Tesisat Dergisi 247. Sayı (Temmuz 2016)

MAKALE 92 Tesisat Dergisi Sayı 247 - Temmuz 2016 1. GiriƔ En önemli enerji kaynaŒŦ olan petrol ve kömür gibi fosil yakŦtlarŦn hŦzla tükenmesi, enerji üreƟm ve tükeƟm süreçlerinde ortaya çŦkan sera gazŦ emisyonlarŦnŦn küresel ŦsŦnma ve iklim deŒiƔikliklerine sebep olmasŦ, Türkiye’de kullanŦlan enerjinin %70’inin yurtdŦƔŦndan döviz ödeyerek saƨn alŦnmasŦ [1], ev ve ulaƔŦmda tü- keƟlen enerjinin bireysel bütçeyi ciddi anlamda etkile- mesi, enerji verimliliŒine karƔŦ duyarlŦlŦk oluƔturmuƔtur. Enerji verimliliŒi, binalarda yaƔam standardŦ ve hizmet kalitesini düƔürmeden, endüstriyel iƔlemlerde üreƟm kalitesi ve miktarŦnŦn düƔüƔüne yol açmadan enerji tükeƟminin azalƨlmasŦ anlamŦna gelir. 2003 yŦlŦndan iƟbaren enerji verimliliŒi mevzuatlarŦ konusunda AB ile uyum sürecine girmesinin ardŦn- dan, Türkiye Avrupa BirliŒi’nde yürürlüŒe giren enerji verimliliŒi ile ilgili yasal düzenlemeleri birkaç senelik gecikmelerle takip etmektedir. 2005/32/AT “Enerji Kullanan Ürünlerin Çevreye DuyarlŦ TasarŦmŦna 7liƔkin Yönetmelik” AB’de 2005 yŦlŦnda, Türkiye’de ise 7 Ekim 2010 tarihinde yürürlüŒe girmiƔƟr. Dünyada tükeƟlen elektrik enerjisinin yaklaƔŦk %20’sinin pompalar tara- ķndan tükeƟldiŒi ve pompa sistemlerinin enerji mali- yetlerinin yüksek olduŒu gözönüne alŦnmŦƔ, pompalar konusu enerji tasarrufunda öncelik verilen konularŦn baƔlarŦnda gelmiƔtir. “SGM- 2011/15 BaŒŦmsŦz ve Ürünlere Entegre SalmastrasŦz Devirdaim PompalarŦ ile 7lgili Çevreye DuyarlŦ TasarŦm Gereklerine Dair TebliŒ” AB’de 2009 yŦlŦnda Türkiye’de ise 23 Eylül 2011 tarihinde yürürlüŒe girmiƔ ardŦndan 25 AralŦk 2012 ye ertelenmiƔƟr. Sirkülatörleri kapsayan hazŦrlŦk çalŦƔma- larŦ (Lot11) incelendiŒinde uluslar arasŦ standartlarŦn yayŦnlanmasŦ veya mevcut standartlarŦn revize edil- mesi de gündeme gelmiƔ ve bu kapsamda “Santrifüj pompalar – SalmastrasŦz Sirkülasyon PompalarŦ” nŦ konu alan EN 16297-1,2,3 yayŦnlanmŦƔƨr. 2005/32/AT ile SGM-2011/15 direkƟĮ ve EN 16297-1 standardŦ, sirkülatörlerde Enerji Verim 7ndeksi (EEI) kavramŦnŦ ortaya çŦkarmŦƔ ve bu EEI deŒerinin belli bir rakamŦn alƨnda olmasŦ zorunluluŒu ile bu deŒerin ürün üze- rindeki eƟkete iƔlenmesi zorunluluŒunu geƟrmiƔƟr. 2. AB’ deki ve Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler, Yönetmelikler ve Standartlar Türkiye 2003 yŦlŦndan iƟbaren enerji verimliliŒi mevzu- Bu bildiride; “SGM-2011/15- Bağımsız ve Ürünlere Entegre Salmastrasız Devirdaim Pompaları ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ” ile ‘‘EN 16297-1 : Santrifüj Pompalar – Salmastrasız Sirkülasyon Pompaları Standard”ında bahsi geçen Enerji Verim İndeksi (EEI) kavramı, hesaplanma yöntemi ve toleransları anlatılacak, zorunlu olan EEI değerini sağlayabilmek için kullanılması gereken motor, motor sürüş teknikleri ve kont- rol modları açıklanacaktır. Bununla birlikte Türkiye’deki sirkülatör pazarının büyüklüğün- den, pazardaki oyunculardan, EEI değeri zorunluluğunun Türkiye pazarındaki etkilerinden, satıcının ve müşterinin yaşadığı sıkıntılardan bahsedilecektir. Sirkülasyon Pompalarında Enerji Verimliliğinin İncelenmesi Begüm ÖĞÜT Ar-Ge Pompa ve EEY Müdürü Alarko Carrier Sanayi ve Ticaret AŞ.