Tesisat Dergisi 231. Sayı (Mart 2015)

MAKALE 122 Tesisat Dergisi Say× 231 - Mart 2015 (CEN) ve Avrupa Elektroteknik Standardizas- yon Komitesinin (CENELEC) elini güçlendiren bir üyesi ve sorumluluùunun bilincinde olan TSE, günden güne deney alanlar×n× geniüle- terek uluslararas× arenada güçlenmektedir. Güneü enerjisi teknolojisi ile ilgili standardlar TSE taraf×ndan güncellenmekte ve tercüme edilmekte buna karü×n birçok standard ún- gilizce olarak yürürlüktedir. K×sa zamanda tercüme edilerek Türkçe olarak yay×nlanmas× sektörel olarak fayda saùlayacakt×r. TSE An- kara-Ostim Enerji Teknolojileri Laboratuva- r×’nda s×v× ×s×tan kolektörler ve PV modüller alan×nda TS EN 12975-1, TS EN 12975-2, TS EN 12976-1, TS EN 12976-2, TS EN 61215, TS EN 61730-2 ve TS EN 61646 standard× kapsam×nda deneyler yap×lmaktad×r. Yoùun- laüt×r×c×l× güneü santrali sistemlerinin ×s×l performans× ise TÜBúTAK taraf×ndan kuru- lum yerinde yap×lmakta ve Bakanl×ùa rapor edilmektedir. Türkiye’de s×v× ak×ükanl× güneü kolektörlerinin ×s×l veriminin saptanmas×nda AB standardlar× olan DIN EN 12975-1 ve DIN EN 12975-2 standardlar× kullan×lmaktad×r. Yüksek s×cakl×k deneyi, ×ü×nlanmaya maruz kalma deneyi, iç ve d×ü ×s×l üok deneyi ve yaùmur nüfuziyeti TS EN 12975-2 ×s×l güneü enerjisi sistemleri standard×na göre yap×l×r. Türkiye’de hava ak×ükanl× güneü kolektörlerin ve hibrid (Is×l+Elektrik) güneü kolektörlerin ×s×l verim deneylerini kapsayan standardlar henüz mevcut deùildir. ASHRAE 93-77 stan- dard×na göre hava ak×ükanl× güneü kolektör- lerinin verimlilik deneylerine karar verilebilin- mektedir. Is×l güneü enerjisi sistemleri ile ilgili geliütirilen baz× TSE Standardlar× Tablo 17 ’de verilmiütir. Kaynaklar • Günayd×n, S., Gündüz, H.A., Güleç, N., Fotovoltaik (PV) güç sistemleri elektrik tesisat× ile ilgili stan- dardlar, III. Elektrik Tesisat Ulusal Kongre ve Sergi- si, 21-24 Kas×m 2013, úzmir. • úlgili baz× Standard üreten kuruluülar×n (TSE, IEC, ASTM, IEEE, UL, ASHRAE, CENELEC, CEN, ANSI, ISO) web siteleri. [Eriüim tarihi, 12.2014]. • úlgili baz× Standardlar (TS EN 61215 ve TS EN 61646). • MYK, Mesleki Yeterlilik Kurumu, http://myk.gov.tr . [Eriüim tarihi, 01.2015]. • Ongun, ú., Dünyada FV standardlar× ve Türkçe standardlar, 3. Güneü Enerjisi ve Teknolojileri Fu- ar×, 1. Fotovoltaik Teknolojileri ve Uygulamalar× Sempozyumu, 11-14 Mart 2010, ústanbul. Tablo 17. Is×l güneü enerjisi TS standardlar× [TSE] Standart numaras× Yay×n tarihi Standard ad× TS EN 12975-1+A1 22.11.2011 Is×l güneü enerji sistemleri ve bileüenleri-Güneü enerjisi kolektörleri-Bölüm 1: Genel kurallar TS EN 12976-1 12.06.2007 Is×l güneü enerji sistemleri ve bileüenleri-Seri üretilmiü sistemler-Bölüm 1: Genel özellikler TS EN 12976-2 12.06.2007 Is×l güneü enerji sistemleri ve bileüenleri-Seri üretilmiü sistemler-Bölüm 2: Deney metotlar× TS EN 12977-1 05.06.2012 Termal güneü sistemleri ve bileüenleri-Özel yap×lan sistemler-Bölüm 1 : Güneü enerjili su ×s×tma depolar× için performans deney metotlar× TS EN 12977-2 05.06.2012 Is×l güneü enerji sistemleri ve bileüenleri-Özel yap×lan sistemler-Bölüm 2: Güneü enerjili su ×s×t×c×lar ve kombi sistemleri için deney yöntemleri TS EN 12977-3 05.06.2012 Termal güneü sistemleri ve bileüenleri-Özel yap×lan sistemler-Bölüm 3 : Güneü enerjili su ×s×tma depolar× için performans deney metotlar× TS EN 12977-4 05.06.2012 Is×l güneü enerji sistemleri ve bileüenleri-Özel yap×lan sistemler-Bölüm 4: Güneü enerjili kombi