Tesisat Dergisi 240. Sayı (Aralık 2015)

76 Tesisat Dergisi Say× 240 - Aral×k 2015 MAKALE le duman×n hasta bak×m zonunun d×ü×na sirayet etmesini engellemek için, hasta bak×m zonlar×n× ay×ran s×n×rlar üzerine yerleütirilen normalde aç×k konumdaki kap×lar×n kap× tutucular× serbest b×rak×la- rak otomatik kap× kapat×c× ekipmanlar× ile kapal× konuma geçmeleri saùlanmal×d×r. Koridordaki duman×n diùer yatak odalar×- na geçmesini engellemek için ise, koridor duman egzoz sistemi devreye sokulmal×- d×r. Koridor duman egzoz fan×n×n kapasi- tesi hesaplan×rken, baz× uluslararas× otel zincirlerinin otel yatak kat× koridor duman egzoz sisteminde olduùu gibi ayn× anda 3 kattan saatte 10 hava deùiüimi esas al×- nabilir. Hasta yatak odas× kap×lar×n×n ko- ridorlara aç×k olmas×, koridorda hal× olma- mas× nedeniyle merdiven kap×s× alt×ndan bas×nçland×rma havas× s×z×nt×s×n×n daha yüksek olmas× nedeniyle hasta yatak kat× koridorlar×nda tamamlama havas× mikta- r×n×n 2-3 hava deùiüimi oran×nda seçilme- sinin yeterli olacaù× söylenebilir. Koridor taze hava menfezleri zon geçiü kap×s×na ve merdiven giriü kap×lar×na yak×n konum- land×r×lmal×d×r. Hastane binalar×nda yang×n korunum sistemlerinin bir parças× olmad×ù× halde, elektrik kesintisi durumunda insan ha- yat×na doùrudan etkisi olan kritik fonksi- yonlar bulunmaktad×r. Bu fonksiyonlarla iliükili olan ekipmanlar×n çal×üt×r×lmas×, bölgelerin ayd×nlat×lmas× ve hata durumu izlenmesi gibi iülemler için gerekli güç beslemelerinde, yang×n güvenliùi aç×s×n- dan “acil durum cihaz×” olarak isimlendi- rilen ekipmanlarda olduùu gibi, elektriùin hem üebekeden hem de acil durum güç kaynaù×ndan güvenilir üekilde saùlanmas× gerekmektedir. Herhangi bir ana elektrik odas×nda ya da güç kablolar×n×n geçtiùi ana güzergâhtaki bir noktada ç×kan bir yang×n durumunda, gerek yang×n güvenliùi aç×s×ndan acil durum cihazlar×n×n gerekse hastane için hayati önem taü×yan kritik fonksiyonlar× besleyen ekipmanlar×n çal×ü- maya devam edebilmeleri saùlanmal×d×r. Binalar×n Yang×ndan Korunmas× Hakk×nda Yönetmelik’e göre (2015) ya da hastane binalar×n×n yang×n güvenliùi aç×s×ndan uluslararas× kabul gören bir standart olan NFPA 99’a göre zorunlu olmamas×na raù- men, herbir hasta bak×m zonu içerisinde en az bir adet asansör konumland×r×larak ve aüaù×da belirtilen düzenlemeler yap×- larak normal asansörlerin de hastalar×n tahliyesinde kullan×lmas× mümkün hale getirilebilir. Bu sayede, yang×n×n ç×kt×ù× hasta bak×m zonundaki hastalar×n yatay tahliyesi yap×ld×ktan sonra, gerekli görül- mesi halinde, henüz duman×n sirayet et- mediùi zonlardaki asansörlerle, hastalar kontrollü olarak bina d×ü×na tahliye edi- lebilmesi saùlanabilir. Yang×n×n etkilediùi hasta bak×m zonundaki asansörler ise, görevli personel kontrolünde dahi çal×ü- t×r×lamayacak üekilde düzenlenmelidir. Bu amaçla, asansörün yer ald×ù× zondaki herhangi bir duman dedektörü alg×lama yapana kadar, asansörün kullan×labilme imkân× otomatik olarak sonland×r×lmal×d×r. Bu sayede, yang×n×n ilk ç×k×ü noktas×ndan yang×na dayan×kl× olarak ayr×lm×ü olan zona duman yay×l×m× baülad×ù×nda, ilgili zondaki asansörlerin, yang×n alarm paneli “reset” edilene kadar istense de kullan×lamamas× saùlanm×ü olur. Yap× yükseliùi 51.5 m’yi geçen binalarda acil durum asansörünün önündeki yang×n güvenlik hollerine acil du- rum telefonlar× yerleütirilerek, yang×n alarm ve güvenlik merkezi ile iki yönlü güvenilir bir iletiüim saùlanmal×d×r. Prensip olarak yang×na dayan×kl× kablo- lar sadece anons/flaüör sistemi, kontrol modüllerinin bulunduùu hatlar gibi yang×n s×ras×nda kontrol edilmeye devam eden ci- hazlar söz konusu olduùunda zorunludur. Örneùin, yang×n×n baülang×ç aüamas×nda otomatik kap× tutucuyu serbest b×rakan sinyal kablolamas×n×n yang×na dayan×kl× olmas× zorunlu deùildir. Öte yandan yang×n yönetmeliùine göre saùl×k hizmeti amaçl× binalarda, her türlü besleme ve daù×t×m kablolar× ve kablo muhafazalar×nda kul- lan×lan malzemelerin halojenden ar×nd×r×l- m×ü ve yang×na maruz kald×ù×nda herhangi bir zehirli gaz üretmeyen özellikte olmas× gerekir. Hasta bak×m zonlar×n× birbirinden ay×ran duvarlarda yang×na 60 dakika dayan×m üart× arand×ù×ndan, hem yang×n zonu bü- tünlüùünün saùlanmas× aç×s×ndan hem de tesisatlar×n duvarlar× geçtiùi noktalar×n çevresinde al×nmas× gereken pasif yang×n durdurucu önlemleri aç×s×ndan söz konusu duvarlar× geçen tesisatlar×n minimize edil- mesi önemlidir. Herbir hasta bak×m zonu- nun ayr× bir anons zonu olarak düzenlen- mesine özellikle dikkat edilmelidir. Bunun yan×s×ra, sprinkler zonlamas× yap×l×rken de hasta bak×m zonlar× ile örtüüme saùlan×r- sa, flow-switch aktivasyonu ile yang×n×n hangi hasta bak×m zonunda ç×kt×ù× anla- ü×labilir. Dikkat edilmesi bir baüka önemli husus da, sprinkler zonlar× ile binan×n di- latasyon zonlar×n× örtüütürerek borular×n×n dilatasyon geçiülerinde al×nmas× gereken önlemlerden tasarruf saùlamakt×r. Bütün bu koordinasyon ilkeleri birlikte göz önünde bulundurulduùunda, en ide- al çözümün hasta bak×m zonlar× ile hem sprinkler zonlar×n× hem de dilatasyon zon- lar×n× eüleütirerek elde edilebileceùi anla- ü×l×r. Bu koordinasyonda dikkate al×nmas× gereken bir konu da, hastalar×n tahliyesin- de asansörlerden faydalan×labilmesi için, her bir hasta bak×m zonunda en az bir adet asansör bulunmas×d×r.