Tesisat Dergisi 245. Sayı (Mayıs 2016)

MAKALE 121 Tesisat Dergisi Sayı 245 - Mayıs 2016 Motor gövdesinin dŦƔ yüzeyinin 25϶C hava ile temasta olduŒu ve bu yüzeyden doŒal taƔŦnŦm olduŒu kabul edilmiƔƟr. AyrŦca bu sŦnŦr koƔullarŦnŦn yanŦsŦra, motor gövdesinin kontrol kutusuna deŒen yüzeyine de sabit sŦcaklŦk deŒeri olarak 98°C verilmiƔƟr. Bu yüzeydeki ŦsŦnmayŦ kontrol karƨnŦn yaydŦŒŦ ŦsŦ etkilemektedir ve yüzeyin sŦcaklŦk deŒeri pompa çalŦƔmasŦ esnasŦnda termokupl ile alŦnan ölçümlerle elde edilmiƔƟr. GiriƔ ve çŦkŦƔ koƔullarŦnŦn yanŦ sŦra ara yüz (interfaces) ve duvar sŦnŦr koƔullarŦ da tanŦmlanmŦƔƨr. Simetrik olan yüzeyler periyodik ara yüz olarak, hiçbir akŦƔkan veya kaƨyla temasŦ olmayan yüzeyler ise duvar olarak tanŦmlanmŦƔƨr. 3. Sonuçlar ve DoŒrulama 3.1. SŦcaklŦk DaŒŦlŦmŦ Analiz sonucu çŦkan sŦcaklŦk daŒŦlŦmŦ ile karar verile- cek en önemli parametrelerden birisi motor izolas- yon sŦnŦķdŦr. 7zolasyon sŦnŦķnŦn yanlŦƔ seçilmesi mo- torun yanmasŦ ve ömrünün kŦsalmasŦ gibi sonuçlar doŒurabileceŒinden tasarŦm açŦsŦndan yüksek önem taƔŦmaktadŦr. Analiz sonuçlarŦ incelendiŒinde, en yük- sek sŦcaklŦŒŦn stator sargŦlarŦnda olduŒu ve izolasyon sŦnŦķ için bu deŒerin göz önüne alŦnmasŦ gerekƟŒi görülmektedir. Statora ait sŦcaklŦk daŒŦlŦmŦ bekil 7 ’de ayrŦnƨlŦ bir Ɣekilde verilmektedir. Motorda, malzeme seçimi konusunda kriƟk olan komponentlerden biri plasƟk olmasŦ nedeniyle rotor ve statoru ayŦrmakta kullanŦlan gömlekƟr. GömleŒe ait sŦcaklŦk daŒŦlŦmŦ bekil 8 ’de görülmektedir. Seçile- cek plasƟk malzeme, sürekli olarak bu sŦcaklŦklarda çalŦƔabilmelidir. bekil 6. Motor içi sŦcaklŦk daŒŦlŦmŦ bekil 7. Stator sŦcaklŦk daŒŦlŦmŦ bekil 8 Gömlek sŦcaklŦk daŒŦlŦmŦ 3.2 DoŒrulama PompanŦn 100°C su ile çalŦƔmasŦ esnasŦnda, stator sargŦlarŦnŦn üzerinden termokupl ile sŦcaklŦk ölçül- müƔtür. SŦcaklŦk sabit bir deŒere ulaƔana kadar ölçüm alŦnmaya devam edilmiƔƟr. Tablo 3’te görüldüŒü gibi sargŦ baƔŦnŦn sŦcaklŦŒŦ 108,1 °C’de maksimum deŒeri- ne ulaƔarak sabitlenmiƔƟr. Analiz sonucunda 108.9°C olarak görünen sargŦ baƔŦ sŦcaklŦŒŦ, deneysel olarak ölçülerek 108,1 °C bulun- muƔtur. Böylece analiz sonucunda elde edilen sŦcaklŦk daŒŦlŦmŦ için doŒrulama saŒlanmŦƔƨr. Tablo 3. Ölçülen stator sargŦ baƔŦ sŦcaklŦk deŒerleri 1 106,3 °C 7 108,0 °C 2 106,8 °C 8 108,1 °C 3 107,2 °C 9 108,2 °C 4 107,5 °C 10 108,1 °C 5 107,7 °C 11 108,1 °C 6 107,9 °C 12 108,1 °C 3.3 Sonuç Analiz sonuçlarŦ incelendiŒinde, rotor içinde dolaƔ- makta olan suyun sŦcaklŦŒŦnŦn, motor içi sŦcaklŦk daŒŦ- lŦmŦna etkisinin oldukça fazla olduŒu görülmektedir. SŦcak sulu sistemlerde kullanŦlan motorlarŦn, motor kayŦplarŦ haricinde bir de suyun sŦcaklŦŒŦ ile ŦsŦnacaŒŦ göz önüne alŦnŦrsa, tasarŦm esnasŦnda termal analiz zorunlu hale gelmektedir.