Tesisat Dergisi 229. Sayı (Ocak 2015)

40 Tesisat Dergisi Say× 229 - Ocak 2015 GÜNCEL Kentlerimizin mevcut yerleüme dokusu ile belirlenenbuhedeflere ulaü×lmas×n×nmümkün olmad×ù× da deùerlendirilmektedir. Kentsel dönüüüm çerçevesinde gereùine göre uygu- lama imar plan× ve/veya kentsel tasar×m ile yeniden oluüturulacak yap× adalar× vemülkiyet yap×lanmas× bir gerekliliktir. Mülkiyeti hak sahiplerinde kalmak üzere sosyal ve kültürel donat×ya yer ayr×lmas×, ulaü×m amaçl× yola terk, birleüen yollar×n aktif yeüil olarak deùer- lendirilmesi, bahçelerin zemin alt× otopark, at×k ve su geri dönüüüm ve depolama ve üstünün ortak sosyal mekânlar ve hatta aktif tar×m amaçl× olarak deùerlendirilmesi öngö- rülmektedir. Bu tür kullan×mlar için gereken yap×laüma ihtiyac×n×n plan kararlar×na konu olabilmesi için bir çeüit eüik analizi gibi karbon analizlerinin yap×lmas× ve bunun plan yap×m sürecinin bir parças× olarak tan×mlanmas× yerinde olacakt×r. Alanlar×n sürdürülebilirliùinin art×r×labilmesi amac×yla konut d×ü×nda ilave sosyal donat× hatta ticaret kullan×mlar× eklenmesi gerek- mektedir. Bu yat×r×mlar×n kamuya ilave yükler getirmeden sakinleri taraf×ndan yap×lmas×n× teüvik etmek üzere, sadece bu kullan×mlar için ilave imar haklar× verilmesi bir gerekliliktir. Ancak bu haklar×n ne oranda verileceùi ise yine yapacaù× pozitif çevresel etki ile orant×l× olmal×d×r. Buna göre, plan kararla- r×n×n verilmesi öncesinde bu yat×r×mlar×n çevresel etkilerinin belgelendirilmesi uygun bir uygulama yöntemi olacakt×r. Bu noktada kentsel dönüüümprojelerinin boyutu ile doùru orant×l× olarak, plan kararlar× yap× adas×ndan mahalle boyutuna yükseldikçe yap×lacak imar tadillerinin ölçeùinin yükselmesi de gerekli olabilecektir. Bu planlama çal×ümalar×n×n yönlendirilebilmesi amac×yla 6306 say×l× Ka- nun’un Uygulama Yönetmeliùi’nde bu amaçla güncellemeler yap×lmas× yerinde olacakt×r. En Ekolojik Yerleüme Birimleri Yerel Yönetimler rezerv yap× alan× ve imar hakk× transferi gibi araçlar ile yürütülecek kentsel dönüüüm projelerinde al×nacak büyük ölçekli kararlar×n çevresel etkilerini gözetmelidir. Buna göre, uygulanacak proje- lerde yönlendirici olmas× itibariyle proje ile; • Yerinde güçlendirme • Yerinde y×k×p yapma • Yak×n rezerv alan • Kopuk rezerv alan • Kentteki diùer boüluklar×n deùerlendi- rilmesi gibi farkl× dönüüüm senaryolar×n×n hangile- rinin birbirlerine k×yasla çevresel etkilerinin daha düüük olacaù×n×n, baüka bir ifade ile daha ekolojik olacaklar×n×n belirlenmesi de hedeflenmektedir. Yerel Yönetim Boyutu Yap×lacak yat×r×mlar, sadece yerleüme biriminin sürdürülebilirliùini art×rmaya yönelik olmay×p tüm kentin sürdürüle- bilirliùini art×rmaya yönelik olabilir. Bu durumda kentsel dönüüüm amaçl× olarak yapt×r×lmas× muhtemel eylem planlar×nda, özellikle ulaü×m ve diùer altyap× kararlar×n× da içeren kentsel dönüüüm kararlar×n×n al×nmas×, hatta mekânsal strateji planlar×- n×n gündeme getirilmesi yerinde olacakt×r. Ulaü×m yat×r×mlar× ile desteklenen kentsel dönüüüm uygulamalar×na iliükin dünya örnekleri bulunmaktad×r. Bunlara iliükin olarak Brezilya’n×n Curitiba kenti ve Güney Kore’nin Sejong kenti örnek verilebilir. Bu durumda kentlerin makroformlar×n×n dahi etkilenmesi söz konusudur. Teknoloji Boyutu • Yenilenebilir enerji sistemleri • Enerji verimliliùini art×ran ak×ll× ev ve bina sistemleri • Enerji tüketimini izleyen ve kaçaklar× tespit eden yaz×l×m ve donan×mlar • At×k ×s×y× üreten ve talep edenler aras×nda ×s× pompalar× ve bunlar× idare edecek yaz×l×m ve donan×mlar • Trafik ak×ü×n× düzenleyen ve boü otoparklar× bildiren yaz×l×m ve donan×m altyap×lar× • Üretilen fazla yenilenebilir enerjinin elektrikli araçlar ile depolanmas× ve kullan×lmas×n× saùlayan yaz×l×m ve donan×mlar • Elektrikli bireysel ve toplu taü×m araç üretici ve iületmecileri için yenilikler • Üretilen fazla yenilenebilir enerjinin üebekeye verilmesi, ak×m dönüüüm sistemleri • Daha az enerji ve geri dönüümüü ham- madde kullanan yap× malzemeleri • Geri dönüütürme teknolojileri • Yap×lar×n sürdürülebilirliùini art×racak mimari çözümler • Gri su ve siyah su ar×tma teknolojileri • Su tüketimini izleyen v kaçaklar× tespit eden yaz×l×m ve donan×mlar • Ak×ll× tar×m uygulamalar×n× kapsa- maktad×r.