Tesisat Dergisi 224. Sayı (Ağustos 2014)

TEKNúK BúLGú 132 Tesisat Dergisi Say× 224 - Aùustos 2014 Mineral Yün Nedir ? Fatih ÖKTEM* únsan yap×m× mineral elyaf (Man-Made Mi- neral Fiber) cam, kaya, taü, cüruf elyaflar× ve diùer inorganik oksitlerden elde edilen elyaflara verilen genel isimdir. Binalarda ve teknikte ×s×, ses ve yang×n yal×t×m× amac×yla kullan×lan elyaflar Ame- rikan (ASTM) standartlar×nda mineral elyaf (mineral fiber), Avrupa (EN) standartlar×n- da ise mineral yün (mineral wool) olarak isimlendirilmektedir. Is× yal×t×m malzemeleri için EN 13162, EN 14303, ASTM C 547, ASTM C 553, ASTM C 612 ve diùer Avrupa ve Amerikan stan- dartlar× incelendiùinde; camyünü, taüyünü ve diùer inorganik oksitlerden elde edilen elyaf/yün malzemelerin tamam×n×n ayn× standartlara tabi olduklar× görülmektedir. Ayr×ca mineral yünlerin saùl×kla ilgili olarak EUCEB (Mineral Yünler için Avrupa Sertifikasyon Kurulu) taraf×ndan sertifika- land×r×lm×ü olmalar× gerekmektedir. Özetle; taüyünü, kaya yünü, camyünü, cüruf yünü gibi malzemelerin tamam× mineral yündür. Camyünü ve Taüyünü Özellikleri Camyünü ve taüyünü termo – akustik özellikler aç×s×ndan mükemmel ve inorganik esasl× malzemelerdir. Bununla beraber, bu malzemeler sahip olduklar× özelliklere baùl× olarak ×s×, ses ve yang×n yal×t×m× uygulama- lar×nda farkl× performans deùerleri saùla- maktad×rlar. Hangi malzemenin seçilmesi gerektiùi hedeflenen uygulamada beklenen performans özelliklerine göre belirlenir. Camyünü, binalarda ve endüstride ça- l×üma s×cakl×ù× 250 – 350 0 C aras×ndaki uygulamalarda kullan×labilen hafif, esnek ve ekonomik, yanmaz bir ×s× ve ses yal×t×m malzemesidir. Taüyünü ise, binalarda ×s×, ses ve yang×n yal×t×m× saùlamas×n×n yan×nda 350 – 650 0 C aras×ndaki yüksek s×cakl×ktaki endüstriyel uygulamalarda da kullan×labilir. Taüyünü ürünler, camyünü ürünlere göre daha yüksek s×cakl×ùa dayan×kl× ürünler olduùundan yang×n yal×t×m çözümlerinde daha yük- sek bir yang×n dayan×m× saùlamaya yard×mc× olurlar. Örneùin ara bölme uygulamala- r×nda, camyünü ile EI30, taüyünü ile EI60 s×n×f× yang×n dayan×m× performans× elde edilebilmektedir. Camyünü ve taüyünü ürünlerin üilte tipinde olanlar× yük taü×ma özelliùine sahip deùil- dir. Ancak taüyünü levha tip ve kal×nl×ùa baùl× olarak 10 ton/m 2 ’den daha fazla yük taü×yabilirler. Camyünü ürünler ise, üretim teknolojileri nedeniyle elyaflaümam×ü madde içermeyen % 100 elyaf malzemelerdir. Bu nedenle camyünü ürünler, elyaf çap ve kalitesine de baùl× olarak taüyünü ürünlere göre daha düüük bir ×s× iletim katsay×s×na sahiptir. Bu sayade camyünü ürünler söz konusu benzer fiziksel özelliklerdeki taüyününe göre % 10-15 oran×nda daha iyi bir ×s× yal×t×m× saùlayabilirler. Camyünü ve Taüyünü isimlendirilmeleri yap×l×rken yurtd×ü×nda “Glass Mineral Wool” ve “Stone Mineral Wool” kullan×lmaktad×r. Ülkemizde sadece Camyünü ve Taüyünü bu malzemelerin adlanland×r×lmalar×nda yeterli ve aç×klay×c× olmaktad×r. Ancak son y×llarda ülkemizde yeni tan×mlamalar×n kullan×lmaya baüland×ù× görülmektedir. Kullan×c×lar× yanl×ü yönlendiren bu tan×m- lamalardan ivedi vazgeçilmelidir. Ürün isimlerinde sadece mineral yün denilerek malzemenin bu ürün grubu içinde hangi ürün olduùunu gizlemek, haks×z rekabet