Tesisat Dergisi 241. Sayı (Ocak 2016)

a o o 1 > - 0,8 - > - 3: 0,6 o ~ (.) 0,4 ·c +-' Q) E 0,2 :::::ı o > o / o Şekil 4. - -----+- V -ı.<J V V V V 1/ V V 0,2 0,4 0,6 0,8 Stroke H / H100 V -- 1 lamına gelmektedir. Hacimsel akış ve strok arasın­ daki ilişki, vana konisinin tasarımı ve ortaya çıkan hidrolik basınca göre belirlenmektedir [Şekil 4]. Bu özellik nedeniyle, sadece sistem davranışları değil ancak söz konusu kontrol vanalarının tasa– rım şekli de değişmektedir. Geleneksel kontrol vanaları ile çalışırken kvs değerleri ile vana otori– tesi kullanılırken, basınçtan bağımsız bir kontrol vanasının tasarımı tamamen hacimsel akışlara bağlıdır. Sadece maksimum hacimsel akışa bağlı olarak seçilmesi gereken vanalar, bu sayede, yeterli basınç değişimi ile istenen akışı temin edebilmektedir [Şekil 5]. Sabit hacimsel akışın özellikleri de, yukarıda belir– tilen günümüz hidrolik sistemlere ilişkin problem ve gereksinimleri etkilemektedir. Dinamik davra- Geniş kombine vana seçenekleri PN 25 Flanş 50... 150 PN 16 Flanş 50.. .150 11111111 1 PN 25 içten d işli 15.. .50 MAKALE nışları nedeniyle kombi vanalar, inşaat sahasın­ da planlama ve montaj arasındaki küçük çaplı sapmaları telafi edebilmektedir. Ayrıca kombine balans vanaları kullanarak hidrolik bir sistemin nispeten kolayca yükseltilmesi de mümkündür çünkü bu vanalar, yeni hidrolik halleri de telafi edebilmektedir. Büyük oranda azalan planlama ve kurulum çabala– rına rağmen hidrolik sistemleri düzgün bir şekilde tasarlamak gerekmektedir. Özellikle enerji tasar– ruflu hidrolik sistemlere duyulan talep, planlama sürecinin çok iyi düşünülmesini ve sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Basınçtan bağımsız vanalar, birçok sapma ve hatayı telafi edebiliyor olsa bile asla hatalı bir planlamayı telafi etmek üzere yanlış şekilde kullanılmamalıdır, çünkü az sayıda basınç kaybına maruz kalan dina– mik ve ekonomik bir hidrolik sistemi, doğrudan çok iyi düşünülmüş bir topolojiye bağlıdır. Pompa gücü ve en olumsuz akış yolunun opti– mizasyonu Hidrolik sistemler veya olası örnek kurulumları dikkate almadan kombine balans vanaları, gele– neksel kontrol vanaları ile kıyaslanacak olursa, basınçtan bağımsız bir kontrol vanasındaki di– renç ve basınç kaybı, geleneksel vanalara kıyasla daha yüksek olduğu görülecektir. Kombi vanalar, hatasız işletim için yaklaşık 15-20 kPa düzeyinde minimum basınç değişikliğine ihtiyaç duymakta– dırlar. Bu rakam, geleneksel radyatör vanalarında sadece 9 kPa'dır, çünkü basınçtan bağımsız kontrol VPF5 3.. VPF43.. 1 VPl46.. PN 25 Dı ştan dişl i 10.. .32 il VPP46.. 111111 111111111 1 PN 10 Dı ştan/içten 10/15 VPD../VPE.. r dişl i 1 1/h 20 30 50 200 500 2000 5000 50000 m 3 /h 2 3 4 6 10 20 30 50 100 200 Şekil 5. Tesisat Dergisi Sayı 241 - Ocak2016 105