Tesisat Dergisi 234. Sayı (Haziran 2015)

MAKALE 44 Tesisat Dergisi Say× 234 - Haziran 2015 únfrared Enerjili Bir Kurutucunun Deneysel Analizi Bu çal×ümada, yak×n infrared enerjili (2,4 —m dalga boyu) bir kurutucu tasarlanm×ü ve imal edilmiütir. Ürünlerin daha k×sa sürede ve ayn× zamanda kaliteli olarak kurutulmas× amaçlanm×üt×r. Deneyler en yüksek 60 °C ürün yüzey s×cakl×ù×nda ve 0,5 m/s kurutma havas× h×z×nda gerçekleütirilmiütir. Bu üartlar alt×nda k×rm×z×biber, havuç ve nane kurutulmuütur. Deney sonuçlar×na göre yap×lan hesaplamalarda, ortalama kurutma verimliliùi k×rm×z×biber deneyi için % 17,26, havuç deneyi için % 17,48 ve nane deneyi için %13,61 hesaplanm×üt×r. K×rm×z×biber, havuç ve nane kurutma deneylerinde ×s× geri kazan×m cihaz× kullan×larak enerji tüketimine göre % 40, % 40 ve % 41 oran×nda enerji tasarrufu elde edilmiütir. Deneyler sonucunda ürünlerin, literatürdeki baz× diùer kurutma sistemlerine göre ürünlerin daha k×sa sürede kurutulduùu görülmüütür. Ayr×ca ürünlere kurutulduktan sonra duyusal analiz yap×lm×ü ve sonuçlar×n uygun olduùu görülmüütür. Anahtar Kelimeler: únfrared enerji, Kurutucu, Kurutma verimi, Is× geri kazan×m× Mustafa AKTAû Ayhan EøRú Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliùi Bölümü Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü 1. Giriü G×dalar×n kurutulmas× iülemi, ilk çaùlardan bu yana uygulanan, bir yöntemdir. únsanlar×n doùadan öùrendikleri bu yöntemle ürünleri uzun süre muhafaza edebilmiülerdir. úlk za- manlarda güneüe sererek yap×lan kurutma iüleminin yerine, art×k günümüzde az yer kaplayan ve h×zl× biçimde kurutma iülemini gerçekleütiren sistemler tercih edilmektedir. Bu çal×ümada, endüstriyel anlamda yük- sek potansiyele sahip ürünlerin kurutul- mas× amaçlanm×üt×r. Ülkemizde birçok sektörde kullan×lan kurutulmuü k×rm×z×bi- ber ve havuç k×ymetli ürünler aras×nda yer almaktad×r. Eski zamanlardan beri kurtulan nane ürünü, yemeklerde ve ilaç sektöründe önemli bir yere sahiptir. Hebbar ve diùerleri (2004), sebze kurut- mak için infrared ve s×cak haval× kombine sistemi ile çal×üan kurutucu tasarlayarak deneysel performans× karü×laüt×rm×üt×r. Yap×lan bu deneylerde kombine kurutma- da 80ºC kurutma havas× s×cakl×ù×nda ve 1 m/s kurutma hava h×z×nda, diùer yöntem- lere göre kurutma süresinin % 48 azald×ù× ve enerji tasarrufu bak×m×ndan da % 65 azald×ù× tespit edilmiütir [1]. Wang ve Sheng (2006), bu çal×ümada, infrared sonras× mikrodalga yöntemiyle üeftali kurutmuütur. Mikrodalga ve infra- red enerjilerinin artmas×yla üeftalinin de- hidrasyon oran×n yükseldiùi, sistem enerji tüketiminin azald×ù× görülmüütür [2]. Nas×roùlu (2007), farkl× lamba güçlerinde (300 W, 400 W, 500 W) ve farkl× hava h×zlar×ndaki (1 m/s, 1,5 m/s, 2 m/s) bir kurutma sistemi tasarlam×üt×r. Bu kurut- ma sisteminde elma, p×rasa, k×rm×z×biber dilimlerinin kurutma h×z×n×n ve lamba gü- cünün kurutma üzerindeki etkisi incelen- miütir. Deneyler sonucunda ürünün kuru- ma süresinin, havan×n h×z×n×n artmas×yla artt×ù×, infrared lamba gücünün artmas× halinde ise azald×ù× gözlemlenmiütir [3]. Kocab×y×k ve Demirtürk (2008), infrared enerji teknolojisi kullan×larak nane yap- raklar×n×n farkl× hava h×zlar×nda kurut- muütur. Deney sonucunda hava h×z×n×n artmas×yla kuruma süresinin de artt×ù× görülmüütür [4]. Fevzioùlu ve Baüman (2008), farkl× rutu- bet deùerlerinde tavlanm×ü buùdaya, farkl× süre ve seviyelerde, infrared radyasyon uygulanm×üt×r. Bu uygulaman×n sonun- da, buùday×n su kaybetme (dehidrasyon) özelliklerinin deùiütiùi görülmüü olup, bu deùiüimler üzerinde tavlama rutubeti, in- frared uygulama süresi ve s×cakl×ù×n etkili olduùu saptanm×üt×r [5]. Boudhrioua ve diùerleri (2009), zeytin yapraklar×n×n, k×z×lötesi ×ü×n×ml× kurutu- cu kullan×larak, kalite deùerlendirilmesi yapm×üt×r. K×z×lötesi ×ü×n×ml× kurutucu ile yap×lan kurutmada zeytin yapraklar×n×n parlakl×ù×n×n artt×ù× gözlemlenmiütir [6]. Jaturonglumlert ve Kiatsiriroat (2010), kombine edilmiü konvektif ve k×z×lötesi ×ü×n×ml× kurutucu kullan×larak, ×s× ve kütle transferi analizi yapm×üt×r [7]. Nathakaranakule ve diùerleri (2010), lo- gan meyvesi k×z×lötesi ×ü×n×ml× kurutucuda kurutmuütur. K×z×lötesi ×ü×n×ml× kurutucu- nun, ×s×t×c× gücünün artmas×yla toplam HVAC DOSYASI