depolar× için performans deney yöntemleri TS EN 12977-5 05.06.2012 Is×l güneü enerji sistemleri ve bileüenleri-Özel yap×lan sistemler-Bölüm 5: Kontrol donan×mlar× için performans deney yöntemleri TS 12690 30.10.2014 Yetkili servisler-Güneü enerjisi sistemleri için kurallar TS EN 13203-3 13.01.2011 Güneü enerjisi destekli gaz yakan cihazlar-Bina içi-S×cak su üreten 500 litre su depolama kapasiteli ve ×s× girdisi 70 kW’× geçmeyen cihazlar-Bölüm 3: Enerji tüketiminin tetkiki TS EN 15316-4-3 21.02.2013 Binalar için ×s×tma sistemleri-Sistem verimliliùini ve sistemin enerji ihtiyac×n× hesaplama yöntemi-Bölüm 4-3: Is× üretim sistemleri-Is×l güneü enerjisi sistemleri TS 13594 02.01.2014 Borosilikat cam tüpten imal edilen vakumlu güneü kolektörleri-Su ×s×tma uygulamalar×nda kullan×lan TS EN ISO 9806 02.04.2014 Güneü enerjisi-Güneü kollektörleri-Deney metotlar× TS EN ISO 22975-3:2014 13.11.2014 Güneü enerjisi-Toplay×c× parçalar ve malzemeler-Bölüm 3: Soùurucu yüzey dayan×kl×l×ù× TS 3817 13.12.1994 Güneü enerjisi-Su ×s×tma sistemlerinin yap×m tesis ve iületme kurallar× TS 3817 T1 28.04.2003 Güneü enerjisi-Su ×s×tma sistemlerinin yap×m tesis ve iületme kurallar× TS 5320 ISO 9846 15.04.1999 Güneü enerjisi pirheliyometre kullan×larak bir piranometrenin kalibrasyonu TS ISO 9059 12.04.1999 Güneü enerjisi referans pirheliyometre ile karü×laüt×r×larak alan pirheliyometrelerinin kalibrasyonu TS 9449 17.09.1991 Güneü enerjisi-Güneüi takip eden yoùunlaüt×r×c× toplay×c×lar-Is×l performans deney metotlar× TS 9450 17.09.1991 Güneü enerjisi-Haval× ve s×v×l× düz toplay×c×lar×n optik faktörlerini ölçme metotlar× TS ISO 9459-1 13.04.1999 Güneü enerjisiyle ×s×tma-Konut su ×s×tma sistemleri-Bölüm 1:úç ortam deney metotlar× kullan×larak performans deùerlendirme iülemi TS ISO 9459-2 13.04.2000 Güneü enerjisi-Konut su ×s×tma sistemleri-Bölüm 2: Sadece güneü enerjili sistemlerin y×ll×k performans tahmini ve sistem performans karakteristikleri için d×ü ortam deney metodu TS ISO 9459-3 15.04.1999 Güneü enerjisiyle ×s×tma konut su ×s×tma sistemleri bölüm 3:Güneü ve ilave ×s×t×c×l× sistemlerin performans deneyleri TS EN ISO 9488 07.03.2002 Güneü enerjisi- Terimler ve tarifler TS ISO 9553 15.03.2001 Güneü enerjisi kollektörlerinde kullan×lan ön üekillendirilmiü kauçuk esasl× s×zd×rmazl×k elemanlar×-Deney metotlar× TS ISO 9808 07.03.2002 Güneü enerjili su ×s×t×c×lar×-Absorplay×c×lar, baùlant× borular× ve baùlant× parçalar× için elastomerik malzemeler-Deùerlendirme metodu TS ISO 9845-1 16.04.1998 Güneü enerjisi-Yeryüzünde-Farkl× al×c× üartlarda-Referans güneü spektral ×ü×n×m×-Bölüm 1: 1.5 hava yutma katsay×s× için direkt normal ve yar× küresel ×ü×n×m TS ISO 9847 15.04.1999 Güneü enerjisi-Alan piranometrelerinin bir referans piranometre ile karü×laüt×r×larak kalibrasyonu TSE ISO/TR 9901 15.04.1999 Güneü enerjisi-Alan piranometreleri-Tavsiye edilen kullanma uygulamalar× TS ISO/TR 10217 17.03.1999 Güneü enerjisi-Su ×s×tma sistemleri-úç korozyon konusunda malzeme seçim k×lavuzu TS 10395 20.10.1992 Hortumlar-Lastik hortumlar-Güneü enerjisi sistemlerinde kullan×lan TS 10982 24.04.1993 Contalar-Lastikten güneü enerjisi sistemlerinde kullan×lan TSE ISO/TR 12596 30.03.1998 Güneü enerjisiyle ×s×tma-Yüzme havuzlar× ×s×tma sistemleri- Boyutland×rma, tasar×m ve montaj k×lavuzu TS 12804 05.03.2002 Güneü enerjisi su ×s×t×c×lar× sistemleri imalatç×s× ve tesisatç×s× TS 13281 22.05.2007 Güneü enerjili su ×s×tma sistemleri montajc×s×