Tesisat Dergisi 233. Sayı (Mayıs 2015)

MAKALE 52 Tesisat Dergisi Say× 233 - May×s 2015 Soùuk Depo Enerji Verimliliùi úçin Kontrol Senaryolar×n×n Geliütirilmesi Bilindiùi gibi soùuk depolarda kompresör, kondenser ve evaporatör fanlar×, karter ve defrost ×s×t×c×lar×, kap× ×s×t×c×lar× gibi enerji tüketen elemanlar bulunmaktad×r. Temel soùutma elemanlar×n×n seçiminde genellikle pik yük deùerleri kullan×lmaktad×r. Ancak bu pik yükler Haziran-Temmuz-Aùustos aylar×nda gerçekleümekte, diùer aylarda ×s×l kazançlar azald×ù× için sistemin soùutma etkinlik deùeri de azalmaktad×r. úüte bu k×smi yüklerde sistem etkinlik deùerlerini yüksek tutabilmek, dolay×s×yla enerji verimliliùini artt×rabilmek için mevsimlik enerji etkinlik deùerlerinin (SEER) yüksek tutulabilmesi ad×na iyi tasarlanm×ü kontrol sistemlerine ihtiyaç bulunmaktad×r. Bu baùlamda kompresör ve fan h×zlar×n×n kontrolü ile sistemde kapasite kontrolleri yap×labilmesi hedeflenmektedir. Ayr×ca defrost iülemlerinin belli bir talebe baùl× olarak yap×labilmesi, soùuk depo ayd×nlatma sisteminde LED armatürlerin kullan×lmas× da iç ×s× kazançlar×n×, dolay×s×yla enerji verimliliùine katk×da bulunacakt×r. Bu çal×ümada bir soùuk depoda enerji verimliliùini artt×rmak için baz× kontrol senaryolar× tan×t×lacakt×r. Anahtar Kelimeler: Soùuk depo, kontrol sistemi, enerji verimliliùi, mevsimlik enerji etkinlik deùeri (SEER) Doç. Dr. Hüseyin BULGURCU Yrd. Doç. Dr. Mustafa ASKER Bal×kesir Üniversitesi Mühendislik-Mimarlik Fak. Adnan Menderes Üniversitesi Makine Mühendisliùi 1. Giriü Soùuk odalar genellikle uygun s×cakl×kta g×da ve tar×m ürünleri saklamak için kul- lan×l×r. Oday× istenilen s×cakl×kta tutmak için önemli miktarda elektrik enerjisi ge- reklidir. Enerji, soùutma sistemlerini çal×ü- t×rmak için elektrik maliyeti ile temsil edilir ve soùuk maùazalar×n iületmesinde önem- li bir maliyet olarak kabul edilebilir. Soùuk hava tesisleri içinde elektrik enerjisinin %60-70’i soùutma için kullan×lm×üt×r [1]. Ülkemizde soùuk hava depolar×n×n toplam elektrik harcamas× yaklaü×k 1 milyar Euro civar×ndad×r. Bu rakam×n en az %25’i baz× önlemlerle tasarruf edilebilir ki bu da 250 milyon Euro’ya karü×l×k gelmektedir. Bu nedenle soùuk hava deposu kullan×c×lar× için enerji tüketimini azaltmak son derece caziptir. Simülasyon performans tahmini ve soùut- ma sistemlerinin optimum tasar×m× için yayg×n olarak kullan×l×r olmuütur. Ayr×ca birçok çal×üma, soùuk odalarda önemli ölçüde enerji tasarrufu elde edilebileceùini göstermiütir. Yol verme teknolojilerinin ge- liümesi ve ak×ll× motor kontrol stratejileri, iületme performans×n×n, kontrol yetene- ùinin geliütirmesine ve enerji tasarrufuna yol açmaktad×r. Qureshi ve Tassou, soùutma sistemlerinin kontrolünde, deùiüken h×zl× kapasite kont- rol uygulamas× üzerine genel bir literatür çal×ümas× yapm×ülard×r [2]. Ding taraf×n- dan yap×lan çal×ümada, buhar s×k×üt×rmal× soùutma sistemleri için geliütirilen benze- tim teknikleri üzerine bir literatür çal×üma- s× yapm×üt×r. Evaporatör, kondenser, kom- presör ve k×lcal boru yap×s× için modeller özetlemiütir. Soùutucu ak×ükan×n kütlesel debisi, giriü gücü ve kompresör ç×k×ü×ndaki soùutucu ak×ükan×n s×cakl×ù× soùutma per- formans×n×n doùru hesaplanmas× gerekti- ùini belirttirmiütir [3]. Syed ve Zubair, üç farkl× kapasite kontrol üemalar× için bir buhar s×k×üt×rmal× so- ùutma sisteminin kapasitesi kontrolünü araüt×rm×ülar. Is× deùiütiriciler üzerinde sonlu s×cakl×k fark× kabul ederek kapasi- te ve d×ü ak×ükan giriü s×cakl×klar× ile ilgili kondenser ve evaporatör s×cakl×klar×nda varyasyonlar× saùlam×ülar. Tam yükteki sistem kapasitesinin yüzde fonksiyonu olarak performans (COP) katsay×s× aç×- s×ndan bu üemalar×, çal×üma s×cakl×klar× ve soùutucu ak×ükan kütlesel oran× olarak karü×laüt×rma yapm×ülard×r [4]. Aprea ve Renno taraf×ndan yap×lan çal×ü- mada soùuk depolama amaçl× kullan×lan buhar s×k×üt×rmal× soùutma ünitesinde de- neysel olarak incelemiütir. Soùutucu ak×ü- kan R407C olarak kullan×lm×üt×r. Yap×lan çal×ümada kompresör soùutma kapasitesi deùiütirilmiütir. Sonuçlar yoùuüma s×cak- l×ù×, s×k×üt×rma oran×, yoùuüma gücü ve Soùutma tesir katsay×s× (COP) cinsinden elde edilmiütir. HVAC DOSYASI