Tesisat Dergisi 229. Sayı (Ocak 2015)

MAKALE 120 Tesisat Dergisi Say× 229 - Ocak 2015 Gri su (grey water); banyo, duü, çamaü×r y×kama, temizlik sonucu üretilmiü at×k su olarak tan×mlan×r. Tuvaletler, mutfak la- vabolar×ndan ve bulaü×k makinelerinden toplanan sular ise siyah su (black wa- ter) olarak adland×r×l×r. Gri suyun sulama amac×yla geri kazand×r×larak kullan×lmas× için siyah su ile ayr×lmas× gerekmektedir. Bu sistemin uygulanmas× yeni yap×lacak yap×lar için zor bir durum oluüturmazken mevcut yap×lara uygulanmas× zordur. Günümüzde gri su, siyah sudan ayr×larak yeniden kullan×m× saùlanacak hale getiril- miütir. Bunun için binalardaki at×k sular× uzaklaüt×rmak amac×yla yap×lan giderlerin bu hizmete yönelik tasar×m× önemlidir. Gri su günümüzde sadece sulama amaçl× kul- lan×lsa da iyileütirme teknikleri ile diùer kullan×mlar× da geliütirilme aüamas×ndad×r [13]. Zemin sular×n× korumak için pestisit ve diùer kimyasallar×n kullan×lmamas×: Topraù×n verimini artt×rmak için kullan×lan gübreler ve termitlerle mücadelede toksik kullan×m×n× toprak ve yeralt× sular×n×n kir- lenmesine neden olmaktad×r. Bu nedenle kimyasal gübre yerine organik gübrelerin tercih edilmesi hem toprak hem de yeralt× su kalitesinin bozulmas×n× önlemektedir. Su korunumu aç×s×ndan uygun yer seçimi: Yap×lar×n planlama aüamas×nda yeralt× ve yerüstü su ak×ülar×n× etkilemeye- cek konumda ve derinlikte planlanmalar× önemlidir. Bu nedenle u temini ve yeralt× su kaynaklar×n×n korunmas× aç×s×ndan ye- rel kaynak potansiyeliyle uyumlu yer seçi- minin yap×lmas× gerekmektedir. Su etkin sulama ekipmanlar×n×n kul- lan×m×: Bunun için bitkiler ve sulama ekipmanlar× su verimliliùini destekleyecek bir bilinçle seçilmelidir. Çünkü oranlara bak×ld×ù×nda en yüksek su kullan×m× bu amaçla gerçekleümektedir. Uygun bitki seçimi; minimum miktarda sulama ge- rektiren bitkilerin seçimi ve bitki türlerinde belirli periyotta su gereksinimi doùuracak, sadece belli bir tipin seçilmesi (böylece bitkiler belirli bir periyotta ihtiyaca göre sulan×r) ile saùlanabilir. Verimli sulama- y× gerçekleütirmek için baz× faktörler göz önünde bulundurulmal×d×r. Bunun için verimli sulama sistemleri kullan×lmal×d×r. Peyzaj×n tipine, tasar×ma, üekle ve bütçe- ye uyan çeüitli sulama sistemlerinden biri seçilmelidir. Su verimli otomatik sulama sistemleri kullan×lmal×d×r. Ayn× tip bitkiler su ihtiyaçlar×na göre bir araya getirilip zonlar oluüturulmal× ve otomatik sis- temlerdeki zamanlay×c×lar×n programlar× (dört günde bir veya beü günde bir gibi) buna göre ayarlanmal×d×r. Mikro sulama sensörleri, hava durumuna göre ihtiyac× belirleyen sistemler kullan×lmal×d×r. Düüük tazyikli sulama ekipmanlar× seçilmelidir. Damlatma yöntemi ile sulama buharlaü- ma ile oluüan kay×plar× azaltabilir. Bu sis- temde çok çeüitli ürünler, ak×ü oranlar×na göre mevcuttur. Bitkiler suya ihtiyaçlar× olduùunda gerektiùi kadar sulanmal×d×r. Sulama buharlaümay× önlemek için günün en serin saatinde olmal×d×r. Genel bir kural olarak büyüme mevsimi boyunca birçok bitki haftada 25,4 mililitreden fazla su ister. Bu yine de toprak tipine, derinliùe, güneüe, hava koüullar×na ve yaùmura göre deùiüir. Bahar