248 111terkibine karbon siyahı kullanılarak sağlanır. Bunun yanında daha kalın bir polietilen membran seçimi ve polietilen membranın balast ile kapatılması da diğer uygulanan koruma metodlarındandır. 5.5.2.3. Isı Yüksek ısılarda polietilen membranlar termoplastik karakterleri sebebi ile şekillendirilebilir yumuşaklığa erişirler ve fiziksel özellikleri azalır. Gerek depolama, gerekse birleştirme kaynağının yapımı sırasında ısının polietilen membran üzerindeki etkileri dikkate alınmalıdır. 5.5.3. Kimyasal Etkiler Topraktaki kimyasalların membranlar üzerinde fiziksel etkileri olduğu bilinmektedir. Uzun süreli etkileşimler membranları inceltip delerler veya membran içindeki plastfiyanları etkileyerek membranı kırılgan hale getirirler. Her iki durumda da membran su yalıtım fonksiyonunu ge rçekleştiremez . Esasen polietilen membranların yaygın olarak kullanılmalarının ana sebeplerinden biri de kimyasallara dayanıklı olmalarıdır. Değişik kimyasalların etkisi sıvı veya gaz moleküllerinin polietilen membranın yüzeyinden içeri girmesi ile başlar, bu moleküllerin polietilen membran bünyesinde yayılması ile devam eder ve konsantrasyonun daha az olduğu diğer yüzeyden moleküllerin polimer membranı terk etmesi ile biter. Kimyasal etkilerin gücü polietilen membranın hammaddesine, kalınlığına, polietilen membran ile kimyasalların yakınlığına ve kimyasallar ile polietilen membranın reaksiyon süresine göre değişir. Polietilen membranların gerek tuzlara, gerekse bazlara dayanıklılıkları uzun düz moleküler zincir yapıları sebebi ile iyidir. Organik s ı vıl arın PVC üstünde gösterdiği plastfiyanları çıkartıcı etkisi polietilen membranlarda görülmez. Hafif h idrokarbonların özellikle bütüm esaslı membranlarda gösterdiği eritici etki polietilen membranlarda etkileşim göstermez. 6. POLİETİLEN MEMBRANLARIN TEST METODLARI 6.1. Çekme Gerilmesi-Uzama İlişkisi Çekme gerilmesi testi, polietilen membran numunesinin boyunu artan bir şekilde uzatmak için gereken kuvvetin tesbiti esasına dayanır. Bu kuvveti birim genişliğe veya uzama miktarını numunenin ilk uzunluğuna bölerek standart sonuçlar elde edilebilir. 6.2. Patlama Testi Bu .test için iki halka arasında gerilen bir numuneye kuvvet uygulanır. Genelde halkalar en az 500 mm çapındadır. Numune su veya hava uygulanarak ve her iki dakikada bir basınç 0.2 bar arttırılarak şişirilir. . L 6.3. Delinme Dayanımı Burada polietilen membran 150 mm iç çaplı bir kalıp üzerine gerilir ve 50 mm çapında standart bir uçla 60 mm/dakika sabit hızında yük uygulaması yapılarak, numunenin dayanabileceği azami güç tesbit edilir. 6.4. Gerilme Çatlağı Deneyi Bu deney sadece HDPE tipi polimerlere uygula nır, çünkü bu davranış sadece bu polimerlerde vardır. Gerilme çatlağı, polietilen membranların kısa süreli mekanik mukavemetlerinin altındaki gerilmelerde içten veya dıştan yırtılması olarak tanımlanır. HDPE'nin bu özelliği büyük ölçüde imalat sırasında uygulanan basıncın tipine ve maruz kaldığı sıcaklıklara bağlıdır. Bu deneyde polietilen membranın üzerine polietilen membran kalınlığının l / 4'ü derinliğinde bir yarık açılır. Sonra bu polietilen membran U şeklinde bükülerek 50 °C'deki bir sıvı kürünün içine doldurulur. l 000 saat içinde bu şekilde hazırlanmış numunelerden hiçbirinde çatlama meydana gelmemesi istenir. Başlangıçta HDPE membranlar için büyük bir sorun oluşturan bu özellik, günümüzde imalat prosesinin geliştirilmesi ile korkulu rüya olmaktan çıkmıştır. 6.5. Kimyasal Dayanıklılık Kimyasal dayanıklılık deneyinde numuneler 30, 60, 90, 120 gün süre ile yükseltilmiş sıcaklıktaki kimyevi madde içinde tutulurlar. Bu süreler boyunca kimyasalların numunelerin fiziksel özellikleri üzerindeki etkileri incelenir ve kayıplar % olarak belirtilir. Genelde incelenen fiziksel özellikler: - Kalınlık, hacim, ağırlık - Çekme mukavemeti, - Geçirimlilik olarak seçilebilir. 6.6. Ultraviyole Dayanıklılığı Sentetik malzemelerin özelliklerinde, ultraviyole ışığı altında bozulmaları olduğu bilinen bir gerçektir. Ancak değişik polimerlerden üretilen geosentetiklerin davranışları arasında büyük farklar vardır. Ayrıca ultraviyole ışın larına olan dayanımı arttırmak için çok çeşitli katkılar kullanılabilir veya imalat prosesleri değiştirilebilir. Ultraviyoleye olan dayanıklılığı ölçmek için malzeme Xenon-arc lambasının ışınlarına maruz bırakılır ve belirli süreler sonunda çekme testine tabi tutulur. 7. POLİETİLEN MEMBRANLARIN NAKLİYESİ VE DEPOLANMASI Polietilen membranlar genelde '2 kişi tarafından kaldırılabilecek ağırlıktaki rulolar halinde üretilip nakledilir. Genellikle rulolar ince polietilen ve koyu renkli bir torba ile kaplanmıştır. Depolama sırasında sıcaklık, UV radyasyonunun etkileri, yağmur-don etkileri, kemirici hayvanlar ve delici malzemeler ile temasa dikkat edilmelidir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=