Tesisat Dergisi 227. Sayı (Kasım 2014)

MAKALE 84 Tesisat Dergisi Say× 227 - Kas×m 2014 Klimatizasyon R×za Kayhan Teknik Müdür / Les Ottomans Hotel Herkesin bildiùi gibi Klimatizasyon; bir alan×n iklimlendirilmesi, üartlara göre ortam×n ×s×s×n×, nemini ve havas×n× filtre etmektir. Klimatizasyona ortam×n/havan×n üartland×r×lmas× ya da iklimlendirme de denilmektedir. Mevcut üartlarda insanlar kapal× alanlarda çal×ümaktad×r. Bu du- rumun insan saùl×ù× ve enerji üzerindeki etkilerini, birçok teknik insan×n bildiùi baz× detaylar×, bu iüin asl×nda ne kadar önemli olduùunu çok fazla teknik verilere boùma- dan anlatmak, hat×rlatmak istiyorum. Ortam×n üartland×r×lmas×nda kulland×ù×m×z cihazlar×n o kadar büyük önemi var ki in- sanlar×n saùl×ù×na, saùl×k giderlerine etki- sinden tesislerin enerji tüketimine kadar geniü bir yelpazeyi kapsamaktad×r. úklimlendirmenin insan saùl×ù×na ve per- formans×, enerji tüketimi, hatta yeri gel- diùinde ölümcül bir silah bile olabileceùi asl×nda birçok insan×n haf×zas×nda köüede bir yerde durur ama ben baz× örnekleme ve veriler ile bu konunun önemini sizlere tekrar hat×rlatacaù×m. Tabi ki herkesin kabul edeceùi gibi bunlar×n en önemlisi insan saùl×ù×d×r. Bir alan×n havaland×r×l- mas×n×n ×s× deùerinin ayarlanmas×, baz×lar× taraf×ndan o alan×n belli deùerler aras×na getirilmesi gibi yüzeysel ya da s×radan bir iü gibi görünse de insan saùl×ù× aç×s×ndan çok büyük önemi olan bir konudur. Bir alan× havaland×rmak, ×s×tmak ya da so- ùutmak deùiüik yollarla yap×lmaktad×r. O alan×n iç havas×n×n iklimlendirilmesi, ta- mamen d×ü hava veya kar×ü×m havas× da kullan×larak yap×labilmektedir. Burada en önemli husus bildiùiniz üzere içeriye ve- rilen hava kalitesidir. úçeriye verilen hava kalitesi d×ü havaya en yak×n deùerlerde ve belli s×cakl×k standard×nda olmak zorun- dad×r. Aksi takdirde insan üzerinde olum- suz etkileri doùmaktad×r. ûartland×rmada nem de ciddi bir öneme sahiptir. D×ü hava belli deùerlerden oluümaktad×r %78 nit- rojen, %21 oksijen, %0,9 argon, % 0,03 karbondioksit, % 3.5 su buhar×d×r. Bu de- ùerlere en yak×n deùerleri kapal× alanda da saùlayamazsan×z insan üzerinde olumsuz etkileri olur. Bu oranlara birde kapal× alan hava kirleticileri eklenmektedir, hava kali- tesi deùiümektedir. Ama saùl×kl× bir ortam için hava kalitesini belli düzeyde, deùerde tutmam×z üart. Havan×n Bileüenleri Hava kalitesini etkileyen kaynaklar iç ortam, d×ü ortam, doùal ve mekanik iç d×ü hava de- ùiütiricileri, bina içindeki bölmeler aras×ndaki farklar, binada yaüayan canl×lard×r. Hal×, sandalye boyas×, çiçek, koltuùun bo- yas×, kumaü×, tavan yüksekliùi, izolasyon, sigara duman×, nem hatta bölgedeki çöp kokusuna kadar birçok iç alan hava kirle- ticisi vard×r. Bununla birlikte iç hava kirleticisi yan×nda bir de d×ü hava kirleticileri de vard×r. Eg- zoz duman×ndan fabrika gazlar×na kadar, polenlerden bakteri, mantara, ozona kadar hatta kurüuna kadar birçoùu d×ü hava kir- leticisi s×n×f×na girer. D×ü hava kirleticileri mi, iç hava kirleticileri mi daha tehlikelidir? Zor bir soru ama yeri- ne, bölgesine göre deùiümek ile birlikte d×ü havan×n atmosferinin doùal döngü içinde kendini temizlediùini düüünürsek kapal× alanlar×n daha tehlikeli, daha az korunakl× olduùunu kabul edebiliriz. Çal×üt×rd×ù×m×z sistemlerde insan saùl×ù×n× korumam×z birinci önceliùimiz olmal×d×r. Bunun için de iyi hava kalitesine ihtiyac×- m×z var. Bu sebeple hava kalitesine dikkat etmemiz ölçmemiz ve standard×n× yakala- mam×z çok önemlidir. Karü×laütr×mal× Hava Kalitesi Tablosu Hava únsanoùlu yaüamlar× boyunca muhteme- len hayatlar×n×n %80-90’n× kapal× alanda geçirmektedir. Bir günlük zaman diliminde sabah iüe gelip en iyi ortalama ile 8-9 saat çal×üsa, 8-9 saat uyusa 16-18 saat aras× yapar, geriye 6-8 saat kal×r. Bunun da yol- da geçen zaman× ve evde geçen zaman×n× düüünürsek, bir üekilde arabada, otobüste k×saca ulaü×mda kapal× ortamlarda bulun- duùu saat say×s× 20 saati rahatl×kla bulur. Gaz Formül Oran (%) Azot N 2 78.084 Oksijen O 2 20.946 Argon Ar 0.930 Karbondioksit CO 2 0.034 Diùer soy Gazlar 0,0024