Tesisat Dergisi 231. Sayı (Mart 2015)

141 Tesisat Dergisi Say× 231 - Mart 2015 TEKNúK TANITIM ABB Alçak Gerilim Ürünleri Yatay Seçicilik Kaçak ak×m korumaya sahip olmayan ana devre kesici, devrenin herhangi bir nokta- s×ndaki toprak hatas× veya istenmeyen aç- malara sebep veren küçük art×k ak×mlar- dan dolay× açmas×n× engelleyerek “yatay seçicilik” saùlar, tüm sistemin enerjisiz kalmas×n× engeller. Ancak bu üekilde, ana devre kesici ve KAKR aras×ndaki devrenin K bölümü “ak- tif” korumas×z kalmaktad×r. Ana devre kesiciyi korumak için ana bir KAKR kullan- mak “dikey seçicilik” sorunlar×na sebep olur. Servis sürekliliùi ve sistem güvenliùi- ni saùlamak için de farkl× KAKR’lerin açma zaman× koordinasyonu saùlanmal×d×r. Bu durumda seçicilik amperometrik (k×smi) veya kronometrik (toplam) olabilir. Dikey Seçicilik KAKR’ler için dikey seçicilik; sistemin tali devrelerinden, ana elektrik panolar×na doù- ru deneyimsiz personelin çal×üma s×ras×nda tehlikeli parçalar ile temas riskini önemli ölçüde düüürecek üekilde kurulmal×d×r. Amperometrik (K×smi) Seçicilik Seçicilik, üst devrede düüük hassasiye- te (I¨n >0.03 A) ve alt devrede yüksek hassasiyete(I¨n: 0.01…0.03 A) sahip KAKR’ler ile oluüturulabilir. Seçicilik koordi- nasyonunu saùlamak amac×yla yerine geti- rilmesi gereken temel koüul üst devredeki kesicinin (ana kesici) I¨1 deùerinin, alt devredeki kesicinin I¨2 deùerinin iki kat×n- dan fazla olmas×d×r. Amperometrik (k×smi) KAKR seçicilik tablosu Üst devre I ¨ n [mA] 10 30 100 300 300 500 500 1000 1000 Alt devre I ¨ n [mA] ani=ani açmalı S=seçici Q =amperometrik (kısmi) seçicilik Q =kronometrik (toplam) seçicilik ani ani ani ani S ani S ani S 10 ani Q Q Q Q Q Q Q Q 30 ani Q Q Q Q Q Q Q 100 ani Q Q Q Q Q Q 300 ani Q Q 300 S Q Q 500 ani 500 S 1000 ani 1000 S seçiciliùi elde etmek için pratik kural; üst devredeki kesicinin I¨n hassasiyet deùeri- nin, alt devredeki kesicinin 3 kat× olmas×d×r (örn: üst devrede F 204, A tipi, 300 mA ve alt devrede F 202, A tipi, 100 mA). Bu durumda, seçicilik k×smidir ve I¨2 <I¨m <0,5 * I¨1 olacak üekilde bir toprak hata ak×m× oluütuùunda alt devredeki kesici açar. Kronometrik (Toplam) seçicilik Toplam seçiciliùi saùlamak için, gecikmeli veya seçici KAKR’ler ile devre oluüturulmal×- d×r. Seri olarak baùlanm×ü iki cihaz; herhangi bir ak×m deùeri için alt devredeki kesicinin toplam açma süresi t2’nin, üst devredeki kesicinin tepki verilmeyen zaman limiti sü- resi t1’den daha az olacak üekilde koordine edilmelidir. Bu üekilde, alt devredeki kesici, üst devredeki kesici açmadan, açma iülemi- ni tamamlar. Toplam seçiciliùi garanti alt×na almak için, üst devredeki KAKR’nin I¨ de- ùeri de IEC 64-8/563.3 standard× uyar×nca alt devredeki KAKR’nin iki kat×ndan fazla olmal×d×r. Kronometrik (toplam) seçiciliùi elde etmek için pratik kural; üst devredeki “seçici” kesicinin I¨n hassasiyet deùerinin, alt devredeki kesicinin hassasiyetinin 3 kat× olmas×d×r (örn: üst devrede F 204, S tipi, 300 mA ve alt devrede F 202, A tipi, 100 mA). Güvenlik nedenlerinden dolay×, üst kesicinin gecikmeli açma süreleri her zaman emniyet eùrisinin alt×nda olmal×d×r.