Tesisat Dergisi 237. Sayı (Eylül 2015)

MAKALE 104 Tesisat Dergisi Say× 237 - Eylül 2015 10MVA üebeke hatt× 12,47 kV3 Faz 10MVA Yedekleme jeneratörü Paralele alma donan×m× 2” beton k×l×f 1000KVA XFMR 12,47 kVAÜçgen 277/4800 YILDIZStarter Kombine Yang×n Transfer ve StarterAnahtar× Yang×nPompas× 350 hp460v3 faz,414 tya, 2550 úHA Zorunlu haz×r bekleme baùlant×s×na Kritik iületmelere Acil durum daù×t×m panosu Diùer acil yükler 3 seçenek ûekil 1. Tekli bir hat üzerinde doùrudan starterli ve orta gerilim için yönetmelik amac×na uygun bir düzenleme örneùi kald×ran ve ilk harekette meydana gelen aü×r× ak×m×n emniyet rölelerini atmas×n× ortadan kald×ran bir bypass’a veya gecik- tiriciye ihtiyac× vard×r. Ulusal Elektrik Yö- netmeliùi NEC 695.7(A) istisnas× acil du- rum çal×ümas×nda mekanik ilk hareket için voltaj düümesi s×n×rlamalar×n× kald×rm×ü fakat jeneratör için pompay× direk starterli ilk hareket ak×m×na göre çal×üt×rmak için ölçülendirme üart×n× kald×rmam×üt×r. Dü- üük voltajl× starterin faydas× normal çekiü ak×m× için sistemin talebini azaltmakt×r. NFPA 20 elektrik tesisat yöntemlerinin NFPA 70 Madde 695’e uygun olmas×n× ge- rektirmektedir. Yang×n pompas× tesisat×n×n güvenilir olmas×n× saùlamak için dikkate al×nmas× gereken anahtar hususlardan biri de yang×n pompalar×na giden besleme devrelerini korumakt×r. NFPA 70 yang×n pompalar×na giden elektrik hatlar×n×n bi- nan×n d×ü×ndan gitmesini gerektirmektedir. Eùer hatlar×n bina içinden gitmesi gereki- yorsa binan×n alt×ndaki betonun en az 2 inch (5 cm) alt×na çekilmesi veya beton veya tuùla içinden gidecekse bu en az 2 inch (5 cm) olmal×d×r. Bu önlem pompaya giden besleme hatt×n× yang×n veya baüka bir fiziksel hasardan koruyacakt×r. Yang×n pompalar×na enerji beslemesiyle ilgili üartlar çok kat×d×r. Bu yönetmeliùin pompay× yang×n söndürme sisteminin esas eleman× olarak ele almas×ndan kaynaklanmakta- d×r. Enerji besleme hatt× dâhil tesisat×n en olumsuz koüullarda dahi çal×ümas× için çok güvenilir olmas× gereklidir. Genellikle bu kat× üartlar tesisin kolayl×k imkânlar× ve acil du- rum enerji kaynaù× ile birleütiùinde, elektrik tahrikli pompalar×n kullan×lmas×n× oldukça yüksek fiyatl× hale getirmekte ve tasar×m çözümünü dizel tahrikli pompalara veya diùer tip yang×n pompalar×na doùru kayd×r- maktad×r. Ancak belirtildiùi gibi, bazen dizel tahrikli bir pompan×n kullan×lamayacaù× durumlar vard×r ve en iyi seçenek elektrikli yang×n pompas×d×r. Bu nedenle, bir tasar×mc× veya tesisat müteahhidinin bu yönetmelik üartlar×n× özel olarak yang×n pompalar×na, özellikle kompleksin her taraf×na daù×t×lm×ü çoklu pompalara elektrik gücü saùlamaya uygun olmayan binalara nas×l uygulayacakt×r? Binan×n büyüklüùü ve düzenlemesi NFPA 20 ve NFPA 75 yönetmelikleri üartlar×n×n uygulanabilme kabiliyetini nas×l etkileye- cektir? Baz× durumlarda yönetmeliklerde izin verilen alternatif yöntemler dikkate al×nabilir; bunun d×ü×nda tasar×mc× sadece yönetmelik amac×n× tasar×m yap×lacak bi- naya nas×l uygulayacaù×n× dikkate alacak- t×r. Aüaù×da büyük ve karmaü×k tesislerde elektrik tahrikli yang×n pompalar×n×n bes- lenmesi için yönetmelik üartlar×n×n uygu- lanmas×na yönelik baz× öneriler verilmiütir. Karmaü×k Tesis Örnekleri Büyük tesislerin epey çok enerjiye ihtiyac× vard×r. Birçoklar× sürekli olarak 30 MW’n×n üzerinde bir enerjinin emniyetle ve sürekli olarak binan×n çal×ümas× için verilmesine ihtiyaç duyar. Sadece acil durum sistem- leri (NEC 700) ve yasal olarak gerekli ha- z×r bekleme sistemleri (NEC 701) için deùil ayn× zamanda opsiyonel olan haz×r bekle- me sistemleri (NEC 702) için de yedekle- me, bu tesisleri inüa etmek için yap×lacak yat×r×mda kritik bir konudur. Bu binalar×n çoùu binan×n tek veya çoklu elektrik bes- leme devrelerinin kayb× durumunda ye- dek enerji temin etmek için birçok dizel jeneratörle tasarlanm×üt×r. Bu jeneratörler tipik olarak birlikte paralel çal×ü×r ve tesise enerji daù×tmak için üebekeyle de paralel- dir. Toplam mutab×k kal×nan jeneratör kapasi- tesi tesis için toplam yüke eüit olmasa da, acil bir durum için en kötü senaryo için ge- rekli olan× (1. öncelik olarak belirlenen) ve yasal olarak gereken haz×r bekleme yükü- nü (2. öncelik olarak belirlenen) geçmek- tedir. Ne kadar kapasite kalm×üsa o ka- pasite kalan opsiyonel haz×r bekleyen (3. Öncelik, 4. Öncelik vb.) yükleri al×r. Bir ko- layl×k tesisisin ar×zalanmas× durumunda, bu tesisin bir, iki veya üç devrenin hepsi olabilir, tesis belki de hafif yüklenecek ve jeneratörler tüm tesisi kald×rabilecekler- dir. Diùer zamanlar, yani tesisin aù×r yük alt×nda olmas× durumunda sadece 1, 2, ve 3, öncelikler al×nabileceklerdir. Paralel çal×ümay× saùlayan anahtar donan×mlar× içindeki yük kontrolörleri önceden belir- lenen ayar noktalar×na ve zamanlamaya