Tesisat Dergisi 240. Sayı (Aralık 2015)

74 Tesisat Dergisi Say× 240 - Aral×k 2015 MAKALE 3. Mekanik ve Elektrik Yang×n Korunum Sistemleri Binalar×n Yang×ndan Korunmas× Hakk×nda Yönetmelik’e göre (2015) saùl×k yap×la- r×nda Yap× yüksekliùi 30.5 m’yi geçtiùinde, ayn× zamanda otomatik yaùmurlama sis- temi ve merdiven bas×nçland×rma sistemi de yap×lmak zorundad×r. Otomatik yang×n alg×lama sistemi ise yap× yüksekliùi 6.5 m’yi ya da bina toplam kapal× alan× 1000 m²’yi geçen tüm yatakl× saùl×k tesislerinde zorunlu hale gelmektedir. Bununla birlikte, özellikle hasta bak×m zonlar×n×n kompart- man alan× s×n×r×n× 1500 m² yerine 3000 m²’ye ç×karabilmek ve ç×k×ülara ulaü×m mesafelerini art×rabilmek için, yap× yük- sekliùi aç×s×ndan zorunlu olmad×ù× halde, otomatik yaùmurlama sistemleri, otomatik alg×lama sistemleri ve duman kontrol sis- temleri tesis edilebilmektedir. Otomatik sprinkler sistemi ile korunmas× gereken bir hastane binas×nda, prensip olarak tüm mekânlara uygun tip sprinkler baül×klar× yerleütirilmelidir. Hastanelerde yang×n ç×kma riski en yüksek olan yerler, t×bbi mazlemelerin depoland×ù× odalar ola- rak düüünülür. Bununla birlikte hastane içerisinde hastalar×n bulunabileceùi her yerde ve tedavi odalar×nda bulunan ok- sijen ve nitrik oksit nedeniyle, oksijence zenginleütirilmiü ortamlar yarat×lm×ü olur. Oksijence zenginleütirilmiü bir ortamda, normalde zor yan×c× olan malzemelerin yan×c× hale gelmesi, normalde yan×c× olan malzemelerin ise daha kolay tutuümas× ve yang×n×n daha h×zl× ilerlemesi söz konu- sudur. Bu yüzden ameliyathane ve yoùun bak×m odalar× gibi sterilizasyonun önemli olduùu mekânlarda kullan×lmas× için özel olarak geliütirilen temiz oda tipi sprinkler baül×klar× ile MR odas× gibi t×bbi cihazlar×n bulunduùu odalar için MRI tipi sprinkler baül×klar× bulunmaktad×r. Hastane binas×nda yang×n×n ç×kt×ù× bir mekânda oksijen veya nitrikoksit gibi me- dikal gaz kullan×m× söz konusu olduùunda, yang×n×n daha h×zl× ilerlemesini durdur- mak için bu gazlar×n ak×ü×n× kesmek ge- rekebilir. Ancak bu iülem otomatik olarak yap×lamayacaù× gibi, manuel gaz kesme vanalar× konumland×r×l×rken, yetkili olma- yan kiüilerin eriüimine izin verilmemesi oldukça önemlidir. Yang×na müdahale ekipleri taraf×ndan yang×n×n olduùu kata gelindiùinde, medi- kal gaz hatt×ndaki vanan×n manuel olarak kapat×lmas× iüleminden önce, yang×n×n ç×kt×ù× zondaki hastalar×n tahliye edildi- ùinden veya o s×rada ilgili zonda gaz× kul- lanmaya devam etmesi gereken bir has- ta olmad×ù×ndan emin olunmal×d×r. Baz× ülkelerde hastane binalar×ndaki medikal gaz tesisatlar×n×n kata giriülerindeki kes- me vanalar×n×n, itfaiye yang×na müdahale s×ras×nda kolay eriüebileceùi merdiven yuvalar× içerisinde kilitli olarak tutulma- s× istenmektedir. Ülkemizde geçerli olan yang×n yönetmeliùine göre merdiven yu- vas× içerisinde bu tür bir tesisata izin verilmemekle birlikte, vanalar×n merdiven yuvas× veya yang×n güvenlik holü d×ü×nda olsa da, itfaiyenin eriüimi için müsait olan noktalara konulmas× tavsiye edilen bir yaklaü×md×r. Saùl×k yap×lar×nda yang×n×n duyurulmas× konusunda farkl× bir yaklaü×m söz konusu- dur. Ameliyathane, yoùun bak×m üniteleri gibi yerlerde, uyar×lar×n sadece ×ü×kl× uyar× cihazlar×yla yap×lmas×na izin verilir. Hasta yatak odalar×nda ise, yang×n×n haber al×n- d×ù× s×rada saùl×k personelinin hastan×n yan×nda olmas× ihtimaline karü×l×k sesli duyuru imkân× olmal×d×r. Bununla birlikte, yat×l× hastalar×n bulunduùu katta ç×kan bir yang×nda duyurular×n paniùe neden olma- mas× için, standart tahliye anonslar× yeri- ne sadece görevli personelin anlayacaù× bir üifreli mesaj×n bina genelinde yay×nlan- mas× daha uygun bir yöntemdir. Bu üifreli mesaj×n içinde, yang×n×n hangi kat×n hangi zonunda ç×kt×ù×, önceden eùitim alm×ü ol- mas× gereken tüm saùl×k ve/veya güvenlik personeli taraf×ndan anlaü×l×r olmal×d×r. Personelin hastalar×n tahliyesi konusun- daki planlamas× ve koordinasyonu ise, kendi iç haberleüme yöntemleriyle veya önceden belirlenmiü bir alanda toplanmak suretiyle yürütülebilir. Yang×n yönetmeliùine göre, hasta bak×m zonu olarak adland×rd×ù×m×z yatay tahliye alanlar×na duman geçiüini önleyecek ted- birlerin al×nmas× zorunludur. Duman geçi- üinin nas×l önleneceùi konusunda tasar×m× ilgilendiren detaylara yönetmelikte yer ve- rilmediùinden, uygun olan tasar×m esasla- r×n×n belirlenmesi için öncelikle duman ge- çiüinin nas×l önlenebileceùi irdelenmelidir. Hasta bak×m zonu olarak tasarlanan bir alanda, ortak dolaü×m koridoruna kap× ile baùlanan bir odada ç×kan bir yang×nda, duman×n koridora yay×lmas×n×n önlenme- sine veya en az×ndan gecikmesine katk×da bulunacak en önemli unsur odan×n kap×s×- n×n kapal× olmas×d×r. Bu aç×dan, hasta ba- k×m zonu içerisinde yer alan yatak odalar× d×ü×ndaki depo, temizlik odas× gibi odalar×n kap×lar×n×n sürekli kapal× tutulmas× ve zo- runlu olmad×ù× halde kap×lar×nda otomatik kap× kapat×c× bulunmas× önemlidir. Hasta yatak odalar×n×n kap×lar×n×n nor- malde aç×k durumda tutulabilmesi veya hastane iületmesi aç×s×ndan kap×lar×nda otomatik kap× kapat×c× olmas× istenmeme- si nedeniyle, hasta yatak odas×nda ç×kan bir yang×nda durman×n koridora sirayet etmesi engellenemez. Koridordaki duman dedektörleri alg×lama yapt×ù×nda, öncelik-