Tesisat Dergisi 245. Sayı (Mayıs 2016)

MAKALE 116 Tesisat Dergisi Sayı 245 - Mayıs 2016 Salmastrasız pompaların temel özelliği, mo- torun rotor kısmının pompalanan akışkan ile dolu olmasıdır. Sessiz çalışma ve düşük bakım gereksinimi gibi özellikleriyle öne çı- kan bu pompalar yaygın olarak kullanılmaktadırlar. Motorda oluşan kayıplar, komponentlerin ısınmasına yol açmaktadır. Bu ısınmanın, motor ömrü ve komponent malzemelerinin sıcaklık limitleri açısından güvenilir olup olmadığı tasarım esnasında incelenmelidir. Motorun içerisindeki akışkan ve yüksek hızlarda dönen rotor, deneysel olarak motorun sıcaklık dağılımını belirlemeyi zorlaştırmaktadır. Motor ta- sarımının önemli bir parçası olan termal analiz hesaplamalı akışkanlar dinamiği (HAD) ile yapılabilmektedir. Bu çalışmada, sıcak su sistemlerinde kullanılan bir salmastrasız pompa motoruna ait kom- ponentler modellenmiş ve kayıplardan kaynaklanan ısı üretimi ve rotor içerisindeki akışkan sirkülasyonu göz önüne alınarak Ansys CFX programı ile termal analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda, motor içerisindeki sıcaklık dağılımı belirlenmiş ve malzeme limitleri ve motor ömrü açısından uygun olup olmadığı görülmüştür. Salmastrasız Pompa Motorlarının HAD (Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği) Yöntemi İle Termal Analizi Nihan UÇAR Ar-Ge Şefi Alarko Carrier San. ve Tic. A.Ş. 1. GiriƔ Birçok uygulamada verimlilik ve maliyeƟn gitgide zo- runlu hale gelmesi ile elektrik makinalarŦnŦn tasarŦm sürecinde, termal analiz çok önemli bir rol oynamaya baƔlamŦƔƨr[1]. ElektromanyeƟk performansŦnŦn yük- sek olmasŦnŦn yanŦ sŦra motorlarŦn termal davranŦƔlarŦ da önem arz etmektedir. MotorlarŦn termal analizi özellikle motorun içinde yer alan komponentlerin malzeme seçimlerini etkilemektedir. ÖrneŒin; yük- sek verimi nedeniyle günümüzde giderek yaygŦnla- Ɣan sabit mŦknaƨslŦ motorlarda yer alan mŦknaƨslar sŦcaklŦŒa oldukça duyarlŦdŦrlar. Belli bir sŦcaklŦktan sonra demagneƟze olmalarŦ nedeniyle motor içi sŦ- caklŦŒŦn bilinerek mŦknaƨs malzeme seçiminin buna göre yapŦlmasŦ gerekmektedir. AynŦ Ɣekilde, moto- run izolasyon sŦnŦķnŦn belirlenmesi de ancak sargŦ- larda görülebilecek maksimum sŦcaklŦŒŦn bilinmesi ile mümkündür. Bunlar dŦƔŦnda, motorda kullanŦlan bütün malzemelerin gerek güvenilir çalŦƔma, gerekse motor ömrü açŦsŦndan sŦcaklŦk daŒŦlŦmlarŦnŦn kontrol edilmesi gerekmektedir. SalmastrasŦz veya Ŧslak rotorlu pompalar, motorun rotor kŦsmŦnŦn pompalanan akŦƔkan ile dolu olduŒu,