----------------�(!sONFERAND-- B PB = Hg t Vb A � PA e = t Ve Pe - Şekil 3 Pompanın bağlı olduğu tesisat (Şekil 3) gözönüne alınırsa, Hg geometrik basma yüksekliği (şekildeki gibi pozitifveya B deposu A dan daha aşağıda ise negatif olur), p" ve Po sırasiyle A emme ve B basma haznelerindeki basınçlar, V " ve V O bu haznelerde (varsa) ortalama hızlar, Lç, ise emme ve basma borularında meydana gelen yük kayıplarının toplamıolmaküzere,standartlaragöre P -P v ' -v ' ' ' H=H, +-O __ A + o A +I, r, = h+ P , - P, + v, -V, pg 2g AD pg 2g yazılabilir. Burada h, pompanın emme ve basma ağızlarındaki basınçları ölçmek için kullanılan madeni manometrelerin eksenleri arasındaki yükselti farkıdır. (pb- pe) basınç farkı doğrudan civalı bir diferansiyel manometre ile ölçülürse o vakit h değeri ortadan kalkar. Dış tesisat kullanılarak pompanın manometrik basma yüksekliğininbir değerini bulmak kabilolsabile, tesisat kolay değiştirilemeyeceğine göre ve yük kayıplarını belirlemek çok zor olduğuna göre, pompanın emme ve basma ağızlarındaki basınçlar ve ortalama hızlar aracılığıyla H manometrik basma yüksekliğini belirleme yolu daima tercih edilir. (pb - pe) basınç farkını ölçmek için sıvı TESİSAT DERGİSİ SAYI 23 manometreleritercih edilmelidir. Zira, bu tip manometreler, dayandıkları hidrostatik kanun dolayısiyle, hem doğru hem de sadıktırlar. Ölçmelerde herhangibirhisteresiz olayı meydana gelmez. Oysa, madeni manometrelerde durum böyle değildir. Ancak, mukavemet açısından halen 40 mSS mertebesindeki basınçlara kadar civalı manometreler kullanılabilmektedir. Bu mertebenin üzerindeki basınçların ölçülmesi için madeni manometre veya ağırlıklı (pistonlu) manometre kullanılmasıkaçınılmazolur. Statikbasınç prizleri, borunun düz ve sabit kesitli o l duğu bölgelerde, dirseklerdenvevanalardan yeterince uzakta borunun cidarı üzerine açılır. Ancak bu şartlarda ortalama sıvı yörüngeleri doğrusal ve boru eksenine paralel olurlar ve o zaman cidarda ölçülen statik basınç kesitin iç kısmında her noktada pratik olarak aynı değerde olur. Statik basınçprizleripompanınbasma ağzıflanşındanitibaren TS268' egöre 1 ila 4 boru çapı, İngiliz standardına göre I ila 3 boru çapı uzaklıkta yapılmalıdır. YineTS268'e göre basma vanası basınç prizinden en az 6 boru çapı, İngilizlere göre ise en az 3 boru çapıuzaklıktabulunmalıdır. Görüldüğü gibi bu şartlar, pompanın çıkış ağzı ile basınç prizi arasında kalan boru parçasındaki yük kaybını pompanın sırtına yüklemektedir. Başka deyişle, pompa böylece emme ağzı E ile basma ağzı B arasında kalan makinaolmaktanfıilençıkanlmaktadır, ama açıkça b u n u n sözü de edilmemektedir. Kanımızca, basınç prizinin yapılacağı kesiti tesbit edebilmek için, tahmin yoluyla seçilecek bir kesitin çevresine eşit aralıklarla açılacak mesala 4 adet musluklu priz ayrı ayrı manometreye bağlanmalı; manometrede okunacak basınçlar birbirine eşit veya çok yakın ise (Şekil 4) şeçilen kesit uygundur. Aksi halde yeni bir denemeye başvurmak gerekir ve pompanın basmaağzından birazdahauzak bir kesit denenir. Basınç prizinde delik çapı I mm ve ekseniboru cidarına dik olmalı. Delik
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=