Tesisat Dergisi 227. Sayı (Kasım 2014)

MAKALE 72 Tesisat Dergisi Say× 227 - Kas×m 2014 úklim Deùiüikliùi Gündemi Gerçeklerle Örtüümelidir Prof. Dr. Fevzi YILMAZ Fatih Sultan Mehmet Vak×f Üniversitesi-ústanbul 1.úklim ve Emisyon 23 Eylül 2014’te 120 Devlet Baükan×/ Baübakan×, hükümet temsilcileri, STK üyeleri, yat×r×mc×lar ve finansç×lar New York’ta Birleümiü Milletler úklim Deùiüikliùi Toplant×s×nda buluütu. ABD Baükan× Oba- ma’n×n kat×ld×ù×, Çin Lideri Xi Jinping’in ka- t×lmad×ù× bu toplant×y× ünlü aktör Leonardo Di Caprio da kat×l×m× ile renklendirmiütir. Sera gaz×n×n 3 çeyreùi karbondioksitten oluüur (Diùer parça metan, azot oksit ve endüstri emisyonlar×d×r). En önemli sera gazlar×ndan karbondioksit ve azotoksit büyük ölçüde endüstriden ve ziraattan gelir ve düüürülmesi için tedbir almak gerekir. Karbondioksit, güneüte, y×ld×zlar- da, kuyruklu y×ld×zlarda ve birçok gezege- nin atmosferinde bolca bulunur. Mars’×n atmosferi %96 oran×nda karbondioksit içerir. Karbondioksit dünya atmosferinde oldukça düüüktür (on binde 4) ve bunu artt×rmamak bir görevdir. Buna raùmen, her y×l dünyal×lar (bizler), önemli miktar- da karbondioksit yanma ürününü ve diùer sera gazlar×n× atmosfere pompal×yoruz. Geçen yüzy×l bu 400 milyon ton idi (1900). Karbondioksit asl×nda, bitkilerin besinidir ( güneü + su ile fotosentez geliüir) ve bu yönüyle faydal×d×r. Diùer yandan karbondi- oksit atmosferde fazla birikmesi halinde üemsiye etkisi ile küresel ×s×nma ve iklim deùiüikliùine sebebiyet verir. Bunun etkisi çok belirgindir, ani yaù×ülar, kurakl×k, buz- lar×n erimesi, bal×klar×n kuzeye kaymas×, su bask×nlar× gibi doùal afetler yaüan×r/ yaüanmaktad×r. New York Toplant×s×nda, AB, ABD ve Çin’in 20 ayr× politika ve aksiyon plan×n×n göre- celi fayda deùerleri tart×ü×lm×üt×r (Bak×n×z Tablo 1 ). Bunlar: 1987 Montreal Protokolü ile klima ve buzdolaplar×nda CFC (Kloro Floro Karbon) yasaklam×ü ve olumlu sonuç da al×nm×üt×r. Tablo 1. Emisyon azalt×m plan ve aksiyonlar×