aylar×nda sulama artt×r×l- mal×, k×ü aylar×nda azalt×lmal×d×r [13]. Kaynaklar Information Analysis Center, Oak Ridge National Laboratory, U.S. Department of Energy, Oak Ridge, Tenn., U.S.A. [7] EIA (Energy Information Administration) Energy use and Carbon Emissions:Non-O- ECD Countries, DOE/EIA-0579(94) Energy Information Administration, U.S.Depart- ment of Energy Washington, 1994. [8] “EIA (Energy Information Administration) Energy use and Carbon Emissions: Some International Comparison. DOE/EIA- 0579(94) Energy Information Administrati- on, U.S. Department of Energy Washington, 1994. [9] “ Mohsen M. AboulNaga, Yasser H. Elshes- htawy, Environmental sustainability as- sessment of buildings in hot climates: the case of the UAE, Cilt:24, Say×:3-4, Sayfa: 553-563, 2001. [10] http://sustainable.state.fl.us/fdi/edesign/ news/9607/thesis/water.htm “Principles and Guidelines for Community Design, Water” [11] http://www.buildinggreen.com/features/ lc/low_cost.cfm [12] Kulguz, O.B.; “Az Enerji Tüketen Eko Yap×- lar”, Türkiye Mühendislik Haberleri Dergisi, Say×:386, 1996. [13] Aldemir, B., Sürdürülebilir Tasar×m Kriterleri ve Uygulama Olanaklar×, Urla’da Örnek Konut Yerleüimleri Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Da- n×üman: Rengin Zengel, Dokuz Eylül Üniver- sitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, úzmir, 2004. [14] Kiraz, F., “Konvansiyonel ve Ekolojik Yap× Sistemlerinin úlk Yap×m ve Kullan×m Gider- leri Aç×s×ndan Kayseri Baù Evi Ö rneùi nde úncelenmesi” Gazi Üniversitesi, FBE, Yük- sek Lisans Tezi, Ankara, 2003. [15] www.twdb.state.tx.us/publications/re- ports/RainwaterHarvestingManual_3r- dedition.pdf -“The Texas Manual on Ra- inwater Harvesting” Brown, C., Gerston, J., Colley, S. Austin, Texas, USA. 2005. [16] http://www.evrensel.net/05/11/14/kose. html#4, Evrensel Gazetesi, 21.11.2005, Bektaü, C., “Doùan×n Kan Dolaü×m× úçinde Mimarl×k” [17] Doùangönül, Ö., Doùangönül, C., Küçük ve Orta Ölçekli Yaùmur Suyu Kullan×m×, Teknik Yay×nevi, Ankara, 2006. [18] http://www.dsi.gov.tr/topraksu.htm [19] http://www.a1guttersonline.com/images/ gutter.jpg [20] . http://www.harvesth2o.com/www/www/ Virginia%20Rainwater%20Harvesting%20 Manual.pdf [21] http://www.rainwaterharvesting.org/index.htm [22]. http://www.southernarizonaraingutters. com/Rainwaterharvesting.html [1] www.suvakfi.org.tr/sudosyalari/html [2] http://www.atonet.org.tr/turkce/bulten/ bulten.php3?sira=381 [3] http://worldwatch.org/press/ World watch Paper 124, March 1995, Roodman, D.M., Lenssen N., “A Building Revolution: How Ecology and Health Concerns are Transfor- ming Construction” [4] Ngowi, A.B. “Creating competitive advan- tage byusing environment-friendly building processes.” Building and Environment, Say×: 36 Cilt 3, sayfa:291-298, 2001. [5 ] IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Climate change 1994: Radiative Forcing of climate Change and an evalua- tion of the IPCC IS92 emissions scenarios. University of Cambridge.Bracknell, 1995. [6] Marland, G., Boden,T.A. and Andres, R. J. 2002. Global, Regional, and National CO 2 Emissions. In Trends: A Compendium of Data on Global Change. Carbon Dioxide