Tesisat Dergisi 240. Sayı (Aralık 2015)

126 Tesisat Dergisi Say× 240 - Aral×k 2015 MAKALE saade etmesine ragmen 1999’da teknik komite listelenmemiü, onays×z borular×n da kullan×lmas×na, sadece 8,9 bar (130 psi) bas×nca 49°C’de (120°F) dayan×k- l× olma koüulu ile müsaade etmiütir. Bu kural yeni yap×lan evlerde standart bir uygulama olarak maliyet azalt×c× bir faktör olacakt×r. úlave olarak böyle bir sistemde geri ak×ü önleyici vana (backflow prevention devi- ces) konmas× gerekmeyecektir. Yukar×da bahsedildiùi gibi CPCV boru kullan×m×na olanak saùlamaktad×r. b. Yap× kodlar× gereksinimleri: 1991 baü×nda NFPA 101®, Life Safety Code®, Yaüam Güvenliùi Kodu; saùl×k yap×lar×nda, hasta odalar×nda ve koridor- lar×nda da h×zl× tepkili ve konutsal sprink- lerlerin kullan×m×n× istemiütir. 1994 bask×s×nda, h×zl× tepkili ve konut- sal sprinklerlerin kullan×m× tüm yeni otel odalar×nda ve yurt binalar×nda da isten- miütir. 1996 baü×nda NFPA 13 tüm LH – Alçak Risk grubu binalarda h×zl× tepkili ve ko- nutsal sprinklerlerin kullan×m×n× istemiü- tir. Önemli kilometer taülar×ndan biride Aùustos 2005’de gelmiü ve 2006 bask×- s×nda NFPA 101 ve NFPA 5000 Building Construction and Safety Code®, gibi iki standartda bir ve iki aile için olan tek ev- lerde sprinkler sistemi istemektedir. Özetle; • IBC – Int. Building Code; tüm konutlar- da sprinkler sistemi korumas× istemek- tedir. • Int. Fire Code ; tüm konutlarda sprink- ler sistemi korumas× istemektedir. • NFPA 101 Life Safety Code ; yeni villa tipi evlerde sprinkler uygulamas× iste- mektedir. • NFPA 5000 Building and Constructi- on Code ; yeni villa tipi evlerde sprinkler uygulamas× istemektedir. 7. Özel Sprinklerler Farkl× amaçl× binalar ve çal×üma koüullar× için çok farkl× sprinklerler geliütirilmiütir ancak yeteri kadar tan×nmamaktad×r. Bunlar; • MR odalar×nda kullanmaya uygun sprinkler • Temizoda sprinkleri • Çat× aras× sprinkleri, eùimli çat×lara uy- gun modeller • Korozyana dayan×kl× ENT (Electroless Nickel PTFE) sprinklerler • EC – Extended Coverage _ Geniületilmiü koruma alan× sprinklerleri • Soùuk oda sprinklerleri (kuru borulu) • Koridor sprinkleri • Gömme sprinkler (Beton içi montaj) • Pencere tipi sprinklerler • Preaction Sprinkler • Instutitional - Cezaevi sprinkleri Sonuç Konutsal sprinklerlerin uygulanmas× pa- hal× deùildir. Tek sprinklerin aç×lmas× ile %90 yang×n tek odada kontrol alt×na al×- nabilmekte veya söndürülebilmektedir. Yap×lan uluslararas× araüt×rmalar göster- miütir ki konutsal yang×nlar×n çoùu mut- faktan, bacalardan, yaüam veya yatak odalar×ndan baülamaktad×r. Yang×n baüla- d×ktan sonra en geç 15 dak. içinde tüm ev alevler içinde kalmaktad×r. Modern evler eski evlere göre daha çabuk yanmaktad×r. Bilinen bir gerçek var ki, yang×n tek ev ile kalmamakta, komüular, tüm bina ve hatta bölge ve üehir için felakete dönüüebilmek- tedir. Tarihteki büyük üekir yang×nlar× ile köy ve mahalle yang×nlar×n× hat×rlayacak- s×n×z. Türkiye’de ev, apartman ve bölgesel yan- g×nlar×n önemsenmesi, can ve mal kay×p- lar×n×n azalmas× için kanun, yönetmelik yapanlar ile profesyonelce bina taras×m× ve inüaatlar×n× yapan, izinlerini veren, yang×n an×nda insanlar× ve mülkü koruma- ya yang×n× söndürmeye giden itfaiyeler ve baùl× bulunduklar× belediyeler ve bakan- l×klara kadar kamu görevlilerinin, mühen- dis ve mimarlar×n ve odalar×n×n yan×nda, üniversitelerdeki yang×n konusunu araü- t×ran, iüleyen hocalar×m×z ile fakültelerin, dernekler ve Tüyak gibi önemli vak×flar×n bu konunun ileride yaratabileceùi çok bü- yük kay×plar×n ve insan hayat×n×n önemini benimseyerek, ülkemizde konutsal sprink- lerlerin kullan×m×n×n yayg×nlaüt×r×lmas× için bir ortak araüt×rma ve geliütirme ile kamuoyu yaratma faaliyeti sürdürmesini öneriyorum. Kaynaklar: 1. NFPA 13D ve NFPA 13R 2. NFPA Residential sprinkler yay×nlar× 3. UFSA – US Fire Administration (www. usfa.dhs.gov/citizens/focus) 4. VIKING Sprinkler Sistemleri Kaynak- lar× 5. NIST yay×nlar×: Residential Sprinkler Systems / Daniel Madrzykowski & Russell P. Fleming (National Institute of Standards and Technology) 6. The Fire Protection Research Foun- dation – Final report 7. Technical Article: Residential Sprink- lers: Application and Basic Hydrauli- cs / Scott Martorano, CFPS Bu Makale Yang×n ve Güvenlik Dergisi’nin 179. Say×s×ndan Al×nm×üt×r.