Tesisat Dergisi 226. Sayı (Ekim 2014)

MAKALE 78 Tesisat Dergisi Say× 226 - Ekim 2014 havas× baù×l nemi %23’ün alt×na düüünce, evaporasyon ve kondenzasyon s×cakl×klar× yükselme ivmesini artt×rm×ü ve düüme eùi- limindeki kapasiteler artmaya baülam×üt×r. Bu deùiükenliùin nedeni, seçilen evapo- ratörün bu s×cakl×klarda sadece duyulur soùutma yap×yor olmas×d×r. Diùer bölgeler- de by-pass faktörü 0,30 ile 0,40 aras×nda deùiüirken, bu bölgelerde 0,22’lere düümüü ve batarya verimliliùi artm×üt×r. Evaporatör kapasitesinin kuru termometre s×cakl×ù× yükselirken azald×ù×, yaü termo- metre s×cakl×ù× yükselirken ise artt×ù× ûekil 2a ’da görülmektedir. Bu durumun sebebi sabit kuru termometre s×cakl×ù×nda yaü ter- mometre s×cakl×ù× yükselirken giriü havas× entalpisinin artmas× ve soùutma s×ras×nda daha fazla gizli ×s×n×n aç×ùa ç×kmas×d×r [1]. Sistemin enerji etkinlik oranlar×n×n ana- lizleri ûekil 5a ve 5b ’de verilmiütir. Gi- riü yaü termometre s×cakl×ù×n×n artmas× kompresörde çekilen gücü artt×rmas×na raùmen evaporatör kapasitesinin daha büyük oranlarda artmas×ndan dolay× EER deùeri artm×üt×r. Kuru termometre s×cak- l×ù×n×n artmas× ise kompresörde yap×lan iüi artt×rm×ü ve evaporatör kapasitesini düüürmüütür. Dolay×s×yla EER deùeri kuru termometrenin yükselmesiyle düümüütür. Genel olarak kondenzasyon ve evapo- rasyon s×cakl×klar× birbirlerine ne kadar yak×nsa EER deùeri o kadar yüksektir [2]. Evaporasyon s×cakl×ù×n×n deùiüiminde kompresör ve evaporatörde yap×lan deùi- üikliklerin daha etken olduùunu ûekil 6a ve ûekil 6b ’ye bakt×ù×m×zda görmekteyiz. Bu durum paralel olarak ak×ükan debisin- de de hissedilir. Ayn× üekilde ûekil 7 a ve 7b ’ye bakt×ù×m×zda kondenzasyon s×cak- l×ù×n×n kompresör ve kondenserde yap×lan deùiüikliklerle daha çok ilgili olduùunu görmekteyiz. Ancak, evaporasyon veya kondenzasyon s×cakl×klar× için, kompre- sördeki deùiüim, evaporatör veya konden- serdeki deùiüime göre z×t tepki vermek- tedir. Örneùin, kompresör küçültülürken evaporasyon s×cakl×ù× artar, evaporatör küçültülürken evaporasyon s×cakl×ù× azal×r. Veya kompresör büyütüldüùünde konden- zasyon s×cakl×ù× artarken, kondenserdeki büyüme kondenzasyonu düüürmektedir. ûekil 8a ve 8b ’ye bak×ld×ù×nda evaporatör kapasitesinin, kondenser, evaporatör ve kompresör taraf×nda yap×lan tüm küçült- melere düüme yönünde tepki verdiùi görü- lür. Tersi durumlarda ise evaporatör kapa- sitesinin artt×ù× gözlenmektedir. Kondenser hava debisindeki ve ×s× transfer alan×ndaki yap×lan büyütme ve küçültmelerin evapo- ratör kapasitesine ve dolay×s×yla soùutucu ak×ükan debisine çok etki etmemektedir. Ayn× deùiüimlerin evaporatör üzerinde ya- p×ld×ù× durumlarda ise etkinin daha fazla olduùu görülmüütür. ûekil 9a ve 9b ’de görüldüùü üzere EER’yi yükselten tek durum kompresörün küçül- mesidir, benzer üekilde EER’yi düüüren tek durum kompresörün büyümesidir. Yukar×daki üekillerde verilen analizlerin küçük bir özeti Tablo 3 ’te üematik olarak verilmiütir. Bu tabloda parametrelerin du- rumu genel olarak deùerlendirilmiütir. Daha detayl× sonuçlar elde etmek için üekiller üzerinde yorum yap×lmal×d×r. Ancak, Tablo 3 te bizlere genel olarak parametrelerin neye nas×l tepki verdiùini anlatmaktad×r. ûekil 9 b. ûekil 9 a. Tablo 3 Deùiükenler Evaporasyon S×cakl×ù× Kondenzasyon S×cakl×ù× Evaporatör Kapasitesi Kondenser Kapasitesi Ak×ükan Debisi EER Kuru Termometre S×cakl×ù× Ĺ ŏ Ĺ Ŏ Ŏ Ĺ Ļ Yaü Termometre S×cakl×ù× Ĺ Ĺ ŏ Ĺ Ĺ Ĺ Ĺ Evaporatör Is× Transfer Alan× Ĺ Ĺ ŏ ŏ Ĺ Ĺ ŏ Evaporatör Hava Debisi Ĺ Ĺ ŏ ŏ Ĺ Ĺ ŏ Kondenser Is× Transfer Alan× Ĺ Ŏ Ļ ŏ ŏ Ŏ Ĺ Kondenser Hava Debisi Ĺ Ŏ Ļ ŏ ŏ Ŏ Ĺ Kompresör Ĺ Ļ Ĺ Ĺ Ĺ Ĺ Ļ Not: Yukar×daki tabloda yer alan Ĺ iüareti deùiükenin yükselmesi / artmas×; Ļ iüareti azalmas× / düümesi; ŏ iüareti çok az yükselmesi / artmas×; Ŏ iüareti ise çok az azalmas× / düümesi anlam×nda kullan×lm×üt×r.