Tesisat Dergisi 244. Sayı (Nisan 2016)

MAKALE 152 Tesisat Dergisi Sayı 244 - Nisan 2016 4. YangŦn PompasŦ Seçim Kriterleri YangŦn pompalarŦnŦ belirleyen en önemli kŦstas hidro- lik deŒerlerdir ve bu deŒerleri karƔŦlayabilecek temel ve sorunsuz yapŦda pompalar birincil seçim kriteridir. YangŦn pompalarŦnŦn seçimleri özellikle NFPA 20 standardŦnda net bir Ɣekilde belirƟlmiƔƟr. Öncelikle hidrolik seçim kriterleri, malzeme opsiyonlarŦ kriter- leri ve tahrik kontrol güvenlik panolarŦnŦn yetenekleri pompa seçimi için baƔlŦca ƔartlarŦ ortaya koymakta- dŦr. YangŦn pompalarŦnŦn debi oranlarŦ aƔaŒŦdaki tab- lodaki gibidir. YangŦn pompasŦ debi miktarŦ SI birim ve MKS boyut sisteminde 6m³/h’den 1136m³/h’a kadar çŦkmaktadŦr. BasŦnç deŒer aralŦŒŦ ise 2,7 bar’dan 13,6 bar’ kadardŦr. NFPA 20 standardŦnŦn 3 ve 4. bölümle- rinde kapalŦ vana konumundaki basŦnç deŒeri, tasa- rŦm basŦncŦnŦn yüzde 140’Ŧ geçmemesi gerekir. Debi deŒerinin de tasarŦm debi deŒerinin yüzde 150 oldu- Œu durumda basŦnç deŒeri, tasarŦm basŦnç deŒerinin yüzde 65’inin alƨna inmemelidir. [5] li çalŦƔma koƔullarŦna göre tasarlanmŦƔ yetenekteki motorlardan seçilmelidir. Bina ve tesislerde sadece elektrik motor tahrikli yangŦn pompalarŦ kullanŦlmasŦ durumunda, acil durum anŦnda elektrik kesilse bile yangŦn pompasŦna harici enerji saŒlanmasŦ güvenlik açŦsŦndan gereklidir. 4.1.3. Dizel Motorlar YangŦn pompalarŦnda kullanŦlacak dizel motorlar, UL listeli, güvenilir birinci sŦnŦf ve yangŦn söndürme sistemleri için tasarlanmŦƔ olan Ɵplerden seçilmeli- dir. Pompa sistemi güvenilirliŒi için motor gücü se- çimlerinde ortam sŦcaklŦŒŦ ve denizden yükseklik vb. koƔullar dikkate alŦnmalŦdŦr. Motor gücü, gerekli mil gücünden %10 daha fazla gücü saŒlayabilecek torkta olmalŦdŦr. [6] 4.1.4. Kontrol Üniteleri Özellikleri 4.1.5. Elektrik ve Dizel Motor Kontrol Üniteleri YangŦn panolarŦ, pompalarŦn güvenilirliŒi için çeƔitli özelliklerde donaƨlmasŦ NFPA standartlarŦnca belir- lenmiƔƟr. PompanŦn dönme harekeƟnin doŒru yönde dönmemesi durumunda, panoya entegre faz ikaz ŦƔŦ- ŒŦ ile uyarŦ verir. Biliniyor ki bir santrifüj pompa ter- sine dönerse sisteme basŦnç oluƔturamayacakƨr. Bu da yangŦn anŦnda pompanŦn görevini yapmayacaŒŦ dolayŦsŦ ile söndürme faaliyeƟne katkŦ saŒlamayaca- ŒŦ anlamŦna gelir. Tüm kumanda sistemi tasarŦmŦ son derece güvenilir olmalŦ, tasarŦmda ve kullanŦlan mal- zemelerde iƔlevini yerine geƟrmesine engel olucu her türlü unsurdan arŦndŦrŦlmŦƔ olmalŦdŦr. Pano üzerindeki her türlü ŦƔŦk, düŒme, vb. elemanŦn anlamŦ, zarar gör- meyecek ve kolaylŦkla okunabilecek bir biçimde kalŦ- cŦ olarak eƟketlenmiƔ olmalŦdŦr. Pano kasasŦ ile pano rengi, toz ve sŦvŦ koruma sŦnŦķ, kilit güvenliŒi, durum göstergeleri ve kablo baŒlanƨ biçimleri ilgili detaylar- da yer almaktadŦr bkz. ( Resim 7 ) bekil 1. YangŦn pompalarŦ için limit oranlarŦnŦn H-Q GraĮ- Œinde gösterimi Resim 7. NFPA Uyumlu Yan- gŦn PompasŦ Kontrol Panosu Gösterimi 4.1. NFPA 20’ye Göre Temel Özellikler 4.1.1. YangŦn PompasŦnda Motor Seçimi YangŦn pompalarŦnŦn tahriki elektrik ya da dizel mo- torlarla yapŦlabilmektedir. Tercih edilen yöntem, ikili pompalŦ yangŦn pompa gruplarŦnda pompalara tahrik veren motorlardan biri elektrik diŒeri de dizel motor olmasŦ tercih edilen bir durumdur. 4.1.2. Elektrik MotorlarŦ Elektrik motorlarŦ, UL Listeli, FM onaylŦ bir yangŦn pompasŦnda elektrik motoru yine UL listeli NEMA MG-1 standartlarŦna uygun bir elektrik motoru ol- masŦ gerekmektedir. KullanŦlacak motorlarŦn sürek-