Tesisat Dergisi 221. Sayı (Mayıs 2014)

MAKALE 110 Tesisat Dergisi Sayı 221 - Mayıs 2014 Dinamik Basınç: Dinamik basınç, sistem basıncının bir parçası olup akış debisine bağlı olarak değişir. Şunları kapsar: 1. Sıvı hızının değişmesini sağlayan hız yüksekliği: Birçok sistemlerde hız yük- sekliği ihmal edilebilir. 2. Sistem bağlantı elemanlarında ve bo- rularda türbülans ve sürtünme kayıp- larıyla oluşan basınç kayıpları. Dinamik basıncın akış debisine bağlı olarak artmasının nedeni, sistemdeki toplam basıncın akış debisine bağlı ola- rak artmasıdır. Genellikle tedirgin akışta, dinamik basınç yaklaşık olarak hızın ka- resiyle doğru orantılı olarak (parabolik) artmaktadır. Sistem basıncı, genellikle y ekseninde- ki basınca karşılık x ekseninde hacimsel debi ile çizilir. Tipik bir sistem basınç eğri- si Şekil 1 ’de gösterilmiştir. Pompa Verimi: Bir pompanın verimi oluşturulan akışkan gücü ile pompa giriş gücünün oranıdır. Bu aşağıdaki formülle tanımlanır. h = =P h mgH P el EICos f (13) Burada; m: akışkanın kütlesel debisi [kg/s] g: Yer çekim ivmesi [9,81 m/s 2 ] H: Pompa manometrik yüksekliği [m] E: Gerilim [Volt] I: Pompa akımı [Amper] Cos f : Güç katsayısı Kaynaklar [1] YUMURTACI Z., SARIGÜL A.; “Santrifüj Pompalarda Enerji Ve- rimliliği ve Uygulamaları”, Tesisat Mühendisliği Dergisi, Sayı: 122, 49-58, Mart-Nisan 2011. [2] KAYA D., YAĞMUR E. A., YİĞİT K. S., KILIÇ F. C., EREN A. S., ÇELİK C.;”Energy Efficiency in Pumps”, Energy Conversion and Manage- ment, 49, 6, 1662-1673, 2008. [3] SUNGUR C., BAL G.; “Yüksek Güvenirlikli ve Hassasiyetli Bir Santrifüj Pompa Deney Standının Bilgisayar Kontrollü Olarak Ge- liştirilmesi”, 3.Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu, Ankara, 403-414, 18-20 Ağustos 2003. [4] DAĞSÖZ A. K.; “Sıcak Sulu Kalo- rifer Tesisatı”, Demirdöküm Teknik Yayınlar No:6, 1.Baskı, 249-267, 1988. [5] LARRALDE E., OCAMPO R; “Pump Selection Centrifugal Pump Sele- ction Process”, World Pumps, 24- 28, February 2010. [6] VOGELESANG H.; “An İntroduction to Energy Consumption in Pum- ps”, World Pumps, 29-31, January 2008. [7] AHONEN T., TAMMİNEN J., AHO- LA J.,VİHOLAİNEN J., ARANTO N., KESTİLA J., “Estimation of Pump Operational State with Model-Ba- sed Methods”, Energy Conversion and Management, 51, 6 1319- 1325, 2010. [8] ERTÖZ, Ö.A., “Pompalarda Ener- ji Verimliliği”, TESKONVI. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi ve Sergisi, 8-11 Ekim 2003 İZMİR. [9] KONURALP O., ALBAYRAK K.; “Pompalı Sistem Uygulamaların- da Ömür Boyu Maliyet Yaklaşımı, IX. Ulusal Tesisat Mühendisliğin Kongresi”, İzmir, 1327-1344, 06- 09 Mayıs 2009. [10] TÜRKMEN B., “Pompa Tesisatla- rında Enerji Verimliliği ve Sistem Seçimi”; Pompa, Boru ve Tesisat Yaklaşımı, Tesisat Mühendisliği, Sayı:121, 5-8, Ocak-Şubat 2011. [11] http://www.grundfos.com.tr/web/ hometr.nsf/Webopslag/Enerji+E- tiketini+Okumak+Kazandırır (19.01.2013 tarihinde erişildi). [12] TSE2164:1983 “Kalorifer Tesisatı Projelendirme Kuralları”, T3:Tem- muz 2011. [13] İSA, K., ONAT, A., “İklimlendirme ve Soğutma Sistemlerinde Enerji Verimliliği, Friterm Yayını, Eylül 2012. [14] Anonim, Pompa Teknolojisinin Temel Prensipleri-Santrifüj Pom- palar, Wilo Pompa Sistemleri A.Ş. 2005. [15] KARAKOÇ, Hikmet, “KTH Kalorifer Tesisatı Hesabı”, Demirdöküm Teknik Yayınları, 2006. [16] http://mf.omu.edu.tr/makina/ files/2011/12/BORULARDA-S%- C3%9CRT%C3%9CNME -DE - NEY%C4%B0.pdf (18.01.2013 tarihinde erişildi) [17] BULGURCU, H, ÖZMEN, G,, Yay- gın olarak kullanılan bazı tesisat elemanlarındaki basınç kayıpları- nın kuramsal ve deneysel olarak hesaplanması, TESKON 2011, X. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kong- resi, Sayfa 1973-1992, 13-16 Ni- san 2011, İZMİR. [18] KINSKI, Roger, “Uygulamalı Akış- kanlar Mekaniği”, Mc Graw Hill 1992 Avustralya. [19] ŞİMŞEK, E. “Isıtma Sistemleri Ders Notu”, Ç.Ü. Adana MYO Yayınları [20] http://www.pressure-drop.com/ (17.01.2013 tarihinde erişildi).