Tesisat Dergisi 250. Sayı (Ekim 2016)

GÖRÜNÜM 14 Tesisat Dergisi Sayı 250 - Ekim 2016 Celal OKUTAN 7nsanoŒlu, asŦrlardŦr klima ortam- larŦna uygun, yaƔam koƔullarŦ saŒ- lamaya çalŦƔarak, sürdürülebilinir yerleƔim bölgelerinde yaƔanabilirlik niteliklerini araƔƨrmŦƔƨr. DiŒer et- kenler de dikkate alŦnarak verilen bu çabanŦn baƔŦndaki iklim Ɣartla- rŦna uygun yerleƔimlerde, çevre et- menleri öncelik kazanmŦƔƨr.” “ “Klima“ sözcüŒü eski Yunan kökenli olup, 7ngilizce’de çevre atmosferik koƔullarŦnŦ belirtmek amacŦyla kul- lanŦlmaktadŦr. Klimatoloji, klima sistemlerinin bilim- sel yönüdür. Klimatoloji; doŒal yaƔamda; güneƔ, yaŒ- mur, rüzgar, yükseklik, deniz, atmosferik basŦnç etki- leri, doŒal bitki örtüsü, çevre koƔullarŦyla Ɣekillenen bölge iklim ƔartlarŦnŦ inceler. Bu baŒlamda “klima” kelimesine dilimizde “iklim“ kelimesi denk gelmekte- dir. Ancak klima meteoroloji ve klimatoloji bilimleri kapsamŦnda yeryüzündeki tüm yerleƔim bölgelerinde yaƔanabilirlik amacŦna dönük koƔullar ile saŒlŦk, hij- yen ve konfor standartlarŦnŦ belirleyen bir olgudur. “Klima”, sözcüŒü dilimizde uzun yŦllar kapalŦ ortamlar- da ŦsŦtma, soŒutma ve rutubetlendirme amaçlŦ “iklim- lendirme ”yi belirtmek üzere kullanŦlmŦƔƨr. Özellikle FransŦz ve Alman ekolünden dilimize yerleƔen bu söz- cük yerine “iklimlendirme“ kelimesi arzulanan tanŦmŦ saŒlayamamŦƔ, son yŦllarda Amerikan teknolojisinin etkisi ile ”air-condiƟoning“ deyimi aŒŦrlŦk kazanmŦƔ- ƨr. AynŦ tanŦma yönelmiƔ olan klima, air-condiƟoning ve iklimlendirme deyimlerinin birbiriyle benzerlikle- ri yanŦsŦra, çeƔitli ülkelerdeki kullanŦmlarŦ nedeniyle farklŦlŦklarŦ bulunmaktadŦr. DolayŦsŦyla bu tür yabancŦ sözlüklerin dilimizde kullanŦmlarŦnda yanŦlgŦlar gö- rülür. Özellikle bunlardan üreƟlen mikro-klima gibi deyimlerin tanŦmŦ tam yapŦlmamakta farklŦ amaçlara yönlendirilip, sapƨrŦlmaktadŦr. AmacŦmŦz dilimizi ya- bancŦ dil baŒŦmlŦlŦŒŦndan kurtarmanŦn yanŦsŦra Türk- çemizin zengin kelime haznesini kullanabilmek, bu alanda yansŦtmalar ve çaŒrŦƔŦmlarla karƔŦtlarŦ bulabil- mektedir. Buna karƔŦn bilim ve teknikte kavramlarŦn derinlemesine bilimsel yönleri ile incelendiŒinden bazen sözcüklerin orijinal hali ile kullanŦlmasŦ daha saŒlŦklŦ olmaktadŦr. Bu anlamda mikro-klima deyimi teknik yayŦnlara aynen girmiƔ ve kullanŦlmaktadŦr. Di- Œer taraŌan; birçok ülkede kullanŦlan, üniform stan- dartlara girmiƔ, yerine oturmuƔ benzer deyimlerin, çekicilikleri nedeniyle pazarlama, reklam, slogan ve logo Ɣeklindeki uygulamalarŦnda bilinçli ve bilinçsiz kullanŦmlar, teknoloji transferlerinde yanŦlgŦlar görül- mektedir. Nitekim mikro-klima’nŦn teknikde kullanŦm yerleri bu tür örneklerle doludur. 7nsanoŒlu, asŦrlardŦr klima ortamlarŦna uygun, yaƔam koƔullarŦ saŒlamaya çalŦƔarak, sürdürülebilinir yerle- Ɣim bölgelerinde yaƔanabilirlik niteliklerini araƔƨr- mŦƔƨr. DiŒer etkenler de dikkate alŦnarak verilen bu çabanŦn baƔŦndaki iklim ƔartlarŦna uygun yerleƔimler- de, çevre etmenleri öncelik kazanmŦƔƨr. Bu aƔamayŦ yapŦnŦn oriyantasyonu ve mimari tasarŦmŦ izlenmiƔ, tasarŦmda zararlŦ etkenleri azaltan, zorunlu ihƟyaçlarŦ saŒlayan uygun yapŦ ve çevre koƔullarŦ yöntemlerine Yapı Teknolojisinde Mikro-KlimaYaklaşımları