Tesisat Dergisi 226. Sayı (Ekim 2014)

GÖRÜNÜM 18 Tesisat Dergisi Say× 226 - Ekim 2014 lar× ve bask× unsuru olmas×d×r. Bu tür ör- gütler temel politikalar× itibariyle ç×kar amaçl× görünmelerine karü×n, görevleri toplum yarar×na devlet ile eügüdüm içinde hizmet vermektir. Ülkelerin yap×sal sorun- lar×n×n baü×nda güçlü bir devlet, saùlam bir ekonomi, eùitimli bir bilgi toplumu, hukuk devleti olmamalar× gelir. Bu anlam- da ülkemiz yeniden yap×lanma çabalar×n- da çok baüar×l× olamam×üt×r. Yolsuzluk, kirlenmiü siyaset ve büyük ç×karlar basit ve bireysel giriüimleri aü×p tehdit, üiddet, sindirme destekli organize eylemlere dö- nüümüü, bu ortamda temiz toplum olma konusunda halk×n bilinçlenmesi saùlana- mam×üt×r. Ayr×ca, ülkemizde sosyal gruplar ve bölgelerdeki halk aras×ndaki uyumsuz- luk, gelirler aras×nda görülen büyük den- gesizlik toplumu iübirlikçi, köüe dönme hedeflerine yönelik suça ortak yapm×üt×r. Bu görünüm Marmara depremi sonras× bütün boyutlar× ile anlaü×lm×ü, toplumun bilim ve teknolojiden uzakl×ù× sergilenmiü bulunmaktad×r. Diùer taraftan 1970 y×l×n- daki Roma Anlaümas× ile Avrupa Birliùi’ne taahhüt etmiü olduùumuz mevzuatta ye- nileme haz×rl×klar× yap×lmam×ü, Avrupa Birliùi’ne giriüimize esas olacak Kopen- hang Kriterleri’ne arzulanan yaklaü×m saùlanamam×üt×r. Nitekim devlet yöneti- minde merkeziyetçilikten uzaklaüan bir sisteme dönemememiz bunu kan×tlar. Ayr×ca, yerel yönetimler yerel sorunlar× çözebilecek düzeye gelmemiü, bu doùrul- tuda görev ve yetkiler belirlenmemiütir. Hiç bir zaman sömürge olmam×ü, yabanc× egemenliùi alt×na girmemiü olan ülkemiz- de, Osmanl× úmparatorluùu’ndan baülaya- rak yedi yüzy×l boyunca süregelmiü devlet geleneùi, doksan bir y×ll×k genç Cumhuri- yetle bugünkü geliüimi saùlayan güçlü bir devlet görünümündedir. Bu sistemin çaùdaü, uygar standartlara uygun reviz- yonu, bireylerin insan haklar×na uygun, hukuk düzeni içinde bilgi toplumu olma- s×n×n saùlanmas× gereklidir. Ancak kamu hizmetlerinde, kurumlar×n kuruluü yasa- lar× çerçevesinde görev ve yetkileri belirli olmakla birlikte, zamanla hizmet alanlar× iç içe girmiü, yetkilerde kargaüa yaüan- m×üt×r. Günümüzde Anayasal kuruluülar dahil bütün kurumlar nedense yetki ve görevlerini baüka kuruluülarla iübirliùi ve eügüdüm içinde kullanmak istememekte, bu tür giriüimlere engel olmaktad×rlar. Yeniden yap×lanmada bütün bakanl×klarda görülen bu eügüdümsüzlük, devletin alt kurumlar×n×n, Türk Standartlar× Enstitüsü, Devlet ústatistik Enstitüsü, Devlet Sular údaresi, Karayollar× Genel Müdürlüùü, TÜBúTAK gibi kuruluülara yay×lm×ü, ayr×ca yerel yönetimlere, üniversitelere, meslek odalar×na, ticaret ve sanayi odalar×na ve örgütlere s×çram×üt×r. Kamu kesimi, siyasi otoritenin etkisi doùrultusunda görev ve yetkililerini bütün toplumsal sorunlarda yüzeysel tutmuü, kat×l×mc× demokrasi il- kelerine uygun demokratik kitle örgütleri ile ortak hizlmetlerden kaç×nm×üt×r. Ayr×ca Devlet kuruluülar× kendi aralar×ndaki ortak sorunlarda birbiri ile yetki kavgas×na gir- miü, bilimsel kuruluülar, üniversiteler, anayasal kurumlarla eügüdümlü hizmet üretimi yapamam×ülard×r. Enerji, çevre, ulaü×m, saùl×k, deprem, yang×n vb. konu- larda görülen bu tür ikilemler, zamanla kamu kurumlar×n×n bütün hizmet alanla- r×na yay×lm×ü, görev ve yetkiler paylaü×l- m×üt×r. Marmara depremi ile inüaat sek- töründe görülen bu kargaüa, geçen biry×l içinde saùlam ve güvenli yap× kurallar×na, yaüanabilir ve kullan×labilir yap× standart- lar×na hiç uymayan denetim yöntemlerine endeksli sigorta sistemleri ile, ac×lar× sarma ve telafi etme metotlar×n× hedefle- miü, kanun hükmünde kararnamelerle deprem sonras× iüsizlere iü bulma, yeni iü alanlar× açma, firmalar×n ticari kazanç saùlama gibi palyatif çözümlere yönlen- miütir. Aç kurtlar×n savaü×n× sergileyen bu olumsuz sonucun günah× sadece kamu yetkilileri, üniversiteler, meslek odalar×, müteahhitler, finans kuruluülar×, yüz elli bin kiüiden oluüan mimar ve mühendisler camias× olmay×p, bütün topluma aittir. Bilgi toplumu olmaktan uzak kald×ù×m×z sürece, depremde hasar gören evinin çat×s×nda çad×r kuran vatandaü× görebile- ceùimiz gibi, TV kanallar×nda deprem için sigorta yararlar×n× öncelikli ele alan pro- fesörlerimizi gördüùümüze de üaü×rmaya- caù×z Ulusal politikalar×n saptanmas× amac×yla yapt×r×mlar×n× iyi niyetli, üeffaf gösterme çabas×na karü×n siyasi otorite- nin, yarg×tay üyeliklerine, seçimden tutun da ulusal deprem komitesinin teükiline kadar bas×na yans×yan yöntemleri uygu- lamalar× bilinçli insanlar×m×z× rahats×z etmiütir. Bu anlamda görev ve yetki pay- laü×m×nda ünvan ve itibara dayal× sorum- luluktan uzak yapt×r×mlar, hizmet sektörü- nün her alan×nda kendini göstermiü bu- lunmaktad×r. Hizmet sektöründe en önemli kavram ‘yapabilirlik”tir. Özellikle teknik hizmetlerde üretimde diploma yetkisi d×ü×nda, uzmanl×k aran×r. Uzmanl×k, profesyonel hizmetlerin üretim alan×nda beyin gücü ile deneyim ve beceri ile yap×- lan bilim ve tekniùe uygun sorumluluktur. Profesyonellik ise uzmanl×ùa yönelik bir basamakt×r. Profesyonellik, diploma son- ras× meslek içi eùitim, üretim ve yeterlilik s×nav× ile belirlenen bir yetenek, bir yetki- dir. Kurumlar taraf×ndan sertifikalanamaz, baù×ms×z uzman kurullar taraf×ndan so- rumluluk alt×nda verilebilir. Gerek profes- yonellik, gerekse uzmanl×k hiç bir üekil ve tarzda en mükemmel ve doùru hizmeti simgelemez. Ayr×ca en yeterli uzmanlar×n dahi hizmetlerinde hata ve yanl×ül×klar bulunabilir. Bu yönden sorumluluklar× nedeniyle kendilerine maddi ve manevi koruma amaçl× yapabilirlik “liability” si- gortas× yapt×r×rlar. Saùl×kl× bir sigortadaki kredi düzeyi ve güven, uzmanlara iü ak×ü× saùlar. Yoksa hiç bir yasa veya kanun tüketiciye, adreslenmiü kiüilere iü verme zorunluluùunu koüamamal×, serbest reka- bet ortam×nda hizmetleri yönlendirmeme- lidir. Teknik hizmetlerde, üretimi uzmanl×k ve sorumluluk ilkelerine baùlarken gerek- siz ayr×mlara, yeni ihtisas hizmetlerine zorunlu olmadan gitmemek gerekir. Ülke- mizde bu kavramlar yeterli derecede aç×kl×k kazanmam×ü, yetki ve sorumluluk- lar gerek üretimde gerekse denetimde belirlenmemiütir. Bu nedenle 10 Nisan 2000 tarihli “Yap× Denetimi Hakk×nda Kanun Hükmünde Kararname”, denetim ve sigorta sistemlerine yönelik yetki ve