Tesisat Dergisi 244. Sayı (Nisan 2016)

MAKALE 98 Tesisat Dergisi Sayı 244 - Nisan 2016 Konutlardaki Havalandırma Sistemlerinde Enerji ve IAQ Performansının İncelenmesi Rob Van HOLSTEIJN MSc., VHK’da ortak MONICAIR Proje lideri VHK AraƔƨrma ve GeliƔƟrme MühendisliŒi DelŌ, Hollanda William LI MSc., KŦdemli AraƔƨrma Mühendisi, VHK AraƔƨrma ve GeliƔƟrme MühendisliŒi DelŌ, Hollanda moniCAir MONICAIR -BaŒŦmsŦz Odalarda Hava Kalitesinin Gö- zeƟm ve Kontrolü- HollandalŦ havalandŦrma cihazlarŦ üreƟci ve araƔƨrma ensƟtülerinin, Hollanda hükü- meƟ taraķndan desteklenen geniƔ kaƨlŦmlŦ rekabet öncesi araƔƨrma alanŦdŦr. AmacŦ iç mekan hava kali- tesini (IAQ) ve mevcut sŦkŦ havalandŦrma standartla- rŦna ve mevcut bina yönetmeliklerine uyan on farklŦ çözümü ve çalŦƔmayŦ incelemekƟr. Bir tam yŦl boyun- ca 62 konut çalŦƔmasŦ incelenmiƔ, her bir yaƔanabilir odaya CO 2 , baŒŦl nem ve hava sŦcaklŦŒŦ için sensörler yerleƔƟrilmiƔƟr. AyrŦca, mekanik havalandŦrma birim- lerinin enerji harcamalarŦ da devamlŦ olarak izlenmiƔ- Ɵr. MONICAIR-konsorsiyumunun yanŦtlamaya çalŦƔƨŒŦ soru, “Gerçek yaƔamda, iyi yalŦƨm yapŦlmŦƔ ve hava almayan ortamlarda kanunlara uyumlu havalandŦr- ma sistemlerinin IAQ ve enerji tükeƟmi açŦsŦndan ne kadar iyi performans gösterdikleri” idi. Daha önceki araƔƨrmalar nominal Ɣartlarda standartlara ne kadar uyum saŒlandŦŒŦna odaklanmŦƔƨ ve bu alanda iyileƔ- Ɵrmelere gerek vardŦ [1] – ancak gerçek yaƔam Ɣart- larŦnda kanunlara uyumlu sistemlerin IAQ ve enerji performansŦ ile ilgili araƔƨrmalar çok nadirdi [2,3]. Konu ile ilgili konuƔurken yalŦƨm ve hava geçirmez- lik açŦsŦndan konutlarda belli bir iyileƔme görülürken, havalandŦrma sistemlerinin yeterli seviyede perfor- mans gösterip göstermediklerini bilmiyorduk. HavalandŦrma Sistemleri ve Meskenlerin Seçimi MONICAIR konsorsiyumunun üreƟci paydaƔlarŦ hem Ɵp C (MEV), hem de Ɵp D (MVHR) havalandŦrma sistemleri tedarik etmiƔlerdir. D Ɵpi havalandŦrma sistemleri (me- kanik hava tahliye ve mekanik kaynak) yeni yapŦlan büt- çenin sektöre daha pahalŦ havalandŦrma sistemlerinin kullanŦmŦna izin verdiŒinde uygulamaya alŦnmŦƔƨr. Her iki havalandŦrma sistemƟpi de, hembilimsel farklŦlŦklarŦ, hem de deŒiƔik kombinasyonlarŦ açŦsŦndan, Tablo 1 ’de gösterildiŒi biçimde incelemeye alŦnmŦƔƨr. Tablo, havalandŦrma Ɵpine göre; 1) Ŧslak alanlarŦn (banyo, muƞak, tuvaletler) yanŦ sŦra tüm yaƔam alan- larŦnda (oturma odalarŦ, yatak odalarŦ) hava deŒiƔim ƔartlarŦnŦ, 2) ŦsŦ geri kazanŦmŦnŦn mümkün olup olma- dŦŒŦnŦ ve 3) hava tahliye ve kaynak saŒlanmasŦ için ne tür kontrollerin kullanŦldŦŒŦnŦ tanŦmlamaktadŦr. Sis- tem Ɵp numaralarŦ Hollanda’da kullanŦlan Hollanda StandardŦ NEN 8088-1, 2011[4]’de kullanŦlan sŦnŦŇan- dŦrmaya aƨŌa bulunmaktadŦr. Uzun süreli inceleme çalışmaları göstermiştir ki, kanunlara uyumlu konut tipi havalandır- ma sistemlerinin IAQ ve enerji performansla- rında büyük farklılıklar görülmektedir. Mev- cut yasal çerçeve ve değerlendirme araçları havalandırma sistemlerindeki IAQ ve enerji performansını gerektiği gibi değerlendirme- ye imkân vermemektedir. Anahtar sözcükler: İnceleme, Konut Tipi Havalandırma Sistemleri, IAQ-performansı, Enerji per- formansı.