Tesisat Dergisi 227. Sayı (Kasım 2014)

MAKALE 102 Tesisat Dergisi Say× 227 - Kas×m 2014 toplanacak ve bu veriler ×ü×ù×nda oluüabi- lecek ar×zalar×n ortaya ç×kma s×ralar× ön- ceden belirlenmeye çal×ü×lacakt×r. Bir kestirimci bak×m metodu olan titreüim analizi ile çeüitli ar×za teühisi konular× üze- rinde çal×ümalar da yap×lm×üt×r. Arslan (2010)’da [3], fan makinelerinde oluüturduùu test düzeneùi ile muhtemel ar×zalar oluüturmuü, bunlar× titreüim ana- lizi ile incelemiü, oluüabilecek ar×zalar ile ilgili bilgileri irdelemiütir. Denli (2007)’de [4], makinelerin çal×ü×rken yayd×ù× ses, titreüim ve ×s×dan yola ç×karak yapt×ù× ölçüm ve gözlemler neticesinde makinelerin durumlar×n× incelemiütir. Ön- ceki durumlar×yla karü×laüt×r×p al×nmas× gereken önlem ve planlarla ilgili çal×üma- lar yaparak, kestirimci bak×m uygulamala- r×n×n iyileütirilmesi üzerine çal×üm×üt×r. Baykara (2009)’da [5], yapt×ù× çal×ümada, üanz×manlarda titreüim analizi ile ar×za teühisi ve kestirimci bak×m uygulamalar× konusunu ele alm×üt×r. Sistem üzerinde ça- l×üan, belirlediùi bir üanz×mandan titreüim ölçümleri alarak, bu ölçümler neticesinde bir diüli hasar× tespit etmiütir. Kestirimci bak×m× uygulayarak üanz×man×n ciddi bir üekilde hasarlanarak plans×z duruüa se- bep olmas×n× engellemiütir. Orhan (2002)’deki [6] çal×ümas×nda, rul- manlarla yataklanm×ü dinamik sistemle- rin titreüim analizi metodunu kullanarak kestirimci bak×m×n× gerçekleütirmiütir. Bu amaçla fan ve pompalardan oluüan bir makine grubunda periyodik titreüim öl- çümleri gerçekleütirmiütir. Elde ettiùi ve- rileri frekans analizi metodu ile deùerlen- direrek makinelerde oluüan balanss×zl×k, mekanik gevüeklik, eksenel ayars×zl×k ve rulman hasarlar×n×n henüz oluümaya baü- lamadan tespit edilebildiùini göstermiütir. Tatar (2010)’deki [7] çal×ümas×nda, peri- yodik ve kestirimci bak×m aras×ndaki fark× ortaya koymuütur. Ayr×ca kestirimci bak×m tekniklerinden titreüim analizi yard×m×yla ar×zalar×n genel titreüim özellikleri hakk×n- da bilgiler vermiütir. Bu çal×ümada ise endüstride oldukça fazla kullan×lan ekipmanlardan olan pompalar- da meydana gelebilecek ar×zalar×n, tit- reüim analizi ile incelenmesi yap×lm×üt×r. Bunun yan×nda kestirimci bak×m uygula- malar× incelenmiütir. Uygulama yap×lacak iületmedeki pompa seçiminde ABC anali- zinden yararlan×lm×üt×r. 2. Kestirimci Bak×m ve Kestirimci Bak×m Yöntemleri 2.1. Bak×m Yaklaü×mlar× Her bir iületmede uygulanan, iületmelerin üartlar×na göre farkl×l×k gösteren, ancak 4 ana baül×k alt×nda toplanm×ü bak×m yakla- ü×mlar× mevcuttur. x Ar×za Ç×kt×kça Bak×m x Periyodik – Koruyucu Bak×m x Kestirimci Bak×m x Pro – Aktif Bak×m Bu bak×m yaklaü×mlar× göz önüne al×narak, bak×m yaklaü×mlar×n×n verimliliùi üzerine yap×lan araüt×rmalarda, bak×m masrafla- r×n×n 1/3 ‘ünün gereksizce yap×lan parça deùiüimleri ve bak×mlar ya da zaman×nda yap×lmam×ü bak×mlar sonucunda israf edildiùini göstermiütir [8, 9, 10]. 2.1.1. Ar×za Ç×kt×kça Bak×m Yaklaü×m× Bu yaklaü×m, makinelerin ar×zalanana ka- dar herhangi bir müdahaleye uùramadan çal×ümas×, sadece makine ar×zaland×ù× za- man müdahale edilerek makinenin tami- rinin yap×lmas× prensibine dayan×r. Ancak makinenin ar×zaya sebep olan noktas×n×n yan×nda makine ar×zalanana kadar bu ekipmana herhangi bir bak×m yap×lmad×ù× için, makinenin baüka yerleri de ar×zala- nabilir. Tüm bak×m yaklaü×mlar× içinde en verimsiz denilebilecek yaklaü×md×r. 2.1.2. Periyodik – Koruyucu Bak×m Yaklaü×m× Periyodik–Koruyucu bak×m yaklaü×m×n- da amaç, makineler ar×zalanana kadar deùil, belirli aral×klarla bak×ma al×narak periyodik kontrollerinin yap×lmas× ve ar×za meydana getirebilecek parçalar×n×n deùiü- tirilmesi esas×na dayan×r. 2.1.3. Kestirimci Bak×m Yaklaü×m× Kestirimci bak×m yaklaü×m×nda, çal×ü×r du- rumdaki makinelerin durumlar×n× izleyerek, oluüabilecek muhtemel ar×zalar×, analizler neticesinde tahmin ederek uygun bak×m zaman×n× ve uygun stoklar× planlayarak ar×- zaya müdahale etme amac× vard×r. 2.1.4. Pro – Aktif Bak×m Yaklaü×m× Ar×zan×n kaynaù×na inilerek ar×zay× oluü- madan önlemek için kullan×l×r. Sürekli tekrarlayan bir problemi, sürekli yakalay×p sürekli müdahale etmek yerine, ar×zay× oluüturabilecek sebepleri örneùin gerilme, dengesizlik, eksenel kaç×kl×k vb. problem- leri uygun ekipmanlar kullanarak azalt×p