Tesisat Dergisi 228. Sayı (Aralık 2014)

TEGA DOST Manşon isveç'te Düzenlenen Ürün Geliştirme Yar1şmas1'nda Dünya Birincisi Oldu isveç ve Norveç resmi su otoriteleri bir araya gelerek, 2014 yılı başında ulus– lararası bir ürün geliştirme yarışması düzenlediğini ilan ettiler ve bu yarışmayı geçtiğimiz ay sonuçlandırdılar. Yarışma iki aşamadan oluşuyordu. Birinci aşamada, katılımcıların sundukları proje dosyaları üzerinden elemeler yapıldı. ikinci aşama­ da ise, Stokholm' de gerçek ürünlerle bü– yük jüriye ürün sunumları yapıldı ve ürün performans testleri gerçekleştirildi. Alanında dünya çapında öne çıkmış üretici firmalar, bir ön değerlendirmenin ardından bu yarışmaya davet edildiler. TEGA, bu yarışmada, 150 yıllık geçmişi olan saygın bir Alman firma ile birlikte finale kalmayı başardı. Firmanın mühendisleri, 23 Ey– lül 2014 tarihinde, tamamı bir konteyner hacmindeki protatip ürünler ve gerekli cihazlar ile birlikte Stockholm'da hazır bu– lundu. Tam bir gün boyunca teorik sunum ve pratik uygulamalar gerçekleştirildi. TEGA' nın geliştirdiği ürün, jüri tarafından büyük ilgi ile karşılandı ve teknik anlam– da rakibine karşı tartışmasız bir üstünlük sağladı. Jürinin, daha sonra açıkladığı pu– anlamada da bu durum çok açık şekilde görüldü. TEGA, yarışmayı açık ara önde tamamladı ve 1.'1ik ödülü olan 400.000 SEK'i almaya hak kazandı. TEGA' nın geliştirdiği ürünün öne çıkan özelliği, "Kendi kendini test edebilen elekt– rofüzyon bir boru bağlantı parçası" olarak tanımlanabilir. Bilindiği gibi, boru hatları­ nın işletmeye alınabilmesi için, hattın su ile daldurulması ve basınçlandırılması ge– rekiyor. Geliştirilen bu ürün, boru hattı boş iken, kaynak noktalarının yüksek basınçlı su ile testine imkan veriyor. Bu durum, 64 lesisat Dergisi Sayı 228- Aralık 2014 borulama faaliyetleri açısından bir dev– rim niteliğindedir. Yüzlerce, binlerce metre boru hattının, hattın içi boş iken basınç testine tabii tutulabilmesi dünyada örneği olmayan bir uygulamadır. Ürünün adı DOST Manşon'dur. Ürünün en temel fonksiyonlarının ingilizce baş harfleri bir araya getirildiğinde DOST keli– mesi ortaya çıkıyor. Bunlar "Deflection-0- vality free" ve " Self Testing". DOST adı bu şekilde oluşuyor. Ürün Stockholm' da sunulurken de, bu bilgi verilip, ardından da DOST'un Türkçe'de "Friend" anlamına geldiği, uygulamada kendilerinin çok iyi bir 'dost'u olacağı dile getirildi. Uluslararası tanıtımlarda ve video filmlerde bu "dost– friend" esprisi kullanılıyor. Yarışma sırasında Stockholm, Kopenhag ve Oslo Su Dağıtım Şirketleri'yle uzun sü– reli beraberlikler yaşandı. Çok ilginç bilgiler edinildi. Örneğin, Stockholm' da 500 mm' lik bir plastik (PE100) borunun tamir masrafı ortalama 65.000 EURO. Onarımı bu ölçüde yüksek maliyetli olan bir kaynak noktasının güvenli şekilde birleştirmek ve eğer bir soru– nu varsa da, bunu işin başında öğrenebilmek müthiş bir ekonomi sağlıyor. Dolayısıyla da, Avrupalı ve Amerikalı kullanıcılar, TEGA DOST Manşon'a yüksek fiyatlar ödemeği, bir israf değil bir ekonomi olarak değerlendiriyorlar. Yarışma öncesinde geliştililecek ürünün kri– terleri sıralanırken, ürünün birim maliyetinin ucuz olması, bir şart olarak öne sürülmedi. Alternatif onarım maliyetieli okadar yüksek ki, dikkatlerini yönelttikleri ana nokta, ucuz– luk değil teknik yeterlilik. TEGA üretiminin %70' ini ihraç eden bir firma. Dolayısıyla bu yeni üründe de yü- zünü öncelikle Türkiye dışarısına çevirdi. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, En– donezya ve Avustralya' daki fuarlarda ve birkaç teknik sempozyumda DOST Man– şan'un geniş tanıtımı yapıldı. Amerika'da 6 ayrı noktada örnek saha uygulamaları gerçekleştirildi. Müteahhit firmalar, su ve gaz kuruluş­ ları beklentilerinin çok üstünde bir hızla DOST Manşon'u benimsedi. Amerikan standartlarına göre 17 ayrı çap, Metrik ölçülerde ise 14 ayrı çap için tüm tasa– rımlar tamamlandı. Amerika ve isveç' den gelen ilk siparişlerin toplamı dikkate değer büyüklüklere ulaştı. Daha yaşını bile dol– durmamış, birkaç aylık bir ürün için çok iyi bir başlangıç olduğu düşünülüyor. Plastik (PElOO) borulama sektörü, tüm dünyada çok hızla büyüyor. Dünyadaki yıllık Plas– tik borulama hacminin kabaca ll milyon ton olduğu biliniyor. Bu ise yıllık 19 Mil– yar USD'lik bir parasal büyüklüğe karşılık geliyor. Toplam hacmi bu olan bir piyasa– da, DOST Manşan için de büyük fırsatlar olacaktır. Sadece TEGA' nın üretebildiği ve patentle koruduğu, inovatif, yenilikçi ve katma değeri yüksek bu ürünün pazar şansının da yüksek olması bekleniyor. • TEGA