Tesisat Dergisi 236. Sayı (Ağustos 2015)

98 Tesisat Dergisi Say× 236 - Aùustos 2015 MAKALE Endüstriyel Tesislerde Mekanik Tesisat Tasar×m Yöntemi Ayd×n ACEMú Ayd×n Acemi Tasar×m Atölyesi Giriü Konut, ofis, otel, AVM ve benzeri yap×larda mekanik tesisat tasar×mc×s×n×n elinde ön varsay×mlarla ya da yat×r×mc×n×n sonradan deùiütirdiùi istemleriyle örtüüen bir veriler demeti vard×r. Tasar×mc×, buradan yola ç×karak, iüini sonland×r×r. Ancak, uygula- ma s×ras×nda da bir tak×m deùiüiklikler gerçekleüir. Sonuçta, ilk varsay×ma göre yap×lan tasar×m sonucu istenilen konfor koüullar×ndan sapmalar olabilir. Kazan, soùutma gruplar× gibi ana üreteçlerin s×cak- l×klar× belirli oranlarda deùiütirilebilir. Keza fan, fancoil gibi elemanlar×n devirleriyle de oynanabilir ve ilk tasar×mdaki koüullar yakalanabilir. Endüstriyel tesislerde buna benzer bir deùiüiklik ya da düzeltme hemen hemen hiç yap×lamaz. Örneùin, bir laminat maki- nas×n×n k×zg×n yaù giriü minimum s×cakl×ù× önceden belirlenmiütir ve bu s×cakl×k deùeri olmazsa olmazd×r. Bir bas×nçl× havayla ça- l×üan klapenin minumum giriü bas×nc× 5,6 bar ise, kompresör ç×k×ü bas×nc× 7,0 bar olduùunda tasar×mc× öyle hassas bir boru çap× hesab× yapmal×d×r ki klape çal×üabilsin. Eksik yada kusurlu bir tasar×m sonucunda, döüenen borular×n sökülerek çaplar×n×n deùiütirilmesi gerekecektir. úüte bu yüzden, endüstriyel mekanik tesisat tasar×mc×s×n×n tüm mühendislik hesaplar×n× bilip, doùru uygulayacak yetenekte ve deneyimde olmas× ön koüuldur. 1. Tasar×m S×ralamas× Tasar×mda, merdiven basamaklar× gibi, birbirini izleyen çal×ümalar vard×r. Bir aüama tamamlanmadan bir sonrakine geçilmemelidir. 1.1.Makina Park× Bir üretim alan×nda üretimi saùlayacak ve bu iüleme yard×mc× olacak makinalar iületme sorumlular×nca seçilir ve bu maki- nalar bir üretim bant× oluüturacak biçimde yerleütirilirler. Tasar×mc× iüe bu noktadan baülamal×d×r. Üretim band×nda yer alan ve yard×mc× makinalarla ilgili üu bilgileri toplamal×d×r: • Her makinan×n gereksinimi olan ak×ü- kanlar nelerdir? Bu ak×ükanlar×n debi, bas×nç, s×cakl×k gibi deùerleri, makinaya giriü-ç×k×ü çaplar×, hangi ak×ükan×n geri dönüüü olacak ? Ak×ükan baùlant× noktalar×n×n koordinatlar×, giriü-ç×k×üta makina ile birlikte gelen vana, filtre vb ekipmanlar nelerdir? • Özel bir yang×n önleme tesisat× var m× ? Yang×n ve k×v×lc×m söndürme gereksinimi olabilir. Ayr×ca, üretim ve yan binalar için iç ve d×ü yang×n önleme sistemi için ne düüünülüyor. 1.2. Yerleüim Plan× S×ra yerleüim plan× üzerinde çal×ümaya gelmiütir. úületmecilerin belirlediùi üretim band×n×n ve yard×mc× makinalarn mimari plan üzerine iülenmesi ve her makinaya bir numara veya kod verilmesi gerekir. Yerleüim plan× üzerinde mekanik tasar×mc×y× ilgilendiren üu bilgiler bulunmal×d×r. • Üretim ak×ü yolu ve baùlant×l× makina- lar×n konumu • Kazan dairesi, su haz×rlama, su ve yak×t depolar×n×n yeri, soùutma kulesi ve chillerin yerleüimi, olas× baca yeri, depolar. • údari ve sosyal içerikli yap×lar×n mimarisi ve yerleüimi • Boru köprüsü, tesisat kanal× gibi önemli yap×lar×n konumu • Kat× ve s×v× at×k depolar×, varsa ar×tma tesisinin yerleüimi • Tesise su geliü ve kanalizasyon ç×k×ü noktalar× • Güneü enerjisi, ×s× pompas× kullan×m× düüünülüyorsa bunlarla ilgili bilgiler. 1.3. Sanal Borulama Yerleüim plan× temel al×narak, herbir ak×ükan boru devresi çizilir. Ak×ükan×n ç×k×ü noktas×ndan (kazan, pompa, bas×nçl× hava yank× ç×k×ü× vb ) baülayacak, debisi deùiümeyen herbir boru parças×na bir numara verilir. Örneùin, bas×nçl× hava debisi için (BH.01, BH.02 ...) gibi kodlama yap×l×r. Yine herbir boru parças× üzerine YAPI TEKNOLOJµ DOSYASI