Tesisat Dergisi 239. Sayı (Kasım 2015)

148 Tesisat Dergisi Say× 239 - Kas×m 2015 MAKALE Düzce Üniversitesi Düzce Meslek Yüksekokulu úklimlendirme -Soùutma Bölümü Gazi Üniversitesi Teknik Eùitim Fakültesi Makine Eùitimi Bölümü Karabük Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Bölümü Yrd. Doç. Dr. Hüseyin USTA Yrd. Doç. Dr. Yusuf ÇAY Mustafa KETREZ Bu çal×ümada, güneü enerjisinden yararlan×larak deniz suyunun kullan×m suyu haline getirilmesi ve soùutulmas× amaçlanm×üt×r. Sisteme ×s× pompas× da eklenerek dam×tma miktar× araüt×r×lm×üt×r. Dam×tma havuz yüzeyi 0,5m2, kollektör eùimi 30° ve dam×t×lan su yüksekliùi 1 cm seçilmiütir. Is× pompas× için 1/6 HP’lik bir kompresör, soùutucu ak×ükan olarak R134a kullan×lm×üt×r. Dam×tma sisteminin ve ×s× pompas×n×n belirlenen noktalardaki s×cakl×klar×, buharlaüma ve dam×t×lan su miktarlar× ölçülerek elde edilen sonuçlar incelenmiütir. Is× pompas× kullan×m×n×n sadece güneü enerjisiyle dam×tmaya nazaran %35 daha fazla dam×tma saùlad×ù× tespit edilmiütir. Anahtar Kelimeler: Dam×tma, Is× pompas×, Temiz su Is× Pompas× Destekli Güneü Enerjisi úle Su Dam×tma Giriü Küresel ×s×nma, iklim deùiüiklikleri, nü- fus art×ü×, sanayileüme ve etkin tar×m faaliyetlerinin dünyan×n k×s×tl× yeralt× ve yerüstü kaynaklar×n× tükettiùi bir gerçektir. Sanayileüme ve geliüme hamlelerine pa- ralel olarak ülkemizde de kaynak tüketimi h×zla artmaktad×r. Dünyada ve ülkemizde su kaynaklar×n×n giderek tükenmesi ve mevcut su kaynaklar×n×n kullan×lamayacak duruma gelmesi, su temini konusunda çal×ümalar× zorunlu k×lmaktad×r. Özellikle, su gibi doùal bir kaynaù×n tüketilerek geriye dönüüünün mümkün olmamas×, bizleri bu kaynaklar× koruyacak ve kurtaracak tekno- lojileri kullanmaya ve geliütirmeye mecbur k×lmaktad×r. úçme ve kullanma suyuna duyulan ihtiyac×n artmas×, bilim adamlar×n× aray×ülara ve bu konuda çal×ümalar yapmaya zorlam×üt×r. Dünya üzerindeki su potansiyelinin yaln×zca % 0,5’i içilebilecek nitelikte olup, % 97’si deniz suyu, % 2,5’i ise tuz içermesinden dolay× tuzlu yeralt× suyu olarak s×n×flan- d×r×lmaktad×r. Söz konusu tuzlu sular, içilebilecek nitelikte suya dönüütürülürse su temini aç×s×ndan s×n×rs×z bir potansiyel elde edileceùi aç×kt×r. Son y×llarda, çoùu kurak ve k×raç bölgelerde deniz suyundan içme suyu elde edilmiütir. Geleneksel dam×tma iülemlerindeki Ters ozmos (TO), Çok Aüamal× Flaü (MSF), Çok Etkili Dam×tma (MED), Elektrodiyaliz (ED) vb. yeni çal×ümalar maliyetin azal- t×lmas×na yöneliktir [1]. Güneü enerjisiyle dam×tmadaki temel teori, doùada var olan su çevriminin minyatür olarak yeniden yap×land×r×lmas×d×r. Küresel su çevriminde güneü, su kaynaklar×n× ve yüzey sular×n× buharlaüt×r×r, hayvan ve bitkilerde solunu- ma sebep olur. Atmosferdeki nem artt×kça buhar bulutlarda yoùunlaü×r ve uygun so- ùutma koüullar× ile dünyaya yaùmur olarak geri döner. Güneü enerjili havuzla dam×tma iülemi dünyada doùal olarak gerçekleümek- tedir [2]. úlk yap×lan dam×t×c×lar×n mant×ù× bu çevrime dayanmaktad×r. Geliütirilen dam×tma sistemleri de bu prensibe göre çal×ü×r. Dam×tma havuzuna al×nan tuzlu su, güneü enerjisiyle buharlaüt×r×l×r. Buharlaüan su, daha soùuk saydam örtüde yoùunlaü×r. Yoùunlaüan su toplanarak içilebilir ve kul- lan×labilir su elde edilir. Yap×lan çal×ümada; Düzce ili koüullar×nda, Karadeniz’den (Akçakoca-Ereùli sahille- rinden) temin edilen deniz suyundan ×s× pompas× ilave edilmiü basit bir güneü enerjili dam×t×c× kullanarak, tatl× su elde edilmiütir. Is× pompas×n×n güneü enerjili dam×tma sistemine etkileri incelenmiütir. Dam×t×lan suyun miktar×ndaki deùiümeler, soùutucu ak×ükan×n yoùuüma ve buharlaü- ma s×cakl×klar× ölçülmüütür. Çal×üman×n Önemi Son y×llarda baüta küresel ×s×nma olmak üzere birçok nedenden dolay× su çok de- ùerli bir kaynak olmaktad×r. Dünyam×zda nüfusun sürekli artmas× ve su kaynaklar×n×n GÜNE¶ ENERJµSµ DOSYASI