Tesisat Dergisi 233. Sayı (Mayıs 2015)

16 Tesisat Dergisi Say× 233 - May×s 2015 GÖRÜNÜM “Projelerin inceleme ve onay×nda takdiri deùerlen- dirmeler yerine temel kurallar yönünden projeler in- celenmelidir. Çoùunluk taraf×ndan tan×mland×ù× üze- re bir proje kaù×t üzerinde ve raporlarda her detay× tarif edemez. Kald× ki; proje iüin baü×ndan sonuna kadar geliüen, deùiüen bir dizaynd×r” “ Benzer uygulama tesisat sektörünün projelerinde daha fazla görülmektedir. Tasar×m eksiklikleri müteahhitlerin proje yapma arzusunu kamç×lamakta, malzeme imalatç× ve tedarikçileri taraf×ndan pazar- lama amaçl× proje yap×lmakta çoùu kez ihaleler; bedelsiz proje hizmetleri ile birlikte yüklenicilere verilmektedir. Bu uygulaman×n yat×r×mc×lara zararlar× sonradan anlaü×l- makla beraber, proje müelliflerinin de yer yer yetersizliùi göz ard× edilmektedir. Esas olan önemli yap×larda tasar×m projelerinin uygulamada shop-drawing denilen üantiye projeleri ile kontrollü ve saùl×kl× imalat×n yap×lmas×d×r. Bu nedenle projeler yap× fiziùine uygun hale getirilmekte, malzeme seçimleri proje karakteristiklerine, mimari ve yap×sal tasar×m projelerine uyumlu olmaktad×r. Ayr×ca çok amaçl× ve maksatl× yap× fonksiyonlar×n× içeren yap× kompleks- lerinde, yang×n, mutfak, çamaü×rhane, oto- masyon ve benzeri sistemler daha saùl×kl× yap×lmakta, projeler aras× koordinasyon saùlanmakta, revizyon ve tadilatlarda ileri teknoloji olanaklar× kullan×lmaktad×r. Shop-drawinglerin en yararl× yönü imalat ve montajlar×n mimari, yap×sal tasar×m, mekanik tesisat, elektrik, alt yap×, dekoras- yon projeleri ile uyumunu saùlamak olduùu gibi yang×n, deprem, saùl×k, hijyen, akustik, çevre etkinlikleri yönünden koordinasyon saùlamak, özel tesisat sistemlerini yap× projeleri ile adapte etmek olmaktad×r. Ayr×ca 1/1 ölçeklere kadar uzanan detaylar yap×n×n bütün komponentler aras×ndaki iliükiyi, ölçülendirmeyi göstermekte imalatta bü- yük kolayl×klar saùlamakta, uygulaman×n gözlemlere dayal× kontrol ve denetimini spekt ve üartnamelere uygun daha detayl× inceleme, onay imkan×n× yaratmaktad×r. Bilgi iülem desteùi ile büyük bir h×z ve güven kazanan tasar×m hizmetlerinin shop-drawinglerle daha hassas bir presis- yon ile üretimin avantajlar× dikkate al×narak, bir yap×n×n üretimindeki dizgi iüin baü×ndan itibaren çok aç×k ve kararl× biçimde üartna- melerle belirlenmeli, üantiyelerde üantiye üefi, saha mühendisleri, kalite-kontrol, malzeme, güvenlik birimlerinin yan× s×ra güçlü bir tasar×m ekibi görevli olmal×d×r. Bu görüülerimizin doùruluùu 01 Aral×k 2007 tarihinde kurulmuü olan Mekanik Tesisat Müteahhitleri Derneùi nezdinde tahkik edilmiü, ústanbul ve Ankara’n×n önemli ve büyük yap×lar×nda yüklenici olarak bilinen; Demta, Tokar, Aktes, Mecon, únka, Met Müh., Arde Klima, Altes, Sasel gibi firma- lar×n yetkililerinden görüü al×nm×üt×r. Onlar×n yaz×l× bildirilerine göre; Shop-drawing: Yap× Teknolojisinde uygula- mada karü×laü×lan montaj, imalat ve tekno- lojik sorunlar× detayland×ran, geliütiren ve çözen as-build proje dizayn×na esas olan üantiye projeleridir. Yüklenici taraf×ndan haz×rlan×r. Yat×r×mc× ve projeci taraf×ndan uygunluùu onaylanarak yürürlüùe konur. Bu üekilde ‘her yap×da deneyimli müteahhit proje sorumluluùuna müteselsilen kat×l×r’ olarak tan×mlanmakta, shop-drawinglere dayal×, as-build, yap×ld× projelerinin ha- z×rlanacaù× belirtilmektedir. Uluslararas× düzeyde yap×lan bütün projelerde bu usulün kullan×ld×ù× bilinir. Nitekim ülkemizde de yap×lan ve yetkili müüavirleri olan tüm ya- p×larda bu sistem uygulanmaktad×r. Bu usul ve yönteme karü× ç×kan yükleniciler dizayn and build anlam×nda çal×üan müteahhitler ile birlikte onlar×n kadrolar×ndaki, fazla sorumluluk almak isteyen mühendisler olmaktad×r. Proje Nedir, Ne Deùildir? Bir proje yap×m sözleümesinde yer alan: ‘üaft detaylar×, cihaz montaj özellikleri, boru ask× ve genleüme detaylar×, titreüim izolasyonu, uygulamada projede görülmesi zor olan bölümlerdeki kesit, detay ve ilave gösterimler üretici katalog listeleri iüvere- ne sunulacakt×r’ üeklindeki baü× ve sonu anlaü×lmayan hukuki terimlerle süslenen yapt×r×mdaki amaç aç×klanmal×d×r. Gerçekte profesyonel olmayan, sorumluluk alarak bir proje yapmam×ü olan yat×r×mc× temsilcisi bu madde ile her zaman doùru ve saùl×kl× bir projeyi geri çevirip reddedebilir, müellif olarak sizde uùraü×r durursunuz. Dolay×s×yla projelerin inceleme ve onay×nda takdiri deùerlendirmeler yerine temel kurallar yönünden projeler incelenmelidir. Çoùunluk taraf×ndan tan×mland×ù× üzere bir proje kaù×t üzerinde ve raporlarda her detay× tarif edemez. Kald× ki; proje iüin baü×ndan sonuna kadar geliüen, deùiüen bir dizaynd×r. Proje ön hesaplar×, ana konseptleri, sistem seçimlerini ve spektleri belirler. Uygulama- da shop-drawing denilen detaylarla geliüir, imalatç× ve uygulay×c× ihtisas firmalar×n×n