Tesisat Dergisi 240. Sayı (Aralık 2015)

PERSPEKTúF 18 Tesisat Dergisi Say× 240 - Aral×k 2015 Ekonominin Ç×k×ü Yolu únovasyon Prof. Dr. A. Nilüfer EøRúCAN SUN TEK International Proje ve Teknoloji Geliütirme Yönetim, Dan×ümanl×k, Eùitim Hizmetleri Prof. Dr. Nilüfer EøRúCAN egrican@suntekinternational.com 3-5 Aral×k 2015 tarihinde ústanbul Kongre merkezinde gerçekleüen ‘’únovasyon Hafta- s× ’’na kat×lanlar×n, konuümac×lar×n üzerinde birleütiùi sonuç: “Türkiye’nin sürdürülebilir ve istikrarl× ekonomik büyüme yi saùlamas× için Ar-Ge ve inovasyona yönelik politika üretmekten baüka seçeneùi yoktur” idi. Dünyan×n 17’inci büyük ekonomisine sahip Türkiye’nin rekabet edebilirlikte 50’inci, refahta 75’inci, 1000 kiüiye düüen patent s×ralamas×nda ise 103’üncü s×rada olduùu düüünüldüùünde politika üretme nin aciliyeti ortaya ç×k×yor. Ar-Ge ve únovasyon yoluyla geliütirilen teknolojik ürünlerin sürdürülebilir büyüme bak×m×ndan Türkiye için yaüamsal öneme sahip olduùu gerçeùi ve çabas×, Türkiye’nin 2015 k üresel inovasyon endeksinde bir önceki y×la göre dört basamak gerileyerek, 58’inci s×rada yer almas× ile çeliüiyor. Türkiye’de yaklaü×k üç milyona yak×n firma olduùu düüünülürse, ülkemizde sanayide 218 Ar-Ge merkezi nin faaliyet göstermesi, firma baü×na düüen Ar-Ge merkezi oran×n×n ne kadar düüük olduùunu gözler önüne ser- mektedir. Kald× ki son beü y×lda yoùun olarak Ar-Ge merkezlerinin yap×lanmas× konusunda Dan×ümanl×k yapan kiüi olarak, bu 218 mer- kezin niteliùinin de sorgulanmas× gerektiùini söyleyebilirim. Ülkemizde, Ar-Ge merkezleri nitelik ve nicelik olarak ivedilikle 10 kat, 20 kat art×r×lmal×d×r. Aksi takdirde, firmalar×n orta vadede ayakta kalmalar× mümkün olmaya- cakt×r. Bu konuda kamuya ve özel sektöre büyük görevler düümektedir. TÜúK’in son verilerine göre, Türkiye’de Ar- Ge harcamalar×n×n milli gelire oran× 2014 y×l×nda yüzde 1,05 olarak gerçekleüti . Bu ise, OECD ülkelerinde ortalama deùer olan 3’ün çok alt×ndad×r. úületmelerin gerek yerel gerekse küresel rekabet ortam×nda varl×klar×n×n devam×n× saùlayabilmeleri ve ekonomik krizlerle mücadele edebilmeleri aç×s×ndan ürünlerini, hizmetlerini ve üretim yöntemlerini sürekli geliütirmeleri ve deùiütirmeleri ve hatta baz×- lar×n× dönüütürmeleri gerekiyor. únovasyonun iületmenin pazar pay×nda art×ü, küresel iü gereklerine uyum, rekabet üstünlüùü, maliyet avantaj×, iületmenin büyümesi, verimlilik art×ü×, karl×l×k düzeyinde art×ü gibi birçok yarar× var. Türkiye’nin ekonomik üretim portföyü incelendiùinde küresel rakiplerinden daha az katma deùere sahip ürünler görülüyor. Küresel arenada rekabet edebildiùimiz sektörler teks- til, deri, otomotiv, metal, demir-çelik, makine –techizat, çimento, doùal taü ve tar×m. Ancak dünya Ar-Ge yat×r×mlar×na bak×ld×ù×nda ilaç, biyoteknoloji, teknolojik ekipman, elektronik gibi endüstrilerde Ar-Ge harcamalar×n×n daha fazla olduùunu görüyoruz. Küresel mal ticaretinin 15 trilyon dolara yaklaüt×ù× , ilk 10 ülkenin küresel ihracat×n yar×s×n× gerçekleütirdiùi, elektronik ekipman, bilgisayar, telekom cihazlar×, ilaç, laboratuvar ekipmanlar×, uçak ve benzeri ileri teknoloji ürünleri üreten ülkelerin dünya ticaretine yön verdiùi ortada. Bu durumda Türkiye’nin katma deùeri yüksek ihracattan baüka seçeneùi olmad×ù× görülmektedir. Yaln×zca iç pazara yönelik ithal ikame ürün geliütirmenin küresel pazarda karü×l×ù×n×n art×k kalmad×ù×, hangi üretim yap×l×rsa yap×ls×n hedefin küresel pazar olmas× gerektiùi kabul edilmelidir. Küresel pazarda rekabetçi olmak, büyü- mek ve p azar pay×n× art×rmak için Ar-Ge önemli bir faktördür. Ancak, tek baü×na ye- terli deùildir. Son kullan×c×ya hitap etme- yen, rakipleri dikkate almayan ve pazara yönelik olmayan Ar-Ge çal×ümalar× hem üirketler hem de toplum ad×na bir fayda üretemez. Özellikle, farkl× ve özgün düüün- celere sahip bilim insanlar×n×, araüt×rmac×lar× ve bunlar×n yer ald×ù× kurumlar× bir araya getirmek, onlar× yönetebilmek, eksikler varsa tamamlamak ve sonuca ulaümak gerekiyor. úüte Ar-Ge yap×lanmas× çal×ümas×nda benim gerçekleütirdiklerim bunlar. 2016’da, farkl× disiplinlerin, kültürlerin ve deùerlerin uygun potada bir araya getiril- mesiyle istenilen sonuçlara ulaü×labilmesi dileùiyle….