Tesisat Dergisi 221. Sayı (Mayıs 2014)

18 Tesisat Dergisi Sayı 221 - Mayıs 2014 GÖRÜNÜM fittinglerde duraklama olmuş, yalıtım mal- zemeleri, tesisat yapı elemanları yerlerini ithal mallarına bırakmıştır. Diğer taraftan ithal malzemalerinin te- dariğinde de yeterli özen gösterilmemiş, kaliteli/kalitesiz imalatlar ithal edilmiş, uygulamada CE standartları geçerli ser- tifikalar ve garanti aranmadan ucuzluğa yönelik yaklaşımlar öngörülmüştür. Özel- likle serbest rekabet ortamında pazarlama amaçlı kıyasıya indirimler, bu indirim için gizli kalite düşüklüğü, ülkemizi kalitesiz Batı ürünlerinin cazip pazarı haline sokmuştur. Ülkemiz uygulamalarında sık sık görülen kalite kontrol eksikliği, test ve işletmeye alma noksanlıkları, pazarlama ve reklam yetersizliği bu sorunlarda önemli rol oyna- maktadır. TTMD’nin kuruluşundan bu yana yurtdışı fabrika tanıtım ve teknik gezileri adedi bine ulaşmış, buna karşın yerli imalat tanıtımları hemen hemen hiç yapılmamıştır. ISO standartlarını almış bir kaç imalatçı dışında hiç biri, kalite ve niteliklerini serti- fikalama cesaretini göstermemiştir. Avrupa ve Amerika’da yaptığımız incele- melerde, ülkeler uluslararası anlaşmalara rağmen ithal mallarına gizli engeller koy- makta, standartlarla sınırlamakta, ortaklı ve ülke orjinli marka zorunluluğunun yanı sıra gerektiğinde gümrük bedeli tahsis edilmektedir. Özellikle Avrupa ülkelerinin üretiminde ülke tüketiminin %30 sınırını aşmış ürünlere teşvik verilmekte, şehir nazım planlarında kırsal kesime öncelik, tesislerde vergi indirimleri sağlanmaktadır. Ayrıca verimli, sofistike otomatik kontrol sistemleri le donatılmış cihazların ihraç teşviklerinin yanı sıra kırsal kesimlerde basit, sade, dayanıklı, kullanımı kolay cihazların tercihi sağlanmaktadır. Benzer yöntemlerle ülkemiz sanayi korunmalı, teş- vik edilmeli, kullanılabilir asgari standartlar uygulanmalı, hammadde ve işçilik ağırlığı ülke lehine yönlendirilmelidir. Çalışanları, işçileri, mühendisleri ile binlerce vatan- daşın geçimini sağladığı bu sektörde ülke çıkarlarını korumak vazifemiz olmalı, özel- likle kaliteli üretim öncelik kazanmalıdır. Diğer bir sorunumuz; inşaat sektöründe (taşeron) alt yüklenici oluşumuz, iş akış- larında bilgi, deneyim, uzmanlık yerine ucuzluk yöntemlerinin öncelik kazanma- sıdır. Gerçi bazı güçlü firmalarımız ana müteahhit hizmetlerinde çok disiplinli kuruluşları ile başarılı olmuş, yurtiçinde ve dışında hava meydanı, otel, hastane gibi hizmetleri anahtar teslimi yüklenmişlerdir. Bu bize örnek olmalı, gelişmeler bu hedefe yönelmelidir. Buna karşın çok kaliteli hizmet veren, ürünleri Avrupa kalitesinden hiç aşağı olmayan firmalarımızın duraklamala- rında destek bizlerden gelmeli, kendilerine iş akışında öncelik tanınmalıdır. Önemli bir başka husus da; yapı teknolojisinde ısıtma, havalandırma, sıhhi tesisat, klima, soğut- ma, yangın ve özel tesisat hizmetlerinde tasarım uygulama, test ve işletmeye alma taahhütleri, ihale kanununda yapılacak de- ğişikliklerle birinci el olarak hizmet vermeli, sorumluluk alması sağlanmalıdır. Bu çerçevede, ülkemizde tesisat sektörünün gelişimi ihale kanunumuz ile yakın ilişkilidir. İnşaat sektöründe genelde tek bir ana yükleniciye yaptırılan taahhütte, müteahhit firmanın multidisipline bir firma olması zo- runluluğu aranmamakta, ayrıca bu düzeyde firmalar ülkemizde parmakla sayılmaktadır. Ayrıca, ana müteahhitlerin sürekli aynı taşeron ile çalışma koşulu getirilmemesi, taşeron hizmetlerini ucuzluğa itmekte, kalite ve nitelikte ödün verilmektedir. Diğer önemli bir husus; tesisat sektörün- de sorumlu ihtisas branşlarının ayrılmış olmaması; eğitim, tasarım, üretim, uy- gulama, işletme hizmetlerinin müteselsil sorumluluk, ekip üretimi yerine tek branşın yükümlülüğünde üretimidir. Diğer bir değişle akademisyenler, tasarım; tasarımcılar uygulama; üretici ve malzeme tedarikçiler proje yapmakta, işletmeciler de kendi gör- gü, deneyim ve becerilerine dayalı şekilde, yatırımdan tasarım ve uygulamaya kadar yapılan üretimi keyfi olarak değiştirmektedir. Bu husus, yapının sağlıklı üretimine engel olan en önemli faktördür. Özellikle parasız proje sloganlı reklam yaklaşımları, ülkemizde hizmet sektörüne, mühendislik beyin gücü üretimine en büyük darbe olmakta, toplumun bilime dayalı bilinçlenmesini önlemektedir. Geri kalmış ve gelişmekte olan ülkeler için bu tür ticari ve pazarlama sorunları hemen hemen bütün ülkelerde görülmek- tedir. Esas olan hizmet sektörünün ağırlık kazanmasıdır. Bu bir anlamda mühendislik hizmetlerinde teknik sorumluluğu gündeme getirir. Dolayısıyla uzmanlık önem kazanır. Bu anlamda tesisat sektöründe mühendis- lik hizmetlerinin meslek içi eğitimi, bilgi ve teknoloji ile donanımı zorunlu olmaktadır. Nitekim ısıtma, havalandırma, klima alanları HVAC, sıhhi tesisat (sanitary), borulama, pompaj ve hidrolik sistemler plumbing hizmet alanlarını doğurduğu gibi; yangın, deprem, sel ve benzeri afetler, çevre ve enerji etkinlikleri, hijyen ve sağlık koşul- ları, gürültü, titreşim, filtrasyon şartları, otomatik kontrol ve otomasyon yöntemleri, tesisat mühendislik uzmanlık dalının, ya- tırım, eğitim, tasarım, üretim, uygulama, test ve işletmeye alma, bakım, onarım ve işletme alanlarında geniş çalışma olanakla- rı sağlamış; özel tesisata yönelik temiz oda, hastane teknolojisi, mutfak, çamaşırhane, yüzme havuzu, bahçe sulama gibi uygula- malarda mesleki hizmetleri doğurmuştur. Tesisat sektörü olarak, kendimizi ülke ekonomisinden soyutlamamız, krizlerinden arındırmamız imkansızdır. Globalleşen dünyada kimse haksız rekabete dayalı kar amaçlı üretim yapamayacak ve hizmet veremeyecektir. Bu nedenle yakın bir zamanda ülkemizde iç pazar artık global ekonominin bir parçası olacaktır. Bu anlam- da toplumsal ve kurumsal sorumluluk son yıllarda ortaya çıkmaktadır. Bu yaklaşım Batı Avrupa ile tanınan bir kavram olup, etkinliği insan odaklı yayılmıştır. Amaç insani gelişim, toplumsal yaşam ve çevre bilincine endekslenmiştir. Bu anlamda sektör olarak, bilim ve teknolojiye dayalı kalite ve niteliğe yönelik çağdaş meslek etiği, iş ahlakı içinde sorumluluklarımızın bilincinde hizmet vermemiz gerekmektedir. Toplumsal denetim ve yargı daha iyi hizmet için esas alınmalıdır.