Tesisat Dergisi 240. Sayı (Aralık 2015)

120 Tesisat Dergisi Say× 240 - Aral×k 2015 MAKALE Konutsal {Residential} ve Özel Sprinklerler ûekil 1. Sprinklerler (1897 Bishop; úlk Sprinklerlerden bir örnek) 1.Giriü Sprinkler (yaùmurlama) sistemleri 100 y×l- dan fazla süredir baüar×yla mal ve can em- niyeti için kullan×lmaktad×r. ûekil 1 . Ticari ve endüstriyel binalardaki uygulamaya karü×n konutlarda uygulama azd×r. Bu yaz×mda bu konuya önem vermemin nedeni az bilinen gerçekleri topluma aktarmakt×r ve bu konuda yap×lmas× gereken araüt×rma ve uygulamala- r×n artacaù×na olan inanc×mdand×r. Konutsal sprinklerlerler aslen hayat kur- tarmak için kullan×lmaktad×r. Kullan×m hedefi yang×n ç×kan odada en az 10 dak. süreyle yeniden parlama ve yang×n×n ya- y×lmas×n×n önlenmesidir ki bu da odadaki insanlar×n tahliyesine olanak tan×r. Çaù×m×zda konutsal geliüime baùl× olarak artan ev yang×nlar× ve sebep olduklar× baüta can kay×plar×n× ve mal kay×plar×n× azaltmak, komüulara ve çevreye verilebi- lecek zararlar× önlemek için Konutsal (Re- sidential) sprinklerler geliütirilmiü ve NFPA gibi dünyan×n izlediùi ve birçok ülkede uygulanan kurallar ve yerel yönetimler zo- runlu hale getirmeye baülam×üt×r. Özellikle yüksek yap×lar×n artmas×yla ülkemizde de “Yang×n Yönetmeliùi” gereùi sprinklerlerin kullan×m× artmaktadir... Ancak, üu anda ülkemizde konutsal sprinkler diye bir kavram ve uygulama Bölge Müdürü Viking ústanbul ûubesi EMO Shako Yön. Grubu Üyesi Numan ûAHúN Konutsal sprinklerlerler aslen hayat kurtarmak için kullan×lmaktad×r. Kullan×m hedefi yang×n ç×kan odada en az 10 dak.süreyle yeniden parlama ve yang×n×n yay×lmas×n×n önlenmesidir ki bu da odadaki insanlar×n tahliyesine olanak tan×r. maalesef yoktur! Hem de çok yüksek ve çok pahal× “residanslar” devri h×zla de- vam etmekteyken benim gözlemlerim sa- dece B.Y.K.H. Yönetmelik geregi 51,5 m’yi geçen yap×larda standart, h×zl× tepkimeli sprinklerlerin kullan×ld×ù× yönündedir! Bu bildiri ile tüm ilgililerin ve talebi yaratan tüketicinin de konutsal sprinklerler ko- nusunda bilinçlenmesi ve sorgulamas× amaçlanm×üt×r. Baz× istatistikleri bu konuda çok iyi bir veri taban× oluüturmuü olan Amerikan kay×t- lar× ile vermek zorunda kalacaù×m. 1975 tarihinde konutsal sprinklerler ile ilgili ilk standart olan NFPA 13D’nin yay×nlanma- s×ndan sonraki 30 y×lda yang×ndan ölümler y×lda yar× yar×ya 4.000’lere düümüü ama yang×n nedeniyle evinde ölenlerin oran× %85 olarak deùiümemiütir. Bu önemli oran standartlar×n ve konutsal sprinklerle- rin geliüimini önemli k×lm×üt×r. Sprinklerler sadece konutlarda yaüayanlar×n hayat×n× deùil, itfaiyecilerin de hayat×n× korumak- tad×r. Yaùmurlama sistemi ile korunan bir evde yang×n nedeniyle ölme riski yaklaü×k %70 azal×rken bir de alg×lama sistemi varsa yang×ndan kurtulma oran× % 82’ye ç×kmaktad×r. Halen ABD’deki evlerin %3’ü sprinklerlen- miü; ve orada da konutsal sprinklerlerin kullan×m× için yoùun bir araüt×rma, tan×t×m ve lobi faaliyetleri sürmektedir. Standart- lar×n çoùu yak×n zamanda ald×klar× kar- ralarla zorunluluklar getirmiütir. Konutsal Sprinkler sistemlerinin kullan×m×n×n art- mas× maliyetleri de düüürmektedir. Ame- rika’da m²’ye düüen maliyet ortalama 15 USD/m² olarak verilmektedir. Bu da 100- 150 m²’lik bir evde 1.500-3.000 USD veya soùuk bölgedeki don tehlikesi ve yetersiz su/pompa koüullar×na göre 6.000 USD’a kadar bir maliyet demektir ki ev fiyatlar× düüünüldüùünde -ülkemizde bile- can güvenliùi için verilebilecek bir seviyededir. Kald× ki sigorta üirketleri yang×n sigorta primlerinde %7 civar×nda indirim yapt×k- lar×na ve devletin de vergi avantajlar× sun- duùu bilindiùine göre bu da yat×r×m geri YAPI TEKNOLOJµ DOSYASI