Tesisat Dergisi 250. Sayı (Ekim 2016)

TEKNİK BİLGİ 70 Tesisat Dergisi Sayı 250 - Ekim 2016 Akreditasyon kurumu, ürünlerin düzgün bir Ɣekilde serƟĮkalandŦrŦldŦŒŦndan emin olmayŦ hedeŇer. Bu, Ɣu anlamlara gelmektedir: 1. Ürün tescilli serƟĮka iƔareƟ ile eƟketlenir. 2. Ürün serƟĮka kuruluƔu serƟĮkasyonu çŦkarŦrken, akreditasyon kapsamŦ içinde olan ve iyi bilinen bir test standardŦ uygular. 3. Ürün serƟĮka kuruluƔu serƟĮkasyonu bilinen bir tesisinden çŦkarƨr. YukarŦdaki 1. ve 3. maddeler genelde iyi anlaƔŦlŦr ve uygulanŦr. Ancak, birkaç ürün serƟĮka kuruluƔu, IEC 61508’e göre akreditasyonlarŦnŦn kapsamŦ çerçeve- sinde fonksiyonel güvenlik serƟĮkalarŦ sunar (madde 2). Bu kriƟk adŦm olmadan resmi yeterlilik olamaz ve güvenlik seviyesi tehlikeye aƨlabilir. IEC 61508 standardŦ “yeterlilik kanŦƨ” deŒerlendirme- lerini gerçekleƔƟrenler tüm kuruluƔlar için gereklidir. Resmi bir yetkili veya akredite olunma durumu gerek- memesine raŒmen, IEC 61508 serƟĮkalŦ ürünleri sipariƔ eden birçok müƔteri teknik yeterlilik seviyesinin yüksek- liŒini gösteren bir ürün serƟĮka kuruluƔu talep eder. Biliyor muydunuz? Fonksiyonel güvenlik hedeŇerinize ulaƔmak için SIL, performans ve tehlikeli bölge akreditasyonunun kontrolü çok önemlidir. AralŦk 2015 iƟbariyle üç alan- da da akreditasyon elde eden hiç bir kurum yoktur fakat bazŦ kurumlar, akredite olmadŦklarŦ halde serƟ- Įkasyon sunmaktadŦr. Örnek olarak bir ürüne, IEC 61508’i karƔŦladŦŒŦna dair bir serƟĮkasyon verebilmek için, ürün serƟĮka kuruluƔu, aƔaŒŦdaki örneklerde belirƟldiŒi gibi, fonk- siyonel güvenlik alanlarŦ içinde tam yeterlilik sahibi olmalŦdŦr: • Mekanik tasarŦm (stres koƔullarŦ, kullanŦm ömrü, sistemaƟk tasarŦm prosedürleri) • YazŦlŦmsal tasarŦm (YazŦlŦm hata mekanizmasŦ ve sistemaƟk tasarŦm prosedürleri) • Elektronik donanŦm (elektronik donanŦm hata me- kanizmasŦ ve sistemaƟk tasarŦm prosedürleri) • DonanŦm hata modlarŦ, etkileri ve teƔhis analizi (FMEDA) • DonanŦm olasŦlŦklŦ hata analizleri (stres koƔullarŦ ve kullanŦm ömrü) • YazŦlŦm ve donanŦm test prosedürleri ve yöntemleri. • Kalite prosedürleri, doküman kontrolü ve fonksi- yonel güvenlik yöneƟmi. Dokümantasyondan ne öŒrenebiliriz ve ne öŒ- renemeyiz? Ürünlerin deŒerlendirilmesi, ürün serƟĮkasŦnŦn de- Œerlendirilmesi yoluyla geliƔƟrilebilir. SerƟĮkalar, ürünlerin seçimine yardŦmcŦ olmak için ek detaylar sunar. Her serƟĮka, karƔŦlanan standartlarŦ ve serƟĮ- ka vermek için kullanŦlan yayŦn yŦlŦnŦ içerir. Fonksiyo- nel güvenlik serƟĮkasŦ için standardŦn belirlendiŒi ta- rih, ürünleri doŒru bir Ɣekilde karƔŦlaƔƨrabilmek için kriƟk öneme sahipƟr. ÖrneŒin, IEC61508:2000’in (EdiƟon 1) yayŦmlanan versiyonunda bulunan güvenlik arŦzasŦ kŦrŦlma deŒer- leri, 2010’a (EdiƟon 2) göre daha az detaya sahipƟr ve bu yüzden daha az güvenilirdir. 7ki versiyon arasŦn- daki fark, FMDEA hesaplarŦnŦn arƨk güvenlik ile iliƔkili olmayan bileƔenleri içermesi gerekliliŒinden kaynak- lanmaktadŦr. Yeni standart, ilgili bileƔen deŒerlendi-