Tesisat Dergisi 227. Sayı (Kasım 2014)

MAKALE 119 Tesisat Dergisi Say× 227 - Kas×m 2014 mal×d×r. Taüma süzgeçleri su maksimum seviyeye ulaüana kadar aktif deùildirler. d. Yaùmur drenaj× boru boyutland×r×lmas× Yaùmur suyu toplama borular×n×n –bina d×- ü×nda yer alan oluklar ve iniü borular× veya bina içindeki kondüktörler ve süzgeçler – bo- yutland×r×lmas× 3 faktöre baùl× olarak yap×l×r: x Belirlenmiü süre içerisindeki yaù×ü miktar×na x Drenaj× yap×lacak alan×n büyüklüùüne x Boru doluluk miktar×; boru ve oluklar içindeki yaùmur suyu miktarlar× (a) Yaù×ü Miktar× Yaù×ü miktarlar×n× gösteren tablo ve çizel- gelerin yay×mlanmas× yak×n zamana denk gelir. Birçok standart ve tecrübe sahibi tasar×mc×lar 10 y×ll×k maksimum yaù×ü miktarlar×na uygun olarak tasar×m ya- p×lmas×n× önerirler. Baz× tasar×mc×lar ise 25 y×ll×k süre için var olan verilere uygun çal×ü×rlar. Tablo 4.6 ’ da yer alan ana yaù×ü ve taüma yaù×ü verileri 100 y×ll×k devir için Türkiye’nin çeüitli illeri için al×nm×ü ortala- ma yaù×ü deùerlerini içermektedir. (b) Çat× Boyutu Düz çat× yüzeylerini göz önüne ald×ù×m×z- da, yaùmurun birikme alan×n× hesaplamak oldukça basit olur. Saatteki birim yüzeye biriken yaù×ü miktar× drenaj× galon/dk (litre/ dk) olarak belirlenir. Standartlara göre sa- atlik ak×ü miktar× ortalama olarak 4 inç/sa (10 cm/sa) olarak al×n×r. Bu birikme deùeri- ni, birim yüzey için dakikaya aüaù×daki gibi çevrilir: Tablo 4.6 - Baz× ûehirlerimizde Saniyede Yaù×ü Miktarlar× ûehir Ana L/s-ha Taüma L/s-ha ûehir Ana L/s-ha Taüma L/s-ha ûehir Ana L/s-ha Taüma L/s-ha Ac×payam 230 340 Diyarbak×r 189 367 Konya 249 390 Adana 407 617 Edirne 376 474 Kuüadas× 288 464 Ad×yaman 457 637 Elaz×ù 243 277 Kütahya 398 674 Afyon 261 484 Erzincan 159 310 Malatya 284 567 Aùr× 211 310 Erzurum 239 367 Manisa 307 444 Aksaray 246 367 Eskiüehir 276 450 Mardin 500 914 Alanya 415 680 Fethiye 307 564 Marmaris 558 624 Amasya 278 500 Gaziantep 311 584 Muùla 357 494 Ankara 308 400 Giresun 338 480 Muü 173 374 Antalya 551 764 Gümüühane 259 414 Nevüehir 229 334 Ardahan 279 620 Hakkari 125 324 Niùde 196 337 Artvin 185 380 Iùd×r 250 564 Ordu 328 390 Ayd×n 202 387 Isparta 277 594 Rize 445 814 Ayval×k 346 484 úskenderun 453 617 Sakarya 351 560 Bal×kesir 302 610 ústanbul- Florya 257 534 Siirt 249 597 Bart×n 289 387 ústanbul-Göztepe 299 530 Sinop 307 680 Batman 174 324 ústanbul-Sar×yer 375 487 Sivas 187 420 Bayburt 281 440 úzmir 416 614 ûanl×urfa 320 460 Bilecik 311 430 K.Maraü 232 484 Tekirdaù 371 524 Bingöl 167 347 Karabük 223 407 Tokat 234 404 Bitlis 206 334 Karaman 316 367 Trabzon 317 487 Bodrum 303 470 Kars 273 434 Tunceli 200 354 Burdur 285 547 Kastamonu 419 557 Uüak 264 457 Bursa 372 757 Kayseri 244 380 Van 223 340 Çanakkale 262 550 K×r×kkale 329 444 Yalova 506 684 Çank×r× 241 377 K×rklareli 375 510 Yozgat 317 500 Çorum 469 800 K×rüehir 386 794 Zonguldak 507 734 Denizli 361 690 Kocaeli 408 604 Bulduùumuz bu eüitliùi daha basit bir hale getirmek için tersini al×rsak, 4 inç/sa üu üekilde bir drenaj ak×ü× oluüturur: Bulunan bu deùeri 24.06 yerine 24 almak yaln×zca %0.25 lik bir hataya sebep olur; bu da tasar×m×m×z için kabul edilebilir bir hatad×r. 24 fit 2 /gal/dk hat×rlamas× kolay, drenaj boyutland×rma tablolar× ve stan- dartlar×nda s×kl×kla kullan×lan bir deùerdir. Yaù×ü miktar×n×n fazla olduùu yerlerde bu deùer 6 inç/sa olarak al×n×p, tasar×m bu deùer üzerine kurulabilir. 6 inç yüksekliùindeki yaù×ü için gereken çat× alan× miktar× üöyle hesaplan×r: Bu iülemden de aç×kça anlaü×lacaù× gibi, yüksek yaù×ü miktarlar×nda çat× üzerinde daha küçük bir yüzey alan× üzerinde belir- lenen miktarda su birikir. Eùimli çat×lar için hesaplama yukar×daki kadar basit deùildir. Standartlara göre yaù- mur dikey olarak toplanma yüzeyine iner. Tahmini alan, çat× yüzeyinin cosinus bile- üeni ile çarp×lmas×yla bulunur. (c) Boru Doluluùu Yaùmur drenaj borular×n×n boyutland×rmada- ki 3. ve son etken borunun tasarland×ù× dolu- luk derecesidir. Yatay borular minimum %25 den en fazla %50 lik doluluùa göre boru için deüarj×n saùlanabileceùi 0.6-0.9 m/s ak×ü h×z×na göre tasarlan×r. Dikey yaùmur drenaj× borular× ise, minimum %50 ile maksimum %100 lük doluluk miktar×na göre tasarlan×r. Ayr×ca bu tip borular için gerekli ak×ü h×z× mi- nimum 0.9 m/s dir.