Tesisat Dergisi 228. Sayı (Aralık 2014)

Pompalann Paralel Çalıştırılması Pompalama sistemlerinde, hedeflenen amaçları sağlayacak biçimde, pompalar tekil, seri, veya paralel çalı§acak §ekilde monte edilirler. Bunlardan paralel çalı§ma en yaygın kullanılandır. Bu tip yakla§ımda, Şekil l'de gösterildiği üzere, istasyonda, pompalar yan yana dizilerek aynı basma koliektörüne bağlanırlar. Pompaların paralel çalı§tırılmasının ana amaçları, yüksek debi sağlamak ve deği§ken debi ihtiyacını daha ekonomik i§letme giderleri ile kar§ılamaktır. Bir i§letmenin pompalama sisteminin enerji giderleri sadece yüksek verimli pompa ve motor kullanarak azaltı lmaz. Enerji tasarrufu için öncelikle: Boru hattı ile ilgili olarak, • Dü§ük yersel hidrodinamik kayıp ka– rakteristiklerine sahip bağlantı ele– manları (vana, çekvalf, dirsek, vb) tercih edilmelidir. • Emme ve basma boru hattının tasarı- mında enerji kayıplarını azaltmaya yö– nelik çözümler (boru boyunun kısaltıl­ ması, yersel kayıp elemanlarının sayı­ larının azaltılması, vb) dü§ünülmelidir. • En büyük enerji kaybının, akı§kanın boru çeperlerine sürtünmesi nedeni ile boru hattı boyunca olu§tuğu ve de– ğerinin akı§ hızının karesi ile orantılı olduğu göz önünde tutularak boru çapı titizlikle belirlenmelidir. Akı§kanın boru içindeki hızının 2m/sn civarında seçil– mesi literatürde kabul gören yaygın bir yakla§ımdır. Yüksek hız ve küçük boru çapı yüksek enerji (i§letme) gideridir. En doğru yakla§ım boru çapına bağlı olarak i§letme giderleri ve yatırım ma– liyeti fonksiyonlarının bulunması bun– ların toplamını minimum kılacak boru çapının belirlenmesidir (Şekil 2). • Boru hattının, amaçlanan debi değe­ rindeki enerji kaybı değeri ya da karak– teristik eğrisi doğru olarak hesaplan– malı, anlamsız emniyet faktörlerinden kaçınılmalıdır. • Emme boru hattının i§letme ko§ulların- Maliyet 1 Ufuk KALMANOiku Makine Mühendisi, TÜRBOSAN A.Ş. Genel Müdürü daki NPSHav değeri doğru olarak he– saplanmalı ve bu değeri azaltacak çö– zümler (klape kullanmaktan kaçınma k. emme boru çapını artırmak, emme yüksekliğinin azaltılması, boyunu kısa tutmak vb) dü§ünülmelidir. Pompa istasyonu ile ilgili olarak, • Pompa seçimi ve sayısı i§letmenin kullanım senaryosuna uygun belirlen– melidir. • Frekans kontrolüne ihtiyaç olup olma– dığı, pompalama sistemindeki debi ve basınç deği§imlerine ve ihtiyacına göre belirlenmesi Boru hattı karakteristiği eğrisi Boru hattı karakteristiği, bir pompalama sistemindeki toplam yük kaybını debiye göre deği§imini veren eğridir. Boru hattı karakteristik eğrisi ( KQ 2 ) §eklinde ifade L Qptimum boru çapı Toplam Maliyet Yatırım Maliyeti b işletme Gideri Boru Çapı Şekil 1. Bir pompa istasyonunda paralel bağlı pompaların yerleşim resmi Şekil 2. Optimum boru çapının belirlenmesi 90 Tesisat Dergisi Sayı 228- Aralık 2014