----------------------1(80NFERANDhassasiyetle debi ve güç ölçmesi yapılamıyorsa; -Pompa değişik bir sıvı ile çalıştırılacaksa; -Bir pompaistasyonuna yerleştirilecek pompaların en uygun çalışma şartlarını belirlemek gerekiyorsa.... Yalnız, model yapma durumunda, geometrik benzerliğin tam olarak gerçekleştirilememesi, dinamik benzerliğin gerektirdiği şartların hepsinin aynı anda sağlanamaması yüzünden, ölçek etkisi adı verilen olayla karşılaşılacak ve mesela genel verim modelde ve modeli yapılan pompada birbirinden farklı olacaktır. Zira, çark çapı O, yüzeylerin eşdeğer üniform pürüz yüksekliği k ile gösterilirse, Boyut Analizi = ıt.(�·_g_· pnD 2 -�J Tl "' , ,, 3' ' o n-o- nD µ şeklinde, detayının bilinmesi gerekli olmayan, bir boyutsuzdenklem verir. Boyutsuz serbest değişkenler modelde ve prototip pompada aynı değerlerde olursa, yukardaki bağıntı, T] genel veriminin de her 2 pompada aynı olacağınıgösterir. Ancak, yüzeylerin pürüzlülüğü benzetilemediği gibi, Reynolds sayılarını da eşityapmak pek mümkün değil. Bunu yapabilmek için, modelin devir sayısını n'; ve içinden geçen sıvının kinematik viskozitesi v' ve çark çapı o' ise, olmalıdır. Mesela, model 5 defa küçültülmüşse, ' ?� y' n =-:ıv şartı ortaya çıkmaktadır ki, bunu gerçekleştirmek kabil olmadığı için Reynolds sayılarını eşit yapma şartından vazgeçilir. O vakit kalır. TESiSAT DERGiSi SAYI 23 Bu yüzden, sabit devir sayısında, model denenerek elde edilen J� 2 = f{ n � 3 ) � = f2 ( n � 3 ) karakteristik eğrilerin (Şek.8) bu modele geometrik olarak benzeyen bütün pompalarda aynı olması teorik açıdan beklenirken, ölçek etkisi dolayısıyle az çok farklı olurlar. (Şek.8) Şekil 8 Bu durumda, ancak ampirik bağıntılar kullanılarak modelin performans değerlerinden prototip pompanın değerlerine geçilebilir. Bu bağıntılar elde edildikleri şartlarda uygulanmalıdırlar. Genellikle maksimum verim noktası için kullanılırlar. Birkaçtanesiniyazalım: C. PFLEİDERER formülü : _!_ _ 1 ( O 1 ( 2 JO, 1 rı' Re ' n D v' --y-= Re') = n-·0, 2 -� --1 T]h T]i pompanın hidrolik verimi ile kaçak veriminin çarpımı olmak üzere, DiN 1 944 ( 1952) formülü:
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=