Tesisat Dergisi 239. Sayı (Kasım 2015)

TEKNúK BúLGú 98 Tesisat Dergisi Say× 239 - Kas×m 2015 Doùru Yap×lan Bacalarla Karbonmonoksit Zehirlenmeleri Önlenebilir Türkiye’de her y×l binlerce insan bacalar- dan kaynaklanan karbonmonoksit gaz× ze- hirlenmesine maruz kalmakta ve yüzlerce insan da hayat×n× kaybetmektedir. Y×llard×r kay×tlar×n× tutmuü olduùumuz karbonmo- noksit esasl× zehirlenme vaka say×s× ve ölüm deùerlendirmesi (Ekim 2015 sonu itibar× ile) aüaù×daki gibidir. Bu zehirlenme vakalar× ve ölümler özellik- le soba, kombi ve üofben gibi cihazlardan kaynaklanmaktad×r. Bu ölümler al×nacak baz× küçük tedbirle önlenebilir. Bu tedbir- ler k×saca üöyle özetlenebilir; • Soba, üofben ve kombilerin bulunduùu odalar mutlaka havaland×r×lmal×. Öyle ki 1m³ doùalgaz saatte 10 m³ hava- ya ihtiyaç duyar. 2 kg aù×rl×ù×ndaki bir odunun yanabilmesi için ise 30 m³’e kadar havaya ihtiyaç duyar. Bu da yak- laü×k 12 m² oda içindeki oksijeni sade- ce bir adet odun parças×n×n yanmas×yla tükettiùimiz anlam×na gelir ki sonucun- da insanlara soluyacak oksijen kalmaz. Yanma için gerekli havay× saùlayamaz iseniz yanma sonucu zehirlenmelere, ölümlere sebep olan karbonmonoksit gaz× aç×ùa ç×kar. Bu sebeple havalan- d×rma çok önemlidir. Sobalar×n olduùu odalarda uyunmamal× ve yatarken so- balar mutlaka söndürülmelidir. Ev için- deki kap×lar ise ek önlem olarak aç×k b×rak×lmal×d×r. Karbonmonoksit esasl× zehirlenme vaka say×s× ölüm grafiùi Karbonmonoksit dedektörü ile hayata tutunabilirsiniz. úçindeki elektrokimyasal sensör ile ortamdaki karbonmonoksit ga- z×n× alg×layarak sinyal veren dedektörler kullanmak yap×labilecek en h×zl× ve hayat kurtarabilecek bir önlemdir. • Bacalar k×üa girerken mutlaka temiz- letilmeli ve bak×m× yap×lmal×d×r. Kat× yak×tl× sobalar y×lda en az 2 sefer, do- ùalgazl× yak×tlar ise y×lda en az 1 sefer yetkili firmalara yapt×r×lmal×d×r. • Bacalar çat× mahyas×n× en az 40 cm ge- çecek üekilde yüksek olmal×d×r. Bulundu- ùu binan×n çevresinde bacaya çok yak×n bina veya yükselti var ise bu yükseltileri de geçecek seviyede yüksek olmal×d×r. • Karbonmonoksit zehirlenmelerinin özel- likle k×ü aylar×nda artmas×n×n sebebi bacan×n içine soùuk vurgunu olmas×- d×r. Bacalar kesinlikle soùumamal×d×r. Bacalarda zehirli at×k gazlar×n güvenli bir üekilde at×lmas× için kuvvetli baca çekiüi istenen bir durumdur. Baca gaz× ne kadar s×cak ise baca çekiüi de o kadar kuvvetli olur. Bu nedenle ba- calar×n soùumamas× gerekir. Bir tuùla bacada s×cakl×k kayb× metrede 12- 18°C iken yal×t×ml× çelik ve seramik bacalarda bu kay×p metrede 2-4°C civar×ndad×r. Bu nedenle bacalar yal×- t×m yap1labilen ve standartlara uygun olan çelik veya seramik malzemeden Yeni bir ×s×tma sezonu ile birlikte her y×l üzerinde s×kça konuütuùumuz karbonmonoksit zehirlenmeleri yine gündeme gelecek ve çözüm aray×ülar×n× yine konuüacaù×z. BACADER zehirlenmelerin kaynaù×nda standartlara ve tekniùine uygun olmayan bacalar×n yer ald×ù× konusunda uyard×.