Tesisat Dergisi 223. Sayı (Temmuz 2014)

MAKALE  44 Tesisat Dergisi Sayı 223 - Temmuz 2014 SAACKE SAACKE Çeviren / SAACKE Ozan İÇTEN Jens MEYER Stefan SCHULT Enerjiyi Daha Verimli Kullanmak Bölüm 5: Isı Kazanımı Bu bölümümüz dört başlık altında işlenecektir. 1. bölümde hot swap (sistemi durdurmadan değişim yapabilme), 2. bölümde ekonomizer, 3. bölümde reküperatör (hava ön ısıtıcısı) ve 4. bölümde kondens teknolojisi (yoğuşma) anlatılacaktır. • Ön ısıtma yapılmış besi suyu veya ısıtılmış yanma havası • Baca gazı sıcaklığında her 25 °C’lik düşüş, %1 yakıt tasarrufu sağlar • Bir yıl içerisinde amorti mümkündür Kısım 1: Hot Swap (Sistemi durdur- madan değişim yapabilme) Baca gazları normal olarak her daim sıcaktır. Yakıt çeşidi, ısı mer- kezi ve çalışma şekline bağlı olarak baca gazı gerçekten çok sıcak ola- bilir ve dolayısı ile ciddi anlamda bir enerjiyi bacadan dışarı taşıyabilir. Bu enerjinin bacadan dışarı atıl- masını ve bütçede büyük bir delik açmasını engellemek için baca gazı ısı değiştiricileri kullanılmalıdır. Ekonomizerler, reküperatörler ve kondensatörlerin teknikleri kanıt- lanmıştır ve çok kısa sürede kendi- lerini amorti ettikleri bilinmektedir. Atık enerjinin anlamı kayıptır. Bacadan çıkan gazın sıcaklığı ne kadar yüksek ise, kayıp da o oranda yüksektir. Maalesef ısı merkezinin kapasitesi arttıkça, kayıp enerji miktarı da olağanüstü boyutlara ulaşmıştır. Bazı nedenlerden dolayı baca gazı sıcaklığını ortam sıcaklığına kadar düşüremeyeceğimizden dolayı baca gazı kayıplarını yok edemeyiz. Örneğin 10 bar basınçta, 180 °C sıcaklıkta su (veya buhar) ile çalışan kazan sistemi düşünelim. Bu durumda baca gazı sıcak- lığı 180 °C’ den yüksek olmalıdır ki; su, buhar fazına geçsin. Mecburi Düşük Limit İyi dizayn edilmiş bir ısı merkezinde baca gazı sıcaklığı, ortam sıcaklığının ortalama 30 – 50 °C kadar üzerinde olmakta ve bu da düşürülebilecek en düşük değerlere tekabül etmektedir. Bunun altına düşmek mümkün değildir. Baca gazı sıcaklıkları için kabul edilebilecek değerler 250 °C (termal yağ kazanları için 400 °C) civa- rıdır. Fakat sisteme yapılacak modifikas- yonlar vasıtasıyla bu değerlerin ne kadar aşağıya çekebileceğimizi göreceğiz. Sonuç olarak işletmenin her zaman değerli buha- rını veya termal ısısını kullanabileceği bir yerler vardır. Bu kadar sıcaklıkla ne yapılır? Mühendisler bu çözüme şık bir isim bul- muşlar: ısı giderici (heat sink). Bu çözüm kapsamında kazana giden besi suyu veya işletme suyu ısıtılarak veya kondens ya- pılarak veya herhangi bir malzemenin ku- rutma işlemi yapılarak fazla ısı kullanılır ve enerji tasarrufuna gidilebilir. Kısacası 10 ton kapasiteli, bir kazandan çıkan baca gazındaki yüzlerce kW’lık enerji ile her şey yapılabilir. Fakat sadece bacayı ısıtıp, çıkan sıcaklığı 250 °C altına düşüremez- sek, verimlilik adına iyileştirici bir adım atamayız. Gerekli eklemeleri yaptığımızda verimlilik sonucunu görebilmek için sade- ce yakıt kullanımını kıyaslamak yeterlidir. Hangi tip? Isıtılacak malzeme ve hangi sıcaklığa ısı- tılması gerektiği, ısı merkezine konulacak ısı değiştiricilerin dizaynını etkiler. Besi suyu ısıtıcıları - genellikle ekonomizer ola- rak adlandırılırlar- akla gelen ilk seçenek- tir. Bir diğer seçenek ise yanma havasını ısıtmaktır. HVAC DOSYASI