Tesisat Dergisi 233. Sayı (Mayıs 2015)

MAKALE 120 Tesisat Dergisi Say× 233 - May×s 2015 Gürültü Ömer KANTAROøLU Ertem S×hhi Tesisat Teknolojileri Genel Müdürü Giriü Sessel konular× çözümleyebilmemiz için önceden baz× verileri saptamam×z ge- rekmektedir. Bunlarda tamamen insan×n iüitsel duyarl×l×ù× üzerine kurulmuütur. Yur- dumuzda, bu kitab×n haz×rland×ù× süreler içinde bir standart çal×ümas× olmad×ù×n- dan, veriler Avrupa Normlar×ndan aynen al×nm×üt×r. Çeüitli eylemlerin gerektirdiùi ses koüul- lar×n×n elde edilmesi ile meydana gelen Akustik Konfor kullan×c×lar×n konutlarda fizyolojik eylemlerine uygun yaüayabil- melerini saùlar. Faktörlere baùl× Arka Plan Gürültü seviyesi s×n×rlanm×üt×r. Bu s×n×r- land×rmay× “Gürültü kontrolü” diye adlan- d×r×r×z. Biz burada gürültü kontrolü ilkelerini ve insanlar×n hangi eylemler s×ras×nda ve ses yeùinliùinden sonra rahats×z olduklar× üze- rinde duracaù×z. 1. Gürültü Sorunu Gürültü istenmeyen ses olarak nitelenir ve gürültü denince saù×r edici sesten, komüu konuttan gelen caz müziùine kadar hepsini kapsar. Önceki paragraflarda da söylediùi- miz gibi ses objektif ölçülerle kay×tland×ù× halde sübjektif yarg×lar× baùlanan bir çev- re faktörüdür. Bu nedenle, gürültü kontrolü sübjektif yarg×lara dayan×larak yürütülmek zorun- luluùundad×r. a. Gürültünün únsana Tesiri Gürültünün insana tesiri, fizyolojik ve psi- kolojik olmak üzere iki yöndedir. (a) Fizyolojik Tesirler Yüksek ses seviyeleri, insan metaboliz- mas×nda kan bas×nc×n×n artmas×na solu- num düzeninin deùiümesine, kas gerili- minde deùiüikliklerin meydana gelmesine sebep olur. ústirahatle bunlar×n önlenmesi mümkündür. Fakat 85-90 dB’in üstündeki devaml× gürültülere maruz kalan insan- da iüitme eüiùinin yükselmesi ile saù×rl×k meydana gelir. Hissetme eüiùinin üzerin- deki gürültüler (140 – 160 dB) kulak zar×- n×n patlamas×na sebep olur. (b) Psikolojik Rahats×zl×klar Fizyolojik rahats×zl×klar×n meydana gel- mesine sebep olan gürültü seviyeleri ra- hatl×kla tesbit edilebildiùi halde, psikolojik rahats×zl×klar toplumdan topluma baüka- l×klar göstermektedir. únsan×n o an×ndaki psikolojik durumu (keyifli-keyifsiz) genel eylem durumu (çal×üma, dinlenme, uyu- ma) ve eyleme baùl× yapt×ù× iülem ile ala- kal×d×r. b. Arka Plan Gürültüsü únsan ana rahminden ölümüne dek belli bir gürültü düzeyinde eylemini sürdürür. Bu faktöre öyle üartlanm×üt×r ki, ortadan kalkt×ù×nda yaüam×nda bozukluk baülar. Yap×lan denemeler sonucu, tamamen gü- rültüden ar×nm×ü (sessiz oda) bir ortamda insan sinirlerinin 38-40 saat dayand×ù× görülmüütür. únsan her türlü eylemde, üartland×ù× bir gürültü düzeyi vard×r. Biz buna arka plan gürültü diyoruz. Örneùin, bir trende seyahat eden grup, vagonlardan, raylardan gelen bu ses top- luluùuna senkronize olmuütur. Sübjektif olarak bu ses onlar× rahats×z etmez. Ko- nuümalar×nda da ses yeùinliùini baüka kimselere duyurabilmek için, arka plan gürültüsünün üstüne yüksektir. Bu gürül- tü düzeyini (Arka plan gürültüsünü) belirli say×sal deùerlerle k×s×tland×rd×ù×m×zda, eli- mize geçen k×stas ile sessel sorunlar×m×za matematiksel ölçümlemeler getirebiliriz. 2. Gürültü Kontrolü Gürültü kontrolü bulunduùu çevre ve hiz- metleriyle deùerlendirilebilir. Bunu 4 grup- ta toplayabiliriz. Grup 1: Trafiùin yoùun olduùu yerlerdeki bina ve bina k×s×mlar× Grup 2: Sakin, sessiz bölgelerde bahçe ve avlu içindeki ikametgâh binalar× ve bina k×s×mlar× Grup 3: úüyerleri ile ikametgah binalar× aras×nda döüeme ve duvarlar×. Trafiùin yo- ùun olduùu yerlerdeki hastane, okul, otel ve benzeri bina ve yap× elemanlar×. YAPI TEKNOLOJµ DOSYASI