Tesisat Dergisi 246. Sayı (Haziran 2016)

MAKALE 112 Tesisat Dergisi Sayı 246 - Haziran 2016 opƟmum kanat seçimine çalŦƔŦlmalŦdŦr. AraƔƨrmacŦlar uygun kanat yüzeyi için, birden test edilebilmiƔƟr. Proses yapŦlmayan kanatlar iƔlem görmemiƔ (base) metalden üreƟlmiƔƟr. Çarka önden bakŦldŦŒŦ zaman, çark saat yönünün tersi yön- de dönmektedir. bekil 5. Kanat sayŦsŦnŦn belirlenmesi [5]. bekil 6. Radyal çark ve kanat imalat resmi. eƔitliŒinin saŒlanmasŦ istenmektedir. Bu eƔitlikte, alŦnacakƨr. EƔitlikteki t m deŒerinin karƔŦlŦŒŦ koyulup z kanat sayŦsŦ tek bŦrakŦlŦrsa, elde edilir. Basit radyal çarklarda l=r 2 - r 1 olduŒundan tam santrifüj pompalar için kanat sayŦsŦ, eƔitliŒi yardŦmŦ ile bulunur. EƔitlikteki k deŒeri (5<k<6,5) arasŦnda seçilir. Genellikle bu deŒer 6,5 ci- varŦnda alŦnŦr [5]. Bu baŒŦnƨlardan yola çŦkarak ilgili deŒerleri yerine koyduŒumuzda. ɴ 1 ve ɴ 2 (ɴ–kanat açŦlarŦ) radyal çark- larda 90° dir. DolayŦsŦyla Sin90=1’dir. D 2 =122mm ve D 1 =35mm’dir. Sonuç olarak, z (kanat sayŦsŦ)=12 ola- rak hesaplanmŦƔƨr. bekil 6 ’da görülmektedir. AyrŦca kanatlarŦn proses edilmiƔ yüzeyleri açŦk kahve rengi boyanarak (ƔemaƟk gösterim üzerinde) gösterilmiƔ- Ɵr. Çark kanatlarŦ paso sayŦlarŦna göre dizilerek, aynŦ deney esnasŦnda farklŦ iƔlem görmüƔ kanatlarŦn tümü Kavitasyon Kavitasyon, su veya herhangi bir akŦƔkan içerisindeki hŦz arƨƔŦ veya bu akŦƔkan içerisinde hŦzlŦ hareket eden herhangi bir cisim nedeni ile oluƔan gözlenebilir faz de- ŒiƔim olayŦdŦr. Bernoulli prensibine göre, akŦƔkan içeri- sindeki hŦz arƨƔŦ basŦncŦn azalmasŦna neden olur. Daha düƔük basŦnç ise akŦƔkan içerisinde soŒuk kaynama riski (kaynama noktasŦ deŒiƔmez) anlamŦna gelir. BaƔka bir deyiƔle, basŦnçtaki azalma suyun kaynama noktasŦnŦ or- tam sŦcaklŦŒŦna kadar düƔürebilir. Bu durumda, içinde su buharŦ ve erimiƔ gazlar bulunan, hava kabarcŦklarŦ içe- ren bir tür soŒuk kaynama meydana gelir. Bu olay “ka- vitasyon” olarak bilinir. Kavitasyon, kaynama olayŦndan farklŦ bir olaydŦr. Çünkü kaynama olayŦndaki buharlaƔma sabit basŦnçta sŦcaklŦk arƨrŦmŦ ile meydana gelirken ka- vitasyon olayŦndaki buharlaƔma ise hemen hemen sabit sŦcaklŦkta basŦnç düƔümü ile meydana gelir. BuharlaƔ- manŦnmeydana gelmesi için bir miktar ŦsŦ gerekir, ancak kavitasyonlu akŦƔta bu miktar çok küçüktür [6]. Herhangi bir sŦvŦ için faz diyagramŦ bekil 7 ’de veril- mektedir. B noktasŦndaki bir sŦvŦda sŦcaklŦk arƨrŦlarak, C noktasŦndaki bir sŦvŦda da basŦnç azalƨlarak aynŦ A noktasŦna gelinebilir. Yani bir sŦvŦnŦn basŦncŦ düƔürü- lerek veya sŦcaklŦŒŦ arƨrŦlarak buhar fazŦna geçmesi saŒlanabilir. C’den A’ya geçiƔte kavitasyon, B’den A’a geçiƔte ise kaynama olayŦ meydana gelir [7].