Tesisat Dergisi 227. Sayı (Kasım 2014)

MAKALE 116 Tesisat Dergisi Say× 227 - Kas×m 2014 Malzeme: Binalar×n yerüstü boru malze- mesi pirinçten, bak×rdan, dökme demirden, galvanize veya siyah çelikten, kurüundan, alüminyumdan, ABS veya PVC den olabilir. Plastik boru sistemleri kullan×l×rken; pat- lama, içerik ile kimyasal tepkimeye girme, gerekli destekler ve oluüabilecek gürültü hesaba kat×lmal× ve dikkatli olunmal×d×r. Dönüü noktalar× ve aç×kl×klarda beklenen olas× korozyona, patlamaya veya kimyasal etkileüime karü× önlem al×nmal×d×r. Yer alt× boru sistemi için, dökme demir (boru hatt×n×n maruz kalacaù× yük dü- üünülerek), sfero döküm, sabit temperli bak×r, alüminyum, ABS, PVC, beton ve kum-camla güçlendirilmiü malzeme kullan×lmal×d×r. Plastik boru sistemi kul- lan×lacaksa, yer alt× döüemesi boyunca yeterli desteùi saùlamas× aç×s×ndan uygun nitelikteki B s×n×f plastik kullan×lmal×d×r. Alüminyum ve diùer metalik boru hatlar× korozif toprak içine döüenmiü ise, koruyu- cu bir malzeme ile kaplanmal×d×r. Sütun- lardaki dökme borular ise, L tipi bak×rdan veya plastikten olmal×d×r. Kullan×lan diùer malzemelerde yerel tasar×m kodlar×na uy- gun olmal×d×r. 4.1 Bina Drenaj Sistemi Tasar×m× Drenaj sisteminin tasar×m×, standart drenaj metotlar×na uygun olarak, mühen- disler taraf×ndan yap×land×r×l×r. Tasar×m×n yap×lmas×nda, yerel yasalar, belediyeye ait yönetmelikler, bina ve site karakterleri göz önünde bulundurulmal×d×r. Tasar×mc×- lar, tasar×m kodlar×n×n minimum uyulmas× gereken standartlar olduùun unutmama- l×d×rlar. Tasar×mlar, minimum deùerlerle uyuümal× ve hatta güvenliùi saùlamak için standartlar×n üstüne ç×kmal×d×r. a. Tasar×m Kriterleri Tasar×m kriterleri oluüturulurken aüaù×daki baül×klar incelenmelidir. 1. Yerel hava durumu. Meteoroloji Genel Müdürlüùünden al×nm×ü, yaù×ü h×z×- miktar×, kar kal×nl×ù×, donma koüullar× ve don hatt× deùerleri incelenmelidir. 2. Bina tasar×m×. Çat× tipi, drenaj hatt×- n×n eùimi, dikey duvar yüksekliùi, pa- rapet(korkuluk) yüksekliùi ve yerleri, acil drenaj gereksinimi ve yeri, tavan alan×ndaki boru alan× tahsisi, duvarlar ve oyuk alanlar×... vb. 3. Tasar×mda karar verilebilecek konu- lar. Yaù×ü h×z×, minimum boru boyutu ve eùimi, aü×r× yüklenme gereksinim- leri, taüma borusu boyutu ve deüarj gereksinimleri, kamusal yaùmur suyu drenaj×na baùlant× üekli, kamuya ait drenaj borusu yoksa gereken güvenli at×m üekli, kontrollü çat× drenaj ak×ü×, tutma-bekletme süresi gibi. 4. Saha koüullar×. Konum, boyut, bölge anatomisi, toprak koüullar× ve tipi, su tabakalar×, yaùmur suyu drenaj siste- minin boru malzemesi ve yeri, laù×m kapaklar×n×n konumlar×, ek ekipman- lar×n×n konumlar× vb. b. Boru Boyutland×rma ve Planlama Yaùmur suyu drenaj sistemi bina ve çev- re drenaj× için kullan×labilir. Tasar×m üekli için ûekil 4.1 ’e bak×n×z. Tasar×m yap×l×rken aüaù×daki noktalara dikkat edilmelidir: 1. Çat× drenaj× ve boru boyutland×rma, birikim alan×, borular×n eùimleri ve yaù×ü h×zlar× düüünülerek yap×l×r. 2. Taüma süzgeçleri ve borular× çat× drenaj×na eüdeùerdir ve boyutland×- r×lmas× standart çat× drenaj× ile ayn× temellere dayanmal×d×r. Bu drenaj hatlar×, ana yaù×ü süzgeçlerinde ayr× olarak boruland×r×lmal×d×r, böylelikle ana yaù×ü süzgecinde olabilecek bir t×kanma deüarj noktas×n× etkilemez. 3. Toplam teras ve balkon drenaj ala- n× bulunurken, bu yüzeylere bitiüik duvar yüzeyleri varsa, yatay yüzey alan×na ek olarak bu yüzey alanlar× da belirli oranlarda (ortalama %50) biriktirme alan× olarak al×n×r. 4. Toplama hatt×n×n boyutland×r×lmas× süz- geçlerdeki toplam ak×üa ve bina boyun- ca inen yaùmur suyu borusuna baùl×d×r. 5. Binaya ait yaùmur suyu drenaj hatt×n×n boyutland×r×lmas× için, biriktirme yap×- lan alan ile bu alana bitiüi yüzeyin ala- n×n sebep olduùu ak×ü göz önüne al×n×r. 6. Yaùmur suyu toplama hatt×ndan rögara bas×lacak olan su için gereken pompa (at×k su pompas×) boyutland×r×lmas× için, toplam gelen ak×ü miktar×na bak×l×r. 7. At×k su pompas×ndan ç×kan borunun boyutland×r×lmas× için pompan×n kapa- sitesine bak×l×r; ancak bu hesaplama standart pompalar ile ayn× deùildir. Ayn× anda çal×üan duble pompa için toplam kapasite hesaplamas× yap×l×r. Deüarj borusu yatay toplama hatt×n×n minimum 3.3 m alt×nda, yüksek ba- s×nc×n olduùu sütunun alt noktas×nda olmal×d×r. ûekil 4.1. Bina Yaùmur Suyu Tesisat× ûemas×