Tesisat Dergisi 222. Sayı (Haziran 2014)

GÖRÜNÜM 18 Tesisat Dergisi Sayı 222 - Haziran 2014 insanların hayatlarını koruduğu uzun zaman bilinmektedir. Buna karşın kar- diyoloji hastalarının kan sirkülasyonu için üşümeye, ısı kayıplarına dayana- madıkları bir gerçektir. Diğer taraftan beyin ameliyatlarında ve bunların yoğun bakımlarında beyin ısı regülatörü nede- niyle sıcak ortam zorunlu görülmektedir. Romatizmal hastalıklarda ve treatman merkezlerinde 32 °C kuru termometre, %35 bağıl nem arzulanan bir ortamdır. Genellikle hastanelerde rutubet kontrolü %30 ila %60 arasında yapılır. Ancak yanık tedavide 32 °C’de sıcaklık %95 sınırlarında rutubet arzulanır oksijen terapilerde aranan extrem koşullar, mu- cosa ameliyatları sonrası istenen şartlar bizlere klimatizasyonun bir tedavi aracı olduğunu göstermiştir. Bu yönleri ile sağlık tesislerinde uygulanan ısıtma, havalandırma ve klima sistemleri sayılamayacak parametrelerin etkisi ile standart konfor şartlarında çok farklı sistemleri gerektirmektedir. Hastane kli- matizasyonunun konvensiyel klimalardan esas farkı, bölümler arası hava akımları, basınç farklılıkları, vantilasyon miktarları, filtrasyonları, iç hava kalitesi gibi spesifik şartlarda görülür. Bu koşullar, koku, bayat hava mikro orga- nizmalarını virüs, toksin, bakteri kimyasal ve radyoaktif ortamları arıtmaya, istenen sıcaklık ve rutubeti sağlamaya, çevre kurallarına uyum ve kontrole yöneliktir. Dolayısıyla hastanelerde mahallerin in- feksiyon kaynaklarını belirlemek, kontrol altına almak, virüs mantar izolasyonunu, dış hava ve iç hava kalitesini sağlamak gereklidir. Görüldüğü üzere bir hastane yapısının tasarımdan başlayarak işletmeye alınıp, hizmete girmesine kadar olan süreç içinde mimarlık ve mühendislik hizmetlerinin profesyonel, sorumlu uzmanlar tarafından yapılması, bununla da yetinmeyip yapı teknolojisi bilimi yanı sıra hastane tek- nolojisi ilkeleri uygulamalıdır. Bu amaçla, ileri ülkelerde mühendis ve mimarlar; ayrıca hastane mühendisliği eğitimi görüp uzmanlaşarak profesyonelleşmişler, TIP bilimi esaslarına uygun detaylarda tıp doktoru olan hastane mühendisliğinde uzman müşavirlerle ekip halinde sağlık merkezlerini elde etmişlerdir. Gerçek- ten bugün “hospital furniture” denilen teçhizat, “medical equipment” olarak tanımlanan ekipman ve medical gases olarak isimlenen tıbbi gazlar, mühendis- lik, mimarlık hizmetlerinden çok farklı uzmanlık ve beceriyi gerektirmektedir. Bu çerçevede hizmet ekip üretimine dönüş- müş, müteselsil sorumluluk tesis edilmiş, uzman ve müşavir kontrolünde üretim koordinasyonu kurulmalıdır. Ülkemizde bu girişimlere 1955 yıllarında başlanmış, Sağlık Bakanlığı görev ve yetkileri çerçevesinde Dünya Sağlık Teşkilatı’ndan uzmanlar getirilerek işçi sigortaları, devlet hastaneleri üniversite araştırma ve uygulama hastaneleri- nin ihtiyaç programlarında nitelik ve standartlarında yararlanılmıştır. Ayrıca hastane konularında deneyimli uzman mimarlarımız her yıI yapılan Dünya Sağlık Kongrelerine katılıp, gözlemlerini yetki- lilere aktarmışlardır. Bütün bu iyi niyetli girişimlere karşın ülkemizde geçerli bir hastane standartları ve sağlık yapıları kodları yürürlüğe konulamamıştır. Nitekim, son yıllardaki hastane yarışmala- rı, yapılan hastane projeleri, uzmanlıktan uzak uygulamalar ve hastanelerimizin bü- günkü mevcut durumu bu noksanlarımızı kanıtlamaktadır. Yakın zamanda Hürriyet Gazetesi’nde hastaneler hakkında bir araştırma ile juri tarafından değerlendirilerek seçilen sağlıklı, hijyen hastaneler bir dizi halinde sergilenmektedir. Jürinin hangi kriterlere göre değerlendirme yaptığı tarafımızdan kesin bilinmemekle beraber tanıtımdan anlaşılan gözlem verilerine istinaden ya- pılan bir değerlendirme niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır. Esasen hastanelerin hijyenik ve sağlık değerlendirmeleri kısa süreli test ve kontrollerle yapılamayacağı gibi istatistiklere göre yapılacak değerlen- dirmelerinde sağlıklı olamayacağı kanısın- dayız. Ülkemizde; geçerli teftiş usülleri, üst yöneticilerin ani baskın ve kontrolleri kirlilik ve bakımsızlık durumlarını belirtir. Özellikle politikacıların gezi ve tetkikleri yanılgılara, yanlış değerlendirmelere neden olmaktadır. Bir hastanenin sağlık ve hijyenik standartları hastanede geçerli işletme şartları, bakım ve yönetmelikleri ve kuruluşta belirlenen teknolojiye dönük zorunlu işlevsel konsept ile belirlidir. Bu koşullara uyum uzmanlar tarafından kolayca anlaşılabilir. sağlık tesislerinde uygulanan ısıtma, havalandırma ve klima sistemleri sayılamayacak parametrelerin etkisi ile standart konfor şartlarında çok farklı sistemleri gerektirmektedir. Hastane klimatizasyonunun kon- vensiyel klimalardan esas farkı, bölümler arası hava akımları, basınç farklılıkları, vantilasyon miktarları, filtrasyonları, iç hava kalitesi gibi spesifik şartlarda görülür. “