Tesisat Dergisi 240. Sayı (Aralık 2015)

72 Tesisat Dergisi Say× 240 - Aral×k 2015 MAKALE ûekil 1. NFPA 101’e göre hasta bak×m zonu ayr×m kap×lar× [8] personeli yard×m×yla ayn× kattaki bir baüka yatay tahliye alan×na transfer edilmelidir. Binalar×n Yang×ndan Korunmas× Hakk×nda Yönetmelik’e göre [3], hastanelerin ve bak×mevlerinin, alan× 300 m²’den büyük olan yat×lan katlar×nda, en az iki adet yang×n kompartman× düzenlenmesi ve kompartmanlar aras×nda yatay tahliye imkân× oluüturulmas× gerekir. Saùl×k hiz- meti amaçl× kurumsal binalarda uygun yang×n korunum sistemleri mevcutsa (otomatik alg×lama, yaùmurlama, duman tahliye, vb), herbir kompartman×n ala- n× 3000 m²’ye kadar ç×kar×labilmektedir. Yatay tahliye alanlar×n×n birbirlerinden ve diùer zonlardan yang×na en az 60 dakika dayan×kl× yap× elemanlar× ile ayr×lmas× ve yatay tahliye alan×na duman geçiüinin ön- lenmesi gerekmektedir. Ayr× birer yang×n kompartman× üeklinde düzenlenmesi is- tenen yatay tahliye alanlar×n×n, binalarda yang×n×n ve duman×n yay×lmas×n× önlemek için oluüturulan mimari yang×n zonlar× ile kar×üt×r×lmamas× için, bu alanlar bu yaz×- da “hasta bak×m zonu” üeklinde adlan- d×r×lm×üt×r. Hasta bak×m zonlar×nda kaç×ü mesafesi, ayn× zon içerisinde yer almas× gereken korunumlu merdiven kap×s×na veya yatay tahliye alan×na götüren kori- dorun ç×k×ü kap×s×na kadar olan ölçüdür. Binan×n otomatik yaùmurlama sistemi ile korunmas× durumunda, hasta bak×m zonu içerisindeki her noktadan en yak×n ç×k×üa yürüme mesafesi 45 m’yi geçmemeli, tek yönlü ç×k×ü mesafesi en fazla 25 m ve ölü koridor uzunluùu en fazla 20 m olmal×d×r. NFPA 99 (Standard for the Health Care Facilities, 2015) ve NFPA 101 (Life Safety Code) ise bu konuda daha s×n×rlay×c× hü- kümler içermekte olup, sprinkler sistemi ile korunan saùl×k yap×lar×n×n hasta bak×m zonlar×ndaki her noktadan, hem yatay tah- liye alan×na götüren ç×k×ü kap×s×na hem de hasta bak×m zonu içindeki merdivene en fazla 61 m yürüme mesafesinde ulaü×la- bilmesi istenir [6]. Hasta bak×m zonlar× için yukar×da tarif edilen düzenlemeler gerek mimari aç×dan gerek- se hasta bak×m zonlar× ile uyumlu olmas× gereken mekanik ve elektrik sistemlerin koordinasyonu aç×s×ndan oldukça s×n×rlay×- c×d×r. Bu nedenle, saùl×k tesisinin genelinde yatay tahliye imkânlar× oluüturulmas× esas olmakla birlikte, hasta bak×m zonu tarifi alt×nda belirtilen s×n×rlamalar×n tamam×na uyulmas× zorunlu olan bölümler belirlenirken dikkat edilmelidir. Özellikle poliklinik tedavi alanlar×ndaki hastalar×n genel olarak, yataùa baùl× olmadan hareket edebildikleri ve acil bir durumda merdivenleri kullanarak bina d×ü×na ç×kabilecekleri ya da en az×ndan merdivenle bir kat aüaù×ya inerek tehlikeli bölgeden kendi baülar×na uzaklaüabilecekleri bilinmektedir. Hatta hastanelerde yang×n güvenlik önlem- lerinin belirtildiùi uluslararas× standartlar- da, koltuk deùneùi ile yürüyen ya da geçici olarak tekerlekli sandalyede taü×nan has- talar için bile, yatakl× hastalar için zorunlu olan yatay transfer stratejisine baüvurul- mayabileceùi ifade edilmektedir [6]. Polikliniklerde veya laboratuvarlarda re- fakatçi yard×m×yla ya da saùl×k personeli eüliùinde bu tür tedavi alanlar×na yatakta getirilmiü olan ve yürümesi mümkün ol- mayan hastalar bulunabilir ancak gerek ülkemiz yang×n yönetmeliùinde gerekse NFPA 99 ve NFPA 101 gibi uluslarara- s× standartlarda, hastanelerin dört veya daha fazla yat×l× hasta bulunmayan k×s×m- lar× için ayn× katta yatay tahliye yap×lmas× ile ilgili strateji zorunluluk olarak göste- rilmemiütir. Burada vurgulanmak istenen husus, dört veya daha fazla hastan×n yat×r×lmad×ù× poliklinik ya da laboratuvar gibi bölümlerde ayn× katta yatay transfer alanlar×n×n olmas×na gerek olmamas×ndan ziyade, yatay transfer alan×na ulaü×m me- safesi ve kompartman alan× aç×s×ndan ya- t×l× hasta katlar×, ameliyathaneler ve yoùun bak×m ünitelerinde olduùu kadar s×n×rlay×c× önlemlere ihtiyaç olmad×ù×d×r. Hasta yatak katlar×nda, birbirleri için yatay tahliye alan× vazifesi görmek üzere düzen- lenen ve birbirlerinden yang×na 1 saat da- yan×kl× olarak ayr×lan hasta bak×m zonlar×n- da, yatak odalar×n×n kendi içinde ayr× birer yang×n zonu olarak düzenlenmesi üeklinde bir zorunluluk yoktur. Bu sayede, yang×n yö- netmeliùi hükümleri ile bir çeliüki söz konu- su olmaks×z×n, yatak odalar×n×n kap×lar×nda herhangi bir yang×n dayan×m× üart× aranma- makta ve hastane iületmesi taraf×ndan yatak odas× kap×lar×n×n sürekli aç×k tutulmas× ya da bu kap×larda otomatik kap× kapat×c× düzenek- leri bulunmamas× mümkün hale gelmektedir. Ülkemizde geçerli olan yang×n yönet- meliùinde hasta bak×m zonlar×n× ay×ran kap×lar×n yang×na 1 saat dayan×kl× olma- s× gerektiùi belirtildiùi halde, NFPA 101 standard×nda bu kap×n×n duman s×zd×rmaz özelliùi ön planda tutulmuü ve yang×n da- yan×m× öngörülmemiütir. NFPA 101 ile ilgili aç×klamalara yer verilen Handbook adl× dökümanda, zon ayr×m kap×lar×n×n özellik- leri ûekil 1 ’deki gibi verilmiütir.