Tesisat Dergisi 229. Sayı (Ocak 2015)

60 Tesisat Dergisi Say× 229 - Ocak 2015 MAKALE Su yumuüatmas×, mineralsizleütirme ve gaz gidermeye raùmen her zaman suyun içinde biraz tuz kalacakt×r ve bu kazana gidecektir. Bu katk× maddeleri genellikle su ×slah ekipmanlar×na yak×n olan dram veya varillerde görülecektir ve bunlar ufak ufak besi suyu tank×n×n içine doùru gide- ceklerdir. Fosfat ve sülfat kirliliùi yarata- cak baùlarda öncü rolü oynarlar. Fosfat, kalan kalsiyumlar× baùlar ve su içinde çözünmeyen fosfat bulamac×na çevirir ve bu çamurumsu yap× kazan×n alt taraf×nda toplan×r ve blöfle d×üar× at×l×r. Sülfat oksijeni baùlar, sodyum sülfat ola- rak s×v× içerisinde kalmas×n× saùlar ve di- ùer tuzlar ile birlikte yüne blöf yap×l×r. Kimyasal Dozajlama Kimyasal maddelerin dozajlamas×na ek olarak amonyak, kostik soda, hidrazin, DEHA, MEKO veya PC gibi maddelerin hepsi korozyonu önlemek ve birikmeleri kontrol alt×nda tutmak için kullan×l×rlar. Dozajlamaya baùl× olarak bu kimyasallar su için olumsuz koüullar× ortadan kald×- r×rlar fakat baz×lar× aü×r× derecede zehirli ve hiç ucuz deùillerdir. Huckelberry Finn zaman×ndan beri suyun kalitesini ölçmek için iki metot vard×r. Sudan aral×klarla ör- nekler alarak elektrik iletkenliùini ölçmek. úlk durumda, taze su örneùi özel bir mü- rekkep ile renk deùiüimi ile tuz ihtivas×na (veya oksijen ya da diùer kirlilik yapan maddeler) bak×larak yap×l×r. Fakat bu yöntem elektrik iletkenliùinin sü- rekli ölçülmesi aç×s×ndan iyi görünse de ke- sinliùi çok iyi deùildir. Eski usul bu yöntem çiçeklerin nemlilik oran×n× ölçmeye benzer ve bu yöntemle sürekli elektrik ak×m×n×n —S birim cinsinden görüntülenmesi ile yap×l×r. H×zl×, an×nda bilgi veren, dayan×kl× bir yön- temdir fakat tüm maddelerin toplam ilet- kenliùini gösterir. Her maddeye ait bir bilgi vermez fakat suyun genel olarak sertliùi ve mineralizasyonu hakk×nda h×zl× bir bilgi Prensipte, su yumuüatmas× kötü bir üey deùildir. Kalsiyum ve magnezyum gibi su deùiütiricileri deùiütirir. Su içindeki bu çözeltiler, sodyum hidrojen karbonat olarak adland×r×r. Gaz al×c×larda (100 °C’de) sodyum karbonat ve karbondioksite ayr×ü×r. Daha yüksek s×cakl×klarda ve bas×nçlarda kazan içerisindeki sodyum karbonat, kostik soda ve daha çok karbondioksite dönüüür. Sonuç olarak kazan suyunun bazik yap×ya dönmesi önemli bir üey deùildir. Karbonik asit ise diùer ürünlerin ayr×ümas×nda rahats×z edici bir üründür. Uçucu bir üründür ve yoùuüma hatlar×nda pas olduùunda ve kazan suyu blöf yoluyla at×ld×ù×nda, ortaya ç×kan kahve renkli pas içerisinde sodyum karbonat dekompozisyonu bulunmaz. úçinde Ne Var? Kalsiyum Karbonat Kazandaki kabuklar×n ana bileüenidir. Kasiyum Hidrojen Karbonat Sudaki çözünmüü kireç Sodyum Hidrojen Karbonat Suyun yumuüat×lmas× s×ras×nda iyonik deùiüimler sonucu ç×kan ürün Sodyum Karbonat (soda, soda külü, y×kama sodas×) Çözeltideki sodyum hidrojen karbonat×n ×s×t×lmas×yla oluüur Sodyum Karbonat Dekompozisyonu Dekompozisyon iüleminde, sodyum karbonattan kostik soda ve oksijen oluüturmas× ile ortaya ç×kar Kostik Soda Alkali kazan suyunda dekompozisyon ürünü pH Deùeri Su bazl× çözeltinin asidik ve ya bazik olarak ölçülmesine göre belirlenir. pH:7 nötrdür. Daha yüksek deùerler bazik (alkali), daha düüükleri asidiktir. Tam deùeri hakk×nda bilgi vermez Toplam Sertlik/ Alkali Toprak Sertliùi mmol/l içinde: 1 mmol/l ‘ün 7°C’de karbonat ve non- karbonat sertlik olarak ayr×l×r Acid kapasitesi Ks 4.3/m deùeri/ Karbonat Sertliùi Su içerisindeki karbonat içeriùi ölçümü; Deùer art×m×=karbonat sertliùi Acid kapasitesi Ks 8.2/ p deùeri Serbest bazl×k ölçümü, alkali tehlikeli maddeler toplam× Sodyum Karbonat Dekompozisyonu verir ve böylece nas×l bir üartland×rma veya ×slah yap×lacaù× anlaü×labilir. Eùer tüm deùerler doùru ise kazan×n içi tertemiz görünecektir. Verimlilik aç×s×ndan, birikme olay× halledildikten sonra baca gaz× kay×plar× ile ilgili yap×lacaklara gelir s×ra. Blöf ve yoùuüma kay×plar× ayr× ayr× ele al×nmal×d×r. Suyun, prosesteki bu çok özel görevine dolay×s× ile üzerinde yap×lacak çok küçük deùiüikliklerin, harika sonuçlar× ola- bilir. Örneùin, ters ozmoz ekipmanlar× tüm su döngüsünü etkileyebilir; besi suyu daha az kimyasal iüleme ihtiyaç duyar ve böylece blöf kay×plar×nda azalma olur. Sonuç olarak, suyun iyileütirilmesi için ya- p×lacak yat×r×m maliyeti, edinilen toplam kazanç hesapland×ù×nda, k×sa sürede geri döneceùi aüikard×r.