Tesisat Dergisi 234. Sayı (Haziran 2015)

MAKALE 94 Tesisat Dergisi Say× 234 - Haziran 2015 4. Materyal ve Yöntem Deney düzeneùi olarak bir firman×n üret- miü olduùu bas×nç kay×plar× eùitim seti kullan×lm×üt×r ( ûekil 2 . ve ûekil 3 .) [6]. Bu set üzerinde üamand×ral× debimetre, say×- sal fark bas×nç dönüütürücü ve göstergesi, 25 mm çap×nda farkl× malzemelerden PVC borular, PVC baùlant× elemanlar×, pirinç va- nalar, çek valfler, pislik tutucu, su sayac×, bas×nç düüürücü gibi elemanlar bulun- maktad×r. Her eleman×n giriü ve ç×k×ü×nda çek valfli ölçüm giriüleri bulunmaktad×r. Bu set üzerinde basma yüksekliùi 40 m, debisi 2500 L/h olan bir pompa kullan×lm×üt×r. Yerel kay×plar olarak deney düzeneùinde tam ve yar×m dirsek, U baùlant×, galvaniz ve PVC Te, farkl× vanalar ve çek valfler, bas×nç düüürücü, su sayaçlar×, pislik tutu- cular, vb. baùlant× elemanlar× kullan×lm×ü- t×r. Su ak×ü debileri olarak 250, 500, 750, 1000, 1250 ve 1500 L/h deùerleri kullan×l- m×ü olup deneysel deùerler Tablo 3 ’de liste- lenmiütir. Deneysel ve kuramsal hesaplama sonuçlar×na ait grafikler ûekil 4. ila ûekil 9. aras×nda gösterilmiütir. Yine bu elemanlara ait ak×ü direnç katsay×lar×ndaki (K) deneysel ve kuramsal deùerler aras×ndaki deùiüimler Tablo 4 .’de gösterilmiütir. Debi ölçümleri üamand×ral× (rotametre) tip debimetre ile, bas×nç ölçümleri ise 0-4 bar (0-4000 mbar) ölçüm aral×ù×na sahip bas×nç transdüzeri ile yap×lm×üt×r. 5. Sonuç ve Tart×üma Yap×lan deneysel çal×ümalarda elde edilen bas×nç kay×plar× ve yerel direnç kay×p kat- say×lar× genellikle kuramsal hesaplamalar- dan farkl× ç×kmaktad×r. K deùerleri baùlant× elemanlar×n×n geometrik üekli, anma çap× ve ortalama ak×ü h×z×na baùl× olarak deùiü- mektedir. Özellikle enerji verimli sistemler tasarlamak için doùru sürtünme ve ak×ü direnç katsay×lar×na ihtiyaç vard×r. Ancak ülkemizde üretilen farkl× malzemelerden yap×lm×ü boru ve baùlant× elemanlar× için Tablo 3. Çeüitli tesisat baùlant× parçalar× için bas×nç kayb× ve yerel kay×p katsay×lar× ÖLÇÜM Debi [L/h] Kesit [m 2 ] H×z [m/s] ¨P [mbar] K=19,62 H L /u 2 Dirsek, PVC, 25 mm 1500 2,2420x10 -4 1,857 21 1,194 1250 1,547 17 1,311 1000 1,238 15 1,920 750 0,928 14 3,189 500 0,619 13 6,656 250 0,309 12 24,658 Ortalama 2,854 Te, galvaniz, ¾” paralel (düz) ak×ü 1500 2,2420x10 -4 1,857 5,85 0,332 1250 1,547 4,5 0,368 1000 1,238 2,25 0,288 750 0,928 1,35 0,307 500 0,619 0,9 0,460 250 0,309 0,45 0,924 Ortalama 0,351 Te, galvaniz, ¾” düüey (kol) ak×ü 1500 2,2420x10 -4 1,857 13 0,739 1250 1,547 10 0,819 1000 1,238 5 0,640 750 0,928 3 0,683 500 0,619 2 1,024 250 0,309 1 2,054 Ortalama 0,781 Tam aç×k 45° aç×k Tam aç×k 45° aç×k Küresel vana, pirinç, 25 mm 1500 2,2420x10 -4 1,857 2 68 0,113 3,867 1250 1,547 1 43 0,081 3,525 1000 1,238 0 28 0 3,584 750 0,928 0 15 0 3,417 500 0,619 0 6 0 3,072 250 0,309 0 1 0 2,054 Ortalama 0,032 3,253 Sürgülü vana, pirinç, 25 mm 1500 2,2420x10 -4 1,857 28 1,593 1250 1,547 19 1,557 1000 1,238 12 1,536 750 0,928 7 1,594 500 0,619 3 1,536 250 0,309 1 2,054 Ortalama 1,645 Diskli vana, pirinç, 25 mm 1500 2,2420x10 -4 1,857 119 6,770 1250 1,547 76 6,230 1000 1,238 49 6,272 750 0,928 29 6,606 500 0,619 12 6,144 250 0,309 2 4,109 Ortalama 6,021 Kosva vana, pirinç, 25 mm 1500 2,2420x10 -4 1,857 100 5,689 1250 1,547 63 5,164 1000 1,238 40 5,120 750 0,928 22 5,012 500 0,619 9 4,608 250 0,309 3 6,164 Ortalama 5,292 Pislik tutucu, pirinç, 25 mm 1500 2,2420x10 -4 1,857 211 12,004 1250 1,547 139 11,395 1000 1,238 89 11,393 750 0,928 44 10,024 500 0,619 22 11,265 250 0,309 5 10,274 Ortalama 11,06