Tesisat Dergisi 233. Sayı (Mayıs 2015)

20 Tesisat Dergisi Say× 233 - May×s 2015 PERSPEKTúF Enerji úthalat×m×z, Yerli Kaynak, Yerli Teknoloji Prof. Dr. Nilüfer EøRúCAN egrican@suntekinternational.com Prof. Dr. A. Nilüfer EøRúCAN SUN TEK International Proje ve Teknoloji Geliütirme Yönetim, Dan×ümanl×k, Eùitim Hizmetleri Nisan sonu ve May×s ay× içinde enerji ile ilgili birçok toplant× gerçekleüti. 27-29 Nisan’da SOLAR TR3, 6-8 May×s’ta ICCI 2015, 15 May×s’ta 6.IICEC Uluslararas× Enerji Forumu bunlardan sadece üçü. Toplant×larda, enerji fiyatlar×nda yak×n zamanda meydana gelen düüüüün ithalat yükünü hafiflettiùi görünse de bu durumun geçici olduùu, enerji fiyatlar×n×n bu düzeyde kalmayacaù× vurguland×. Enerji fiyatlar×n×n art×ü×yla ithalat yükünün artacaù×, gereken yap×sal önlemlerin al×nmamas× durumunda sorunun katlanarak artacaù× üzerinde duruldu. úthalat baù×ml×l×ù×n×n artmas×, Türkiye’nin enerji güvenliliùine iliükin riskleri de üiddetlendir- mektedir. Türkiye’nin enerji ithalat faturas× 2023’e kadar ikiye katlanabilir. Dolay×s×yla, bu dönemde petrol fiyatlar×n×n düüüklüùünü f×rsat olarak görüp Türkiye’nin enerjide ithalat baù×ml×l×ù×n× azaltmak, yap×sal önlemleri almak yararl× olacakt×r. Türkiye’nin hidrocarbon kay- naklar× ile talepmerkezlerini birbirine baùlayan stratejik jeopolitik konumu nedeniyle, bölgenin enerji merkezi veya terminali olma hedefini gerçekleütirmesi mümkündür. IICEC’nin yeni ç×kard×ù× rapora göre, yerel ve yenilenebilir enerji kaynaklar× n×n daha geniü kullan×lmas×, rekabetçi bir enerji piyasas×, etkili araüt×rma ve geliütirme stratejileri ve uygulamalar× ile bu kaynakla- r×n desteklenmesi tavsiye edilmektedir. Enerji arz-talep zinciri boyunca enerji verimliliùi saùlanmas×, enerji ithalat×n× düüük maliyetle sonuçland×rmaktad×r. Yeni iü modelleri ve çözümleri nin, talep taraf×nda yönetim, daù×n×k enerji üretimi ve ak×ll× sistemler gibi yeni kavramlar çerçevesinde düüünülmesi gerekmektedir. Enerji sistemlerinin verimlili- ùinin artmas× için elektrik ve gaz piyasalar×n×n serbestleütirilmesi hayati önem taü×maktad×r. Bugün dünyada 1.3 milyardan fazla in- san×n enerjiye güvenilir eriüimi yok . Bu konu fevkalade önemlidir. Yan× s×ra enerji verimliliùi, piyasa üeffafl×ù×, yenilenebilir enerji, verimsiz fosil yak×t sübvansiyonu gibi konulara da aç×kl×k getirilmelidir. Özellikle geliümekte olan ülkelerin artan enerji ih- tiyaçlar× irdelenerek, ekonomik verimlilik ile nüfus art×ü× aras×ndaki dengeye iliükin modeller oluüturulmal×d×r. Toplamda küresel ekonominin yüzde 80’ini oluüturan, dünya nüfusunun üçte ikisi nden fazlas×n×n yaüad×ù× G-20 ülkelerinin enerji tüketiminin yüzde 80’ini ve karbondioksit emisyonlar×n×n yüzde 80’inden fazlas×n× yapt×ù× bir gerçektir. Enerji yat×r×mlar×n×n dörtte üçü nün de bu ülkeler taraf×ndan gerçekleütirildiùi bilinmektedir. Karbondi- oksit emisyonu sorunu çözülmeden iklim deùiüikliùini çözme imkan×n×n olamayacaù× aüikard×r. Son yüz y×lda dünyada kömür, petrol ve doùalgaz kullan×m×n×n ciddi anlamda artt×ù× bilinen bir gerçektir. Paris’te gerçekleüecek 2015 úklim Zirvesi’nde ülkeler bir anlaüma- ya varamazlarsa, 2040’da doùan×n verdiùi olanaklar×n tümüyle tüketileceùi raporlarla aç×klanm×ü durumdad×r. Türkiye’nin enerji sorunu sadece enerji deùil , teknoloji sorunudur . Kullan×lan/kullan×lacak enerji kaynaklar×m×za bak×ld×ù×nda: Kömür, rüzgar, su, güneü, jeotermal, doùalgaz, nükleer , biyokütle … Bunlardan hangisine ne kadar sahip olduùumuz deùil; hangisine kimin teknolojisini, sistemlerini kulla- narak uygulamalar×m×z× yapt×ù×m×z önemli. Örneùin doùalgaz da hem kaynak hem tek- noloji, yani gaz türbini, buhar türbini vs. gibi teknolojiler bize ait deùil. Kendi kömürümüzü, kendi rüzgar×m×z×, kendi güneüimizi kullansak dahi teknolojinin bize ait olmamas× nedeniyle , elektrik üretimi yat×r×mlar×n×n geri dönüü süreleri uzun . O yüzden santralleri kurarken koyacaù×n×z paray× uzun sürede geri alabili- yorsunuz. Demek oluyor ki siz kaynaù×n×z× yerli hale getirseniz de eùer kulland×ù×n×z rüzgar türbinleri, güneü panelleri, gaz türbini, buhar türbini ve bunlarla bir arada kulla- n×lan yaz×l×m ve benzeri ürünleri kendiniz geliütirememiüseniz yine d×üa baù×ml×l×ktan kurtulmuü olmuyorsunuz. Teknolojiyi ve sis- temi size satanlar ülke içinde deùilse, yerli kaynaù×n×zdan en az sizin kadar belki sizden de fazla onlar yararlanm×ü oluyor. Sonuç ola- rak, Türkiye yerli kaynaù×, yerli teknolojiyle deùerlendirmeye odaklanmak zorunda. Vizyon ve bak×ü×m×z×n yerli kaynak, yerli teknoloji üzerine odaklanmas×, Ar-Ge, Ür - Ge ve inovasyon çal×ümalar×na, Üniversi- te-Sanayi i übirliùine önem verilmesi, mevcut desteklerin verimli bir üekilde kullan×larak deùerlendirilmesi ümidiyle …