. Montajın talimatlar ve yönetmelikler doğrultusunda tamamlanmasının ardından yapılacak yalıtım direnç testleri ısı izleme sisteminin doğru çalıştığını ortaya çıkarabilecek en önemli göstergelerdir